شناژ چیست؟ انواع و کاربردهای آن
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
همانطور که می دانید، پی یا فونداسیون یکی از اصلی ترین اجزای هر سازه محسوب می شود. شناژ از مهم ترین قسمت های فونداسیون است. اگر برای شما این نیز سوال پیش آمده که، شناژ چیست؟ این واژه برگرفته از شن و البته ریشه فرانسوی (Shenage) به معنای زنجیر کردن است. در ساختمان سازی از آن برای اتصال پی های عمودی به یکدیگر استفاده می کنند. در ادامه مقاله با انواع شناژ، نحوه شناژبندی و همین طور مصالح مورد نیاز برای آن، آشنا می شویم.
شناژ چیست؟
شناژها به عنوان رابط، پی های جدا از هم را به یک دیگر وصل می کنند. این مقاطع نیروی حاصل از وزن ساختمان را به همه قسمت های زمین منتقل می کنند. اگر برای شما این سوال مطرح شود که « شناژ بندی چیست؟» باید گفت این فرایند، یکی از مراحل کرسی چینی به حساب می آید و همانطور که در بالا گفتیم، برای اتصال تمامی پی ها یا فونداسیون ها از آن استفاده می کنند.
در اغلب سازه ها، برای اینکه نیروی حاصل از وزن ساختمان بهصورت یکسان به زمین منتقل شود؛ از فونداسیون ( پی های) جداگانه استفاده می شود. این پی ها عمودی اند و با یکدیگر در تماس نیستند. حداقل فاصله ما بین آن ها 5 متر است. بههمین دلیل مهندسان ساخت و ساز با طراحی و ساخت یک پی افقی مستحکم، بهنام شناژ، پی های عمودی را به یکدیگر متصل می کنند؛ از این رو ساختمان می تواند فشار نیروی وارده را به خاطر فونداسیون های عمودی و افقی و البته نیروهای خارجی مانند زمین لرزه، باد و… را بهشکل یکنواخت تحمل کند.
معرفی انواع شناژ
شناژها را بر اساس شکل، جهت و کاربرد به چند دسته تقسیم می کنند. شناژ ها بر اساس شکل به چهار دسته عمودی، افقی، مورب و مخفی تقسیم می شوند. این مقاطع از نظر محل نصب به دو دسته خارجی یا داخلی تقسیم می شوند. شناژ ها از نظر کاربرد، در سه دسته شناژ تقویتی، اتصالی و انتقالی تقسیم می شوند.
شناژ عمودی
شناژ عمودی عموما در ساخت سازه های چند طبقه استفاده می شود و در امتداد طول پی های عمودی، این نوع شناژ متصل می شود. ساختار شناژبندی عمودی به شکلی است، که از پایین به فونداسیون و از بالا به نوع افقی متصل می شود. برخلاف نوع افقی، حالت عمودی در تمامی ساختمان ها استفاده نمی شود و اصل مهمی در ساختمان نیست. البته در صورت استفاده از نوع افقی، شناژ عمودی هم برای اتصال آن ها استفاده می شود.
شناژ عمودی یا قائم مانند نوع افقی، در مستحکم سازی ساختمان در برابر زلزله و سایر عوامل طبیعی نقش مهمی دارد . در سازه های ضدزلزله بهصورت خرپا متصل می شود. مطابق استانداردی که برای آن ها درنظر گرفته می شود، کمترین عرض نوع عمودی، 20 سانتی متر و حداکثر 25 سانتی متر است. برای ساخت آن حداقل از 4 شاخه میلگرد (از سایز 12 نوع آجدار) استفاده می کنند؛ البته اگر به ستون سازه متصل نباشد، می توان از 8 شاخه میلگرد هم استفاده کرد.
شناژ افقی
این نوع شناژ در واقع برای اتصال میان ستون های فونداسیون است. نوع افقی، نیرو و فشار وارده بر ساختمان را، در تمام بخش های فونداسیون پخش می کند و این یک مزیت عالی در ساختمان های ضد زلزله محسوب می شود. نحوه استفاده از نوع افقی به شکل ضربدری یا خرپا است.
در حالت کلی، نوع افقی شناژ باید، نیروی کششی به وجود آمده از وزن کل ساختمان و نیروی حاصل از ستون های عمودی فونداسیون را تحمل کند. کمترین عرض آن 35 سانتی متر و حداکثر 60 سانتی متر است. برای ساخت نوع افقی حداقل 6 شاخه میلگرد 10 (از نوع آجدار) استفاده می شود.
نوع افقی عموما روی کرسی چینی در طبقه همکف اجرا می شود؛ البته بعضی مواقع در هر طبقه، زیر سقف، روی همه دیوارها قرار می گیرد. انواع افقی که در بالا و پایین دیوارها طراحی شده اند، توسط انواع عمودی در چند نقطه به هم وصل می شوند. پیاده سازی نوع افقی و عمودی در مناطق زلزله خیز واجب است و شدت خرابی ها را کاهش می دهد.
شناژ مورب
از آنجاییکه طبق قوانین فیزیک هر عملی مساوی با عکسالعمل است، تحریکات پوسته زمین در مقابل امواج زلزله هم به همین شکل است. از این رو اجرای شناژ بهصورت مورب در کنار نوع افقی واجب است تا کلافسازی بیشتری در محور هر دو پی تحتانی و فوقانی میسر شود.
میلگردگذاری در این نوع از پشت سازه تا پشت پی زیرین انجام می شود و اتصالی اصولی جهت مهارسازی کلاف را به اجرا میگذارد.
مراحل شناژبندی عمودی و افقی و همچنین مورب را، می توان به شکل یکپارچه و یا مرحله ای بتن ریزی کرد.
شناژ مخفی (tie beam)
از این نوع شناژ در سقف تیرچه بلوک اجرا می شود و در ساختمان هایی با دهانه بزرگ (طولی بیش از 4 متر) داشته باشند، با فاصله های 2 متری استفاده می شوند.
طراحی نوع مخفی بهشکلی است که از دو میلگرد 16 (عموما این سایز در نظر گرفته می شود) یکی در بالا و یکی در پایین مقطع استفاده می کند و حداقل 10 سانتی متر از یکدیگر فاصله دارند.
نحوه شناژبندی سازهها
تا اینجا متوجه شدیم که شناژ چیست و با انواع آن آشنا شدیم. در این بخش درخصوص نکات کلیدی شناژبندی و سازه هایی که نیاز به استفاده از آن ندارند؛ صحبت می کنیم.
نکاتی اصولی درخصوص شناژبندی
- اولین و مهم ترین نکات، نظارت مهندس ناظر در تمامی مراحل ساخت و تایید مصالح مورد نیاز است.
- قرار دادن لوله در آن کاملا اشتباه بوده و مطابق استاندارد نیست.
- کم ترین فاصله در حالت افقی، 4 متر و در نوع عمودی 5 متر است.
- هنگام بتن ریزی باید دقت شود که مواد بتن، فضای داخلی میلگردهای آن را کاملا پر کند.
موارد عدم استفاده از شناژ
- در سازه های یک طبقه که دارای دهانه بزرگی باشند، مثل ساختمان های صنعتی و آشیانه ها؛ البته بهشرط آن که عمق استقرار پی از مقاومت خوبی در برابر نیروهای جانبی برخوردار باشد.
- د رصورتی که فونداسیون بهشکل مطلوبی داخل زمین متصل شده باشد و بتواند حرکت نسبی پی را محدود کند؛ می توانیم از شناژ استفاده نکنیم. برای مثال می توان با استفاده از شمع، در زیر پی های جداگانه، حرکت پی را تا حدودی محدود کرد.
- اجرای پدستال ها (ستون پایه ای بتنی) و برقراری فشار خاک روی آن ها، بهنحوی که بتواند حرکت نسبی پی را محدود کند.
شناژ، پی ها را بهم متصل می کنند و ایمنی و استحکام ساختمان را افزایش می دهند. این مقاطع انواع و کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله درباره اینکه شناژ چیست؟ و در چه سازه هایی از آن استفاده می شود، بهطور مفصل صحبت کردیم. همان طور که در بالا گفتیم، یکی از مهم ترین مراحل فونداسیون شناژ بندی است، که در آن استحکام ساختمان افزایش پیدا می کند. در این مقاله همچنین انواع آن و چگونگی استفاده از میلگرد در آن و نحوه شناژ بندی را بررسی کردیم و همین طور سازه هایی که نیاز به آن ندارند را ذکر کردیم.
آیا در سازه های سه طبقه از شناژ استفاده می شود؟
همان طور که در متن هم اشاره شد، در سازه های بالای دو طبقه باید از شناژ برای استحکام سازه استفاده کرد.
آیا می توان از دو نوع شناژ، درکنار هم استفاده کرد؟
بله، درصورت استفاده از شناژ افقی، از شناژ عمودی هم درکنار آن استفاده می کنیم.
می تونین در زمینه شناژ بندی راهنماییم کنید؟ من دنبال یه شخص ماهر می گردم.
من اصفهان زندگی می کنم. می تونین در زمینه شناژ بندی راهنماییم کنید؟
سلام دوست عزیز سوال خودتون بفرمایید شاید بتونیم به شما کمک کنیم
متشکرم
عالی بود مطلبتون
توی شهر ما بجای شناژ میگن شنارژ
سلام
توی بعضی از شهرها بجای شناژ میگن شنارژ
خیلی از سوالاتم با این مطلبتون جواب داده شد
خدا قوت
بسیار عالی و کامل
با سپاس از شما