به منظور تولید محصولات فلزی با مقاومت خوردگی نسبتاً بالا معمولاً لایه ای از فلز روی بر روی سطح فلز پوشش داده می شود. این پوشش محافظ موجب حفاظت از فلز در برابر خوردگی و آسیب پذیری سطحی می شود. به عمل پوشش دهی سطح فلزات با استفاده از فلز روی فرایند گالوانیزاسیون گفته می‌شود. پوشش مورد استفاده در فرایند گالوانیزاسیون، مخلوطی از فلز روی و ترکیباتی از آهن است.

استفاده از گالوانیزاسیون در صنعت لوله سازی یکی از کاربردهای گسترده این فرآیند است که باعث افزایش عمر مصرف لوله های فولادی در برابر محیط های خورنده می شود. البته کلیه اسیدهایی که خورنده فلز روی هستند باعث تخریب و کاهش عمر لوله های گالوانیزه می شود.

به لوله های صنعتی پوشش داده شده با روی، لوله گالوانیزه گفته می شود. لوله های گالوانیزه معمولا در طول حدود 6 متر ساخته می شوند. قطر این لوله ها بین 1 تا 8 اینچ متغیر است. این لوله ها از جمله لوله های درزدار و از جنس آهن سفید نوردشده یا فولاد نرم هستند.

فرایند تولید لوله گالوانیزه

روش متداول در تولید لوله گالوانیزه، روش گالوانیزاسیون گرم است. در این روش ابتدا لوله های فلزی به منظور آماده سازی شرایط سطحی، مطابق با استانداردهای مجاز به واحد آماده سازی سطح منتقل می شوند. آماده سازی سطح لوله ها با هدف رسوب بهتر فلز روی بر سطح ماده و عمل گالوانیزه با کیفیت بهتر انجام می شود.

در مرحله آماده سازی اولیه تمام چربی و ذرات هیدروکربنی موجود بر سطح لوله بطور کامل با استفاده از عملیات اسیدشویی پاک می شود. پس از اسیدشویی، زنگ آهن موجود بر سطح لوله نیز زدوده می شود.

پس از تمیزکاری سطحی، لوله ها به درون محلول فلاکس با هدف جذب بهتر روی به سطح فولاد وارد می شوند. در ادامه لوله ها وارد دستگاه گالوانیزه شده و در کوره های مخصوصی دمای لوله ها تا 120 درجه سانتی گراد افزایش خواهد یافت. هدف از اینکار حرارت یافتن و همچنین خشک شدن کامل سطح لوله می باشد.

در مرحله بعد لوله ها وارد حمامی از فلز روی مذاب شده و به مدت زمان یک دقیقه در دمای 450 درجه سانتی گراد در این محلول قرار می گیرند. به دلیل دمای بالای حمام روی (دمای 450 درجه سانتی گراد) پیوند میان اتم های فولاد به راحتی شکسته شده و فلز روی جایگزین آن ها می شود. در انتها لوله های آغشته به فلز روی را سریعا از حمام روی خارج می نمایند.

باید گفت پس از خارج کردن لوله ها از درون محلول روی مذاب، فلز روی اضافه موجود بر سطح خارجی و داخل لوله به سرعت با استفاده از بخار آب و دمیدن هوا با فشار زیاد پاک می شود. همچنین به منظور جلوگیری از تشکیل آلیاژی متشکل از آهن و روی بر سطح لوله، لوله ها سریعا به داخل آب سرد فرو برده می شوند.

در نهایت قسمت های ابتدا و انتهای لوله، دنده کاری شده و بمنظور حفاظت از این دنده ها، درپوش پلاستیکی بر روی لوله گذاشته می شود. لوله های گالوانیزه توسط دنده پیچ ها به یک دیگر متصل می شوند و با استفاده از مواد مناسبی همچون تفلون آب بند می شوند. به طور کلی دو نوع لوله گالوانیزه شامل لوله گالوانیزه آهنی و لوله گالوانیزه فولادی تولید می شود.

• لوله گالوانیزه آهنی: این نوع لوله ها عمدتا به رنگ خاکستری و تیره تولید می شوند. لوله های گالوانیزه آهنی در دو مدل سبک و متوسط تهیه و تولید می شوند. لوله گالوانیزه آهنی از آهن سفید نوردشده ساخته می شود. این لوله ها از نوع لوله های درزدار شناخته می شوند. درز جوش ناشی از اتصال لبه های ورق با استفاده از جوشکاری در حین ساخت لوله است.
• لوله گالوانیزه فولادی: این نوع لوله ها عمدتا جهت تهویه مورد استفاده قرار می گیرند. البته در برخی موارد به منظور استفاده در تخلیه فاضلاب ها نیز کاربرد دارند. لوله های گالوانیزه فولادی از جنس فولاد نرم تهیه می شوند. در تهیه این لوله ها به منظور ازدیاد مقاومت به خوردگی و گالوانیزه کردن لوله و مقاومت در برابر انواع اسیدها و زنگ زدگی ها، با استفاده از فرایند گالوانیزاسیون، ورق فولادی تبدیل به ورق گالوانیزه فولادی می شود.

مقایسه گالوانیزاسیون گرم و سرد

به طورکلی لوله های گالوانیزه شده به روش گرم، علاوه بر استحکام بالا، مقاومت بسیار خوبی نیز در برابر رطوبت از خود نشان می دهند. در روش گرم، فلز روی در عمق مناسبی از سطح لوله فولادی نفوذ می‌نماید و باعث افزایش طول عمر این لوله های فولادی تا حدود ۳۰ سال می شود. علاوه بر روش گالوانیزاسیون گرم که در بالا توضیح داده شد از روش گالوانیزاسیون سرد نیز برای پوشش دهی استفاده می شود.

در روش گالوانیزاسیون سرد بمنظور پوشش دهی سطح لوله ها، محلولی با خاصیت اسیدی از فلز روی تهیه و بر سطح لوله پاشیده می شود. در این روش فلز روی تا عمق زیادی به درون سطح لوله فولادی نفوذ نمی کند. البته نسبت به دیگر روش های مرسوم مانند رنگ آمیزی، روش گالوانیزه کردن سرد مقاومت لوله را تا مقادیر بیشتری در برابر عوامل خورنده افزایش می دهد‌. 

گالوانیزاسیون سرد موجب تشکیل پوششی مات بر روی سطح لوله گالوانیزه می شود. در حالی که گالوانيزاسیون گرم سطحی براق و منعکس کننده را به همراه دارد. در این روش ضخامت روکش روی بسیار کمتر از ضخامت روی در نوع گرم است. در روش گالوانیزاسیون سرد ضخامت روکش روی در حدود 25 میکرون است.

از لوله های گالوانیزه سرد بعلت ضخامت کم پوشش روی، عمدتاً در مصارف خانگی استفاده می شود. پوشش روی موجود بر لوله گالوانیزه سرد از استحکام و مقاومت کمتری برخوردار است بگونه ای که براحتی حتی با یک خراش سطحی، پوشش لوله آسیب می بیند. کاربرد گالوانیزاسیون سرد عمدتاً صنایع ساخت خودرو، پیچ و مهره، قطعه سازی، و همچنین پوشش دهی فلزات با مصارف بهداشتی است.

مزیت های گالوانیزاسیون گرم نسبت به گالوانیزاسیون سرد شامل استحکام بیشتر، هزینه ساخت کمتر و سهولت انجام عملیات است. البته در گالوانیزاسیون گرم نسبت به روش سرد از میزان فلز روی بیشتری استفاده می شود. باید گفت که فرایند گالوانیزاسیون نسبت به دیگر روش های پوشش دهی همچون رنگ آمیزی لوله ها، به نیروی انسانی و هزینه کمتری احتیاج دارد.

ضخامت پوشش روی در گالوانیزه گرم بین 40 تا 120 میکرون متغیر است. لوله های گالوانیزه گرم بدلیل استحکام بیشتر پوشش عمدتا در محیط های باز و فضای بیرون سقف همچون دکل های مخابراتی، گارد ریل جاده ها، دکل های فشار قوی برق، لوله های آب با ضخامت بالا و تیرهای برق استفاد می شود.

کاربرد لوله گالوانیزه

امروزه به دلیل مصرف زیاد این محصول در صنایع و ساخت و ساز، توجه بسیاری از صنعتگران را به خود جذب کرده است. این محصولات به دلیل دارابودن پوششی از فلز روی، مقاومت بالایی در برابر رطوبت و سایش از خود نشان می دهند.
به طور کلی این محصولات در تاسیسات برقی ساختمان ها و صنایع مختلف برای محافظت از سیم ها و کابل های موجود و نیز در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی با هدف جابجایی سیالاتی از قبیل نفت و گاز، مورد استفاده قرار می گیرد.

از دیگر مصارف این لوله ها می توان به استفاده در سازه های فلزی و دکل های مخابراتی، محافظت از کابل های شبکه برق، پایه فنس، جابجایی آب در صنایع کشاورزی، حصارکشی مناطق مختلف زمین و در برخی موارد تخلیه فاضلاب اشاره کرد.

این لوله ها را می توان به دو صورت توکار یا روکار استفاده نمود

تذکر مهم این است که در حین استفاده از این لوله ها به هیچ وجه برای اتصال لوله ها، از عملیات جوشکاری استفاده نشود. چراکه حرارت جوشکاری موجب تخریب روکش فلز روی موجود بر سطح لوله شده و دود سفیدی تولید می کند. این دود سفید آلودگی محیط زیست، مسمومیت و آسیب به دستگاه تنفسی را به همراه دارد.

تولید اتصالات لوله گالوانیزه

اتصالات لوله گالوانیزه شامل برشن، کمربند و قفل می باشد. به طور کلی از روش های متداولی همچون روش فورج، ریخته گری و غیره برای تولید اتصالات لوله گالوانیزه استفاده می شود. در بین روش های موجود برای تولید اتصالات لوله گالوانیزه، روش آهنگری یا همان فورج متداول ترین روش است.

در این فرایند شمش گداخته شده بین دو فک دستگاه قرار می گیرد. در ادامه دستگاه بطور تدریجی شمش گداخته را تحت فشار قرار میدهد. به این ترتیب شمش داغ شده به تدریج شکل داخل قالب یا بعبارت دیگر شکل اتصالات لوله مورد نظر را به خود می گیرد.

پس از تولید اتصالات موردنظر، نوبت به آبکاری و تولید اتصالات گالوانیزه می رسد. در فرآیند گالوانیزاسیون، اتصالات ابتدا تمیزکاری و آماده سازی سطحی می شوند. در ادامه اتصالات درون محلول فلاکس قرار گرفته و بعد از آن درون کوره تا دمای 450 درجه سانتیگراد پیش گرم می شود.

در مرحله بعد اتصالات در درون استخر مذاب روی قرار گرفته و پوششی از فلز روی بر سطح خارجی اتصالات قرار می گیرد. این روش گالوانیزاسیون موجب می شود در سطح اتصالات لایه ای از فلز روی قرار داشته باشد. با اینکار طول عمر اتصالات تا حد قابل توجهی افزایش می یابد.

قیمت لوله گالوانیزه

قیمت لوله های گالوانیزه به عوامل متعددی همچون قیمت لوله خام، قیمت فلز روی و هزینه های کارگاهی وابسته است. باید گفت قیمت خرید لوله گالوانیزه به دو صورت شاخه ای و وزنی اعلام می شود. شما می توانید به منظور اطلاع از قیمت لوله گالوانیزه به سایت اصفهان آهن مراجعه نمایید و یا جهت خرید لوله گالوانیزه با کارشناسان ما با شماره 03134045 در تماس باشید.

(برای مشاهده قیمت لوله می‌توانید به دسته بندی مربوط به آن مراجعه کنید.)