از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه، چگونه این ورق را تمیز کنیم؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
ورق گالوانیزه یکی از پرمصرف ترین محصولاتی است که در انواع صنایع، به عنوان ماده اولیه و اصلی مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول نوعی ورق فولادی است که با یک لایه “فلز روی” پوشانده شده و خواص ضد زنگ یا خوردگی دارد.
توجه داشته باشید که زنگ زدگی این ورق، به علت پوشش دهی نادرست آن اتفاق می افتد. بنابراین بهتر است در هنگام خرید این نوع ورق، به کیفیت آن توجه ویژه ای داشته باشید.
چنانچه به هر دلیلی این محصول دچار زنگ زدگی، شوره و هرگونه آلودگی شد قطعا کارایی خود را دست می دهد؛ بنابراین باید با روش های از بین بردن آلودگی و تمیز کردن آن کاملا آشنا باشید.
در این مطلب از اصفهان آهن قصد داریم به روش های از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه بپردازیم، پس با ادامه این مقاله همراه باشید.
فایل صوتی
ورق گالوانیزه چیست؟
گالوانیزاسیون، مفهومی است که در صنایع مختلف به وفور با آن مواجه می شویم و به روی اندود کردن فلزات به منظور افزایش مقاومت در برابر اکسایش اشاره دارد. بنابراین ورق گالوانیزه، محصولی است که طی فرایند گالوانیزاسیون، روی اندود شده و مقاومت بسیار بالایی دارد.
در فرایند گالوانیزه کردن، ابتدا ورق فولادی در حمامی از فلز روی غلتانده می شود. در این مرحله فلز روی به صورت لایه بسیار نازک، به سطح ورق فولادی چسبیده و لایه محافظ ایجاد می شود.
این محصولات کاربردهای بسیار وسیعی در خودروسازی، تولید انواع لوله، سیستم تهویه هوا و ساخت قطعات و تجهیزات صنعتی دارند.
دلایل زنگ زدگی ورق گالوانیزه
به طور کلی زنگ زدگی ورق گالوانیزه مرغوب در مدت زمان کوتاه، امری غیرممکن است؛ مگر اینکه یکی از دلایل و عوامل زیر موجب افزایش روند اکسایش آن و آسیب پذیری ورق شوند.
- عوامل زیستی مانند باکتری ها، قارچ ها، جلبک ها و سایر موجودات میکروسکوپی
- وجود آب و رطوبت در محل نگه داری ورق
- خوردگی لایه محافظ و آسیب به فلز فولادی زیرین آن
- آسیب مکانیکی، ضربه و خراش که موجب تخریب ورق شود
- ترک ها و جوش هایی که در فرآیند تولید و پردازش ورق اتفاق می افتد
- تماس مستقیم با مواد شیمیایی مانند اسیدها، مواد قلیایی و سایر ترکیبات شیمیایی قوی
پیشگیری از زنگ زدگی ورق گالوانیزه
به خاطر داشته باشید که روش های پیشگیری خیلی آسان تر و کم هزینه تر از روش های زنگ زدایی هستند. بنابراین بهتر است این ضرب المثل که “پیشگیری بهتر از درمان است” را فراموش نکنید.
به منظور پیشگیری از این اتفاق، حتما به نکات کلیدی زیر هنگام حمل و نقل یا انبارکردن آن توجه کنید.
ابتدا به این نکته توجه کنید که حمل و نقل محصولات به درستی صورت گیرد و در طول مسیر، دچار آسیب جدی و خراش عمیق نشود. هنگام تخلیه و انبار کردن محصول، از خشک بودن بسته بندی، محیط نگهداری و مرطوب نبودن آنها اطمینان حاصل کنید.
به تهویه مناسب و PH بین 6 تا 12 در محیط نگهداری ورق ها، حتما توجه کافی داشته باشید.
ورق های گالوانیزه را حتما به صورت دوره های سه ماهه و حتی کمتر، بررسی کنید که اگر دچار زنگ زدگی سطحی بود از تخریب بیشتر جلوگیری شود. نظافت و تعمیرات منظم، فراموش نشود.
حتما از تماس مستقیم این نوع ورق با فلزاتی مانند مس و برنج جلوگیری نمایید، زیرا به شدت واکنش پذیر بوده و موجب تخریبات جدی می شود.
در مواردی که این محصولات به شیارهای بتنی یا فلزی وصل می شوند، از جداکننده و عایق برای جلوگیری از تماس مستقیم با سطح های زنگ زننده استفاده کنید.
بهتر است از لایه های پوششی مانند انواع رنگ، رزین، آنتی کرود، آنودیک (لایه اکسید) و پوشش پودری استفاده نمایید تا مقاومت آن در برابر خوردگی به طور چشمگیری افزایش پیدا کند.
روش های از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه
برای زنگ زدایی ورق های گالوانیزه، روش های بسیار مختلفی وجود دارد که متناسب با نوع و ضخامت آن، بودجه و شرایط محیطی انتخاب می شوند.
زنگ زدایی با سند بلاست
سند بلاست روشی شیمیایی است که به منظور تمیزکاری و زنگ زدایی سطوح فلزی به خصوص ورق های گالوانیزه استفاده می شود. اعمال این روش شامل پنج مرحله است که باید به ترتیب و دقیق انجام شوند.
مرحله اول : آماده سازی ورق
ابتدا ورق ها را برای مرحله پاکسازی آماده می کنیم. در این مرحله هرگونه آلودگی مانند گرد و غبار و چربی را از سطح ورق پاک کرده و با مقداری آب و محلول شوینده آن را تمیز می کنیم.
مرحله دوم : آماده سازی و اعمال ماده سند پلاست
مواد و ترکیباتی که در این روش مورد استفاده قرار می گیرند معمولا ذرات بسیار ریز معدنی مانند شن، ریزسنگ و… هستند. انتخاب این مواد به شدت زنگ زدگی ورق و نوع دستگاه بستگی دارد.
مرحله سوم: استفاده از تجهیزات بلاست
نحوه استفاده و کار کردن با تجهیزات بلاست مانند دستگاه ها، مخزن فشار، شلنگ و سایر ابزارها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مرحله مواد اولیه (شن، ریز سنگ و…) توسط جریان هوا یا فشار گاز از سمت دستگاه به سوی سطح ورق پاشیده می شوند. این فشار زیاد موجب کنده شدن لایه های زنگ زده و ذرات ناخالص از سطح ورق می شود.
مرحله چهارم : شستشو و پاکسازی
پس از اتمام مراحل قبل، سطح ورق به دقت با آب شستشو داده می شود. در نهایت توسط دستگاه خشک کننده، تهویه یا هوا گرما به طور کامل خشک می شود.
مرحله پنجم : اعمال پوشش های محافظ
پس از اتمام مراحل گفته شده و زنگ زدایی، می توان از پوشش های محافظتی مانند انواع رنگ، رزین و آنتی کرود استفاده کرد.
زنگ زدایی با شات بلاست
شات بلاست شباهت بسیار زیادی به سند بلاست دارد، با این تفاوت که به جای ذرات شن و ماسه از ساچمه های فلزی استفاده می شود؛ به همین دلیل شدت تمیزکاری آن بیشتر است.
شات بلاست روشی است که برای زنگ زدایی ورق گالوانیزه ضخیم استفاده می شود و در ورق های نازک تر موجب تخریب فلز زیرین خواهد شد.
زنگ زدایی با واترجت
واترجت روش بسیار کاربردی دیگری است که به کمک فشار آب بسیار قوی، باعث زنگ زدایی ورق های گالوانیزه می شود. از آن جایی که رطوبت و آب، دو عامل اصلی زنگ زدگی در فلزات هستند، ممکن است برای برخی عجیب باشد که آب چگونه موجب زنگ زدایی خواهد شد!
در واقع این روش به کمک فشار آب بسیار قوی و ذرات ریز معدنی طی مراحل زیر، به زنگ زدایی ورق های فولادی می پردازد.
مرحله اول: آماده سازی ورق
این مرحله دقیقا شبیه روش سند بلاست بوده و به پاکسازی سطوح ورق از آلودگی و گرد و غبار و رنگ می پردازد.
مرحله دوم : انتخاب و اعمال واترجت مناسب
واترجت به کمک فشار آب قوی و تحت فشار کار می کند. نوع دیگری از این دستگاه وجود دارد که علاوه بر آب، ذرات ریز معدنی دیگری نیز دارد که مسلما قدرت و فشار آن بیشتر است.
مرحله سوم : شستشو و پاکسازی
پس از اعمال واتر جت مناسب، ورق های گالوانیزه به دقت شستشو داده می شوند تا از ریزدانه ها و ذرات جدا شده کاملاً خارج شود.
مرحله چهارم : خشک کردن
پس از شستشو و پاکسازی عمیق ورق، توسط دستگاه های خشک کننده مانند هوا گرما و تهویه مصنوعی خشک می شوند.
مرحله پنجم : اعمال پوشش محافظ
پس از تمیزکاری و زنگ زدایی، می توان از پوشش های محافظتی مانند انواع رنگ ، رزین یا پوشش های آنتی‌کرود استفاده کرد تا از زنگ زدگی های آینده جلوگیری شود.
زنگ زدایی با لیزر
استفاده از لیزر برای از بین بردن زنگ زدگی فولاد، یکی از جدیدترین روش هایی است که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش مدرن، فولاد با سرعت بسیار زیاد و کیفیت بالا کاملا تمیز و زنگ زدایی می شود.
در حال حاضر لیزر زنی، جایگزین بسیار مناسبی برای روش های دستی و شیمیایی محسوب می شود. این فرایند به کمک دستگاه لیزر زنی که قدرت بسیار زیادی دارد انجام می شود. مهم ترین مزیت لیزر زنی، آسیب نرسیدن به فلز زیرین و سازگاری با محیط زیست است.
در این روش، دستگاه موردنظر با تابش اشعه لیزر ورق فولادی را از هرگونه لایه فرسوده یا گرد و غبار تمیز می کند. در واقع این لایه های زنگ زده توسط اشعه لیزری بخار و نابود می شوند. این دستگاه برای لایه برداری درست، لیزر را با انرژی بالاتر از آستانه فرسایش لایه فرسوده منتقل می کند.
زنگ زدایی با چرخ فایبر
چرخ فایبر یا چرخ تراشنده براق یا EVE Fiberwheel Abrasive Buff روشی است که در مدت زمان بسیار کوتاهی، زنگ زدگی ورق گالوانیزه را ازبین می برد. این روش توضیحات زیادی ندارد و توسط ابزار گفته شده و دوران چرخ زبر متصل به آن، با سرعت بسیار زیاد انجام می شود.
از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه و روش های تمیز کردن آن، یکی از پرتکرار ترین سوالاتی است که از سوی افراد دریافت می شود. به همین دلیل در این مقاله به بررسی بهترین روش های زنگ زدایی فولاد گالوانیزه شده پرداختیم.
علاوه بر روش های گفته شده، راه هایی مانند استفاده از محلول اسیدی (نمک، سرک و آبلیمو)، جوش شیرین و چرخ برس فولادی وجود دارد که از لحاظ علمی توصیه نمی شود. بنابراین بهتر است زنگ زدایی را به افراد متخصص در این حوزه بسپارید و از روش های خانگی بپرهیزید.
روش های از بین بردن زنگ زدگی ورق گالوانیزه کدامند؟
سند بلاست، شات بلاست، واترجت، چرخ فایبر و روش های خانگی و سنتی هستند.
آیا ورق گالوانیزه زنگ می زند؟
ورق گالوانیزه محصول مقاومی است که اگر به درستی نگهداری و انبار شود، زنگ نمی زند.