مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان چقدر است؟

به جرات می‌توان گفت که میلگرد یکی از مهمترین مقاطع در حوزه ساخت و ساز است؛ شما هیچ سازه‌ای را نمی‌‎بینید که بدون میلگرد ساخته شده باشد! محاسبه نرخ مصالح مورد نیاز برای ساخت یک ساختمان اعم از میلگرد و تیرآهن، در پروژه‌های عمرانی، مسئله‌ای مهم و ضروری است. به طور کلی، برای آغاز هر پروژه ساختمانی، نیاز است که برآورد اولیه انجام شود؛ موارد مختلفی مانند هزینه‌ها و یا حتی مقدار میلگرد مورد نیاز. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی میلگرد مورد نیاز برای ساختمان بپردازیم. با ما همراه باشید.

فایل صوتی

فایل ویدئویی

از کدام سایزهای میلگرد برای ساختمان‌ سازی استفاده می‌ شود؟

به طور معمول در ساختمان‌سازی از میلگرد 12، میلگرد 14 و همچنین میلگرد 16 استفاده می‌شود. خرید میلگرد 12 به این دلیل که برای بسیاری از پروژه‎های صنعتی و یا ساختمانی استفاده می‎شود؛ اهمیت زیادی دارد. خرید این محصول در بازار فولاد به ‌صورت بندیل و شاخه‌ای انجام می‌شود. قیمت این مقطع برحسب کیلوگرم تعیین می‌شود و خریدار باید با توجه به وزن هر شاخه و یا بندیل، مبلغ نهایی را پرداخت کند.

این در حالی است که استفاده از میلگرد 14 به این دلیل که کیفیت بالایی دارد؛ باعث تقویت پی یا همان فونداسیون ساختمان می‌شود. زیرا این محصول به سازه استحکام می‌بخشد و کشش را جذب می‌کند. مقاومت این میلگرد در برابر نیروهای کششی به نرمی، وزن میلگرد و میزان انعطاف‌پذیری آن بستگی دارد.

هرقدر وزن میلگرد کمتر باشد؛ مقاومت آن بیشتر خواهد بود. یک نکته حائز اهمیت این است که هرچقدر نیروی تسلیم میلگرد کمتر باشد؛ مقاومت آن در برابر ضربه کمتر است و راحت‌تر می‌شکند.

علاوه بر دو مورد بالا، میلگرد 16 نیز نقش مهمی در ساختمان‌سازی دارد. میلگرد 16 در دسته میلگردهای A3 و آج 400 قرار دارد. مهم‌ترین کاربرد این محصول، تقویت پی یا فونداسیون ساختمان در برابر نیروهای واردشده است.

به هراندازه که ابعاد و متراژ ساختمان بزرگ‌تر باشد؛ برای ساخت اسکلت ساختمان باید از میلگرد سنگین‌تر استفاده کرد. از متداول‌ترین کاربردهای میلگرد 16 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• رمپ پارکینگ
• ساختمان‌های بلند
• پل‌ها
• پایه‌های بتنی
• ساخت دکل‌های نفتی
• و…

تخمین مقدار میلگرد مورد نیاز برای ساختمان

فرقی نمی‌کند که پروژه مورد نظر شما، بزرگ باشد یا کوچک! در هر صورت، قبل از اجرای پروژه لازم است تمهیداتی در نظر بگیرید. به طور کلی، قبل از آغاز پروژه‌های ساختمانی، باید مقدار مصالح مورد نیاز برای هر قسمت سازه مشخص و خرید طبق آن انجام دهیم. به این کار اصطلاحا «متره» گفته می‎‌شود. در نظر داشته باشید که هرچقدر این تخمین به مقدار واقعی نزدیک‌تر باشد؛ بهتر و مقرون به صرفه‌تر است.

به طور کلی، ساختمان‌ها یا از اسکلت بتنی تشکیل شده‌اند یا اسکلت فلزی! اسکلت‌های بتنی از معمول‌ترین سازه‌هایی هستند که در ساختمان‌سازی مدرن استفاده می‌شوند. از اسکلت‌های بتنی به طور معمول در سازه‌های سنگین و چند طبقه استفاده می‌شود. مقدار میلگرد مورد نیاز برای هر متر مکعب ستون بتنی، 35 تا 45 کیلوگرم است.

این در حالی است که در ساختمان‌های فلزی، مقاطع فولادی مانند تیرآهن و میلگرد، نقش اساسی ایجاد می‌کنند. نکته قابل توجه اینجاست که مقدار میلگرد مورد نیاز برای سقف، ستون و حتی فونداسیون کاملا متفاوت است. بعد از اینکه مقدار میلگرد مورد نیاز برای هریک از بخش‌های پی، ستون و سقف در یک ساختمان مشخص شد؛ می‌توان مقدار میلگرد مصرفی در هر متر مربع برای اسکلت فلزی یا بتی را پیش بینی کرد.

برای اسکلت‌های بتنی نیز مقدار 40 تا 55 کیلومتر در هر مترمربع میلگرد نیاز است. البته در نظر داشته باشید که با استفاده از قاب خمشی و دیوار برشی، این مقدار را می‌توان کاهش داد و به حدود 35 تا 45 کیلوگرم رساند.

این مقدار در اسکلت‌های فلزی قطعا متفاوت است. در اسکلت‌های فولادی در هر متر مربع تقریباً بین 45 تا 65 کیلوگرم میلگرد نیاز است. حالا استفاده از قاب خمشی در اسکلت‌های فولادی عملکرد معکوسی دارد و در صورت استفاده از آن‌ها، این مقدار به 65 تا 90 کیلوگرم در هر مترمربع می‌رسد و نیاز به میلگرد بیشتری خواهد بود.

انواع اسکلت ساختمان

به طور کلی، ساختمان‌ها یا از اسکلت بتنی تشکیل شده‌اند یا اسکلت فلزی! اسکلت‌های بتنی از معمول‌ترین سازه‌هایی هستند که در ساختمان‌سازی مدرن استفاده می‌شوند. از اسکلت‌های بتنی به طور معمول در سازه‌های سنگین و چند طبقه استفاده می‌شود. مقدار میلگرد مورد نیاز برای هر متر مکعب ستون بتنی، 35 تا 45 کیلوگرم است.

این در حالی است که در ساختمان‌های فلزی، مقاطع فولادی مانند تیرآهن و میلگرد، نقش اساسی ایجاد می‌کنند. نکته قابل توجه اینجاست که مقدار میلگرد مورد نیاز برای سقف، ستون و حتی فونداسیون کاملا متفاوت است. بعد از اینکه مقدار میلگرد مورد نیاز برای هریک از بخش‌های پی، ستون و سقف در یک ساختمان مشخص شد، می‌توان مقدار میلگرد مصرفی در هر متر مربع برای اسکلت فلزی یا بتی را پیش بینی کرد.

برای اسکلت‌های بتنی نیز مقدار 40 تا 55 کیلومتر در هر مترمربع میلگرد نیاز است. البته در نظر داشته باشید که با استفاده از قاب خمشی و دیوار برشی، این مقدار را می‌توان کاهش داد و به حدود 35 تا 45 کیلوگرم رساند.

این مقدار در اسکلت‌های فلزی قطعا متفاوت است. در اسکلت‌های فولادی در هر متر مربع تقریباً بین 45 تا 65 کیلوگرم میلگرد نیاز است. حالا استفاده از قاب خمشی در اسکلت‌های فولادی عملکرد معکوسی دارد و در صورت استفاده از آن‌ها، این مقدار به 65 تا 90 کیلوگرم در هر مترمربع می‌رسد و نیاز به میلگرد بیشتری خواهد بود.

محاسبه میلگرد مورد نیاز در ستون

میزان آرماتورهای مورد نیاز در ساختمان‌ها، معمولا بر اساس ستون و سقف محاسبه می‌شود. اگر اسکلت ساختمان مورد نظر از نوع بتنی باشد و همچنین دارای سقف دال دو طرفه باشد، برای هر ستون 60 تا 85 کیلوگرم آرماتور لازم است.

محاسبه مقاطع عرضی نیز درست مانند محاسبه مقاطع طولی است. فرمول محاسبه مقاطع عرضی به شکل زیر است:

محاسبه مقاطع تقویتی در پی

برای آنکه بتوان مقاطع تقویتی را در پی محاسبه کرد باید طول آرماتور را در وزن و تعداد واحد طول ضرب کرد. معمولا جهت اینکه سرعت محاسبات و میزان دقت افزایش پیدا کند از جداولی موسوم به جداول ریز متره استفاده می‌شود. این جداول به صورت فایل‌های اکسل در دسترس هستند و یک منبع مطمئن و معتبر برای انجام محاسبات دقیق به شمار می‌روند.

اگر یک فایل ریزمتره باز کنید می‌‌توانید در ستون‌های موجود در آن، طول و عرض را وارد کنید. این اعداد در ارتفاع هر طبقه ضرب می‌شوند و سپس مقدار ستون‌ها را می‌توانند در اختیار قرار دهند.

مثال

برای آنکه با محاسبه میزان میلگرد بهتر آشنا شوید یک مثال خواهیم آورد. فرض کنید که قصد دارید میزان میلگرد مورد استفاده در پی را به دست آورید. برای این کار ابتدا باید حداقل عمق پی را به دست آورد و سپس تعداد طبقات را در در عدد10 ضرب کنید. عددی که به دست آورده ‌اید را با 20  جمع کنید، یعنی به این شکل: 20+(10×3) = 50 سانتی‌متر.

برای محاسبه عرض نوارها نیز از فرمول زیر استفاده می‌شود:

برای محاسبه بیشینه نیز از دو فرمول زیر استفاده می‌شود:

• As1min=0.0025bd
• As2min= (0.0018*b*h)/2

در این فرمول‌ها، b، عرض پی،h ضخامت پی و d هم عمق موثر پی است که به صورت فرضی ما برای آن‌ها اعداد 150 سانتی‌متر، 100 سانتی‌متر و 94 سانتی‌متر را در نظر می‌گیریم. اعداد را در فرمول و به شکل زیر جایگذاری می‌‌کنیم:

As1= (0.0025*1500*940)/2=3525mm2

As2min= (0.0018*1500*1000)/2=1350mm2

اگر این دو عدد را با هم مقایسه کنید متوجه خواهید شد که باید عدد بزرگتر را برای محاسبات در نظر گرفت. اگر برای هر میلگرد، سایز طولی آن برابر 20 در نظر گرفته شود فاصله و تعداد میلگردهایی که در بنا به کار برده می‌شود، 11 عدد خواهد بود. یعنی برای هر متر، 11 میلگرد با سایز 20 نیاز است.

محاسبه آرماتور مورد نیاز در سقف

میزان آماتور مورد نیاز برای سقف‌های دارای تیرچه بتنی و سقف‌های دال دو پوش متفاوت است. در سقف‌های دال بتنی توپُر 10 تا 16 کیلوگرم میلگرد برای هر متر مربع لازم است؛ این در حالی است که برای تیرچه‌ها، 5 تا 7 کیلوگرم در هر متر مربع، میلگرد کافی خواهد بود. به همین دلیل، قیمت ساخت سقف‌های تیرچه بتنی از دال دو پوش ارزان‌تر است.

جدول زیر، راهنمای مقدار میلگرد مورد نیاز برای انواع سقف است:

میزان مقاطع مورد نیاز در فونداسیون

برای اینکه بتوانیم میزان مقاطع مورد نیاز در فونداسیون را بدست بیاوریم، باید طول مقاطع را محاسبه کنیم. برای این کار، باید در ابتدا طول را با استفاده از  دو پارامتر طول کاور و خم میلگرد به دست آورد.

برای پیشنهاد اولیه عمق حداقل پی:

(تعداد طبقات * 10) + 20 سانتی متر

نکته: بهتر است که عمق پی کمتر از 50 سانتی متر نباشد.

برای پیشنهاد اولیه محاسبه عرض حداقل نوارها:

(تعداد طبقات * 20) + 20

حداقل میلگردهای طولی، از بین دو آیتم زیر، مقدار بیشینه را محاسبه می‌کنیم:

AS = 0.0025 bd

مثال

برای درک بهتر این موضوع بهتر است یک مثال را با هم مرور کنیم:

فرض کنید که سازه مورد نظر ما دارای اسکلت بتنی و 6 طبقه باشد:

• عمق پی 6 * 10 + 20 = 80 سانتی متر
• عرض حداقل نوار 6 * 20 + 20 = 140 سانتی متر
• b: عرض پی 140
• h: ضخامت پی 80
• 63 = ( 80* 140 * 0.0025) = As

اگر سایز میلگرد طولی را 20 در نظر بگیریم، فاصله و تعداد آن ها به شکل زیر محاسبه می‌شود:

3.14 = 2.4 * 2 * 3.14 = As

3.14 / 63=

«20 میلگرد در هر متر مربع نیاز است»

فرمول محاسبه وزن کل اسکلت ساختمان

فرمول زیر، برای محاسبه وزن کل اسکلت ساختمان در هر پروژه استفاده می‌شود:

Wt={(W1+W2)*A}+W3

نکته: در این فرمول WT وزن کل فولاد مورد استفاده در کل ساختمان است.

• W1: میزان فولاد مورد استفاده (در هر مترمربع)
• W2: وزن فولاد مورد استفاده (در سقف)
• W3: میزان فولاد استفاده شده (در فونداسیون)
• A: کل مساحت سازه

برآورد هزینه

به غیر از تخمین مقدار میلگرد مورد نظر برای ساختمان، پیش بینی هزینه تمام شده هر متر مربع سازه، از مواردی است که همیشه در نظر گرفته می‌شود. از آنجایی که میلگرد عضو مهم و جداناپذیر هر پروژه ساختمانی است، برآورده هزینه میلگرد نیز در اجرای یک پروژه اهمیت زیادی خواهد داشت.

برای برآورده مقدار میلگرد مورد نیاز، قبل از هر چیز باید از  قیمت روز میلگرد در بازار اطلاع داشته باشید. بعد از اطلاع از قیمت میلگرد، وزن میلگرد را در این مبلغ ضرب کنید تا بتوانید از قیمت نهایی این محصول مطلع شوید.

بررسی مقدار میلگرد موردنیاز برای ساختمان یکی از اصلی‌ترین کارهایی است که به منظور محاسبه بودجه باید انجام دهید. در این بین محل قرارگیری میلگرد، سایز و برند تولید کننده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اما اگر به دنبال دریافت قیمت به روز این مقاطع هستید؛ باید به دنبال مرجعی دقیق و جامع باشید که بتوان از آن خرید کرد. پیشنهاد ما اصفهان آهن است.