پلیت چیست؟ معرفی انواع پلیت و کاربرد و ویژگی های هر یک
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
اگر در صنعت ساخت و ساز فعالیت داشته باشید، بدون شک نام پلیت (Plate) را شنیده اید. وجود پلیت را می توان در بسیاری از وسایلی که روزانه با آنها سروکار داریم، مشاهده کرد. در این مقاله از اصفهان آهن قصد داریم به معرفی این مقطع فولادی بپردازیم و در نهایت به کاربردها و نحوه تولید آنها اشاره کنیم. اگر قصد خرید و استفاده از آن را در زمینه ساخت و ساز دارید، با ادامه مطلب همراه باشید.
پلیت چیست؟
پلیت یا صفحه فلزی، یک قطعه فلزی تخت و معمولاً مستطیل شکل است که ضخامت بیش از 3 میلی متر دارد. این قطعه فلزی در صنایع مختلف و ساختمان سازی کاربردهای فراوانی دارد. پلیت ها به دلیل مقاومت بالا، شکل پذیری خوب و امکان برش و جوشکاری آسان، انتخاب مناسبی برای بسیاری از کاربردها هستند.
پلیت ها همان شیت ورق هستند، که به صورت یک قطعه مربع یا مستطیل شکل ساخته می شوند. همانطور که گفته شد ضخامت این محصولات حدودا 3 میلی متر است که در ستون قرار گرفته و وظیفه دارند بارهای مرده و زنده سازه را به ستون منتقل کنند. این مقاطع فولادی از ورق سیاه ساخته می شوند و انواع مختلفی از آنها را، می توان در بازار فولاد دید. معمولا پلیت ها را از جنس فولاد ضدزنگ، فولاد نورد سرد، برنج، قلع، آلومینیوم یا مس می سازند.
در برخی از موارد برای کاربردهای تزئینی، پلیت ها را با نقره، طلا و پلاتین پوشش می دهند. مهم ترین ویژگی این محصولات خم پذیری، اعمال اشکال مختلف و شکل پذیری آنهاست. علاوه بر این، باید سطح صاف و یکدستی داشته باشند، تا بتوان از آنها استفاده کرد. این محصولات از نظر شکل ظاهری، به دو دسته مسطح یا تخت و همچنین به شکل رول های پیچ در پیچ تقسیم می شوند.
مراحل تولید پلیت
تولید پلیت، به طور خلاصه، شامل تبدیل اسلب های فولادی به ورق های فلزی با ضخامت و ابعاد مشخص است. این فرایند شباهت زیادی به تولید ورق آهن دارد. مراحل اصلی تولید پلیت ساختمان عبارتند از:
- آماده سازی اسلب: در ابتدای فرآیند، اسلب های فولادی که طول آن ها برابر با ضخامت پلیت نهایی است، آماده می شوند. اسلب ها قطعات بزرگ و مستطیل شکلی از فولاد هستند که به عنوان ماده اولیه برای تولید ورق ها و پلیت ها به کار می روند.
- نورد گرم: اسلب ها به صورت مکرر (معمولاً 4 تا 5 بار) از میان غلتک های قدرتمندی عبور داده می شوند. در این مرحله، اسلب تحت فشار و حرارت بالا قرار می گیرد و به تدریج نازک تر شده و به شکل پلیت درمی آید.
- خنک‌سازی: پس از نورد گرم، پلیت های داغ برای کاهش دما و استحکام یافتن، به صورت کنترل شده خنک می شوند.
- تمیزکاری: برای از بین بردن اکسیدهای سطحی و سایر ناخالصی ها، پلیت ها در حوضچه های اسید غوطه ور و سپس با آب شستشو داده می شوند.
- بازرسی و برش: پس از تمیزکاری، پلیت ها با دقت بازرسی می شوند تا از کیفیت و یکنواختی آن ها اطمینان حاصل شود. سپس بر اساس ابعاد مورد نیاز مشتری، برش داده می شوند.
انواع پلیت
پلیت ها انواع مختلفی دارند و از هرکدام می توان برای کاربردهای خاصی استفاده کرد. انواع پلیت فلزی عبارتند از:
- دیازو
- فتوپلیمر
- هالید نقره
- پلی استر
- تین پلیت
| ویژگی | پلی استر | هالید نقره | فتوپلیمر | پلیت دیازو | تین پلیت |
|---|---|---|---|---|---|
| جنس | پلاستیک | پلاستیک | پلاستیک | کاغذ | فلز |
| حساسیت | متوسط | بالا | متوسط | بالا | متوسط |
| سرعت | کند | کند | سریع | سریع | سریع |
| دوام | بالا | متوسط | متوسط | کم | بالا |
| هزینه | متوسط | گران | متوسط | ارزان | گران |
| کاربرد | چاپ عکس، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی صنعتی | چاپ عکس، عکاسی صنعتی، عکاسی پزشکی | چاپ عکس، عکاسی هنری، عکاسی پزشکی | چاپ عکس، عکاسی تبلیغاتی، عکاسی صنعتی | چاپ عکس، عکاسی صنعتی، عکاسی پزشکی |
پلیت دیازو
این پلیت ها یک پوشش نازک از فلز آلی و حلال دارند و معمولا دارای ماندگاری کمی هستند. شاید بتوان از این محصول حدود یک سال استفاده کرد. بیشترین کاربرد آن در تیراژهای چاپی 150000 نسخه ای است. لایه حساس به نور حاوی یک ترکیب شیمیایی است که در اثر قرار گرفتن در معرض نور تغییر می کند.
برای ساخت پلیت دیازو، ابتدا لایه حساس به نور روی ورق فلزی یا پلاستیکی قرار می گیرد. سپس این پلیت در معرض نور قرار گرفته و در مناطقی که نور به پلیت می رسد، لایه حساس به نور تغییر می کند. مناطقی که نور به آنها نمی رسد، تغییر نمی کنند.
پلیت فتوپلیمر
این محصول تقریبا مشابه پلیت قبلی است، با این تفاوت که ماندگاری طولانی تری دارد. فتوپلیمر مقاومت بالایی در برابر ساییدگی دارد و از آن می توان برای تیراژهای چاپی 250000 نسخه ای استفاده کرد.
پلیت فتوپلیمر یک نوع پلیت چاپی است که در چاپ افست، لترپرس و فلکسوگرافی استفاده می شود. این پلیت از یک لایه حساس به نور تشکیل شده که روی یک ورق فلزی یا پلاستیکی قرار می گیرد. لایه حساس به نور، حاوی یک ترکیب پلیمری است که در اثر قرار گرفتن در معرض نور تغییر می کند.
پلیت هالید نقره
عمده استفاده این محصول در فیلم عکاسی و همچنین کاغذ عکاسی است. هالید نقره دارای لایه حساسی است و در زمان تولید، نقره هایی به جا می گذارد که قابلیت بازیافت دارند. پلیت هالید نقره، برای چاپ افست سیاه و سفید و رنگی استفاده می شود. این پلیت نسبت به پلیت های دیگر مانند پلیت فتوپلیمر، کیفیت چاپ بالاتری دارد.
پلیت پلی استر
این محصول با پلیت هالید نقره تفاوت چندانی ندارد و می توان از آن برای چاپ های تک رنگ استفاده کرد. پلیت پلی استر برای چاپ افست سیاه و سفید و رنگی استفاده می شود. این پلیت نسبت به پلیت های دیگر مانند پلیت فتوپلیمر، ماندگاری بیشتری دارد و برای چاپ تیراژهای بالا مناسب است.
تین پلیت
تین پلیت یا ورق قلع اندود، ورق فولادی است که با روش رسوب الکترولیتی، روی دو طرف آن لایه ای از عنصر قلع پوشانده شده است. این نوع ورق، ظاهر زیبا، مقاومت بالا در برابر خوردگی و همچنین قابلیت لحیم کاری بالایی دارد. ورق تین پلیت، در دسته ورق های سرد قرار می گیرد و با طیف گسترده ای از ضخامت، پوشش سطح و کیفیت تولید و عرضه می شود.
تین پلیت ها از ورق قلع اندود ساخته می شوند و از آنها می توان برای ساخت قوطی کنسرو، قوطی های چای، قوطی مواد غذایی و… استفاده کرد.
کاربردهای پلیت چیست؟
از مهم ترین کاربردهای پلیت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنعت ساختمان: برای ساخت سازه های فلزی، تقویت بتن، ساخت ستون ها و تیرها، ساخت کف و دیوارهای فلزی
- صنعت خودرو: برای ساخت بدنه خودرو، قطعات داخلی و خارجی خودرو
- صنعت لوازم خانگی: برای ساخت بدنه یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز
- صنعت کشتی‌سازی: برای ساخت بدنه کشتی، عرشه و سایر قطعات کشتی
- صنعت هوافضا: برای ساخت بدنه هواپیما، ماهواره
- صنعت نفت و گاز: برای ساخت مخازن، لوله ها و تجهیزات صنعتی
- صنعت دکوراسیون: برای ساخت مبلمان فلزی، درب ها، پنجره ها
کاربرد پلیت در سازه های ساختمانی
علاوه بر موارد گفته شده، بیشترین کاربرد پلیت را می توان در ساختمان سازی مشاهده کرد. ضخامت صفحه ستون باید نسبت به سطح مقطع ستون فولادی عریض تر باشد، تا فشار کمتری به بتن و فونداسیون وارد کند. هر چه این سطح بزرگ تر باشد، فشار کمتر خواهد شد. درنتیجه می توان گفت که ابعاد صفحه ستون، ارتباط مستقیمی با بار ثقل انتقال یافته از طرف ستون و همچنین بار لنگر ناشی از زلزله دارد.
از مهم ترین کاربردهای این محصول در ساختمان سازی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صفحه ستون
- نمای ساختمان
- ایجاد تیرهای ساختمانی
- تقویت کننده صفحه ستون
- لنگر تیرهای فولادی
ستون سازه ها، از تیرآهن ساخته می شود. پلیت ساختمانی فلزی در صفحه ستون می تواند به عنوان یک عامل انتقال بار از سازه به پلیت عمل کند. در بسیاری از موارد، حتی ممکن است به جای تیرآهن از قوطی ستونی در اسکلت سازه ها استفاده کرد و این محصولات به عنوان صفحه ستون، بار وارد شده به قوطی ستونی ها را به زمین منتقل کنند.
واحد اندازه گیری ضخامت پلیت
واحد اندازه گیری ضخامت پلیت در بیشتر نقاط جهان، میلی متر (mm) است. در ایالات متحده آمریکا، ضخامت پلیت با واحد اندازه گیری سنتی اینچ (in) نیز اندازه گیری می شود.
ضخامت پلیت ها معمولا در محدوده 0.3 میلی متر تا 20 میلی متر متغیر است. پلیت های با ضخامت کمتر از 0.3 میلی متر را معمولا فویل می نامند. پلیت های با ضخامت بیشتر از 20 میلی متر را معمولا ورق فولادی می نامند.
در برخی موارد، ضخامت پلیت ها با واحد اندازه گیری دیگری نیز اندازه گیری می شود. به عنوان مثال، در صنعت چاپ، ضخامت پلیت های چاپی با واحد اندازه گیری سنتی بریتانیا (pt) اندازه گیری می شود.
در این مقاله به یکی از پر تکرارترین سوالات کاربران و اینکه پلیت چیست پرداختیم. همان طور که گفته شد، مهم ترین کاربرد پلیت به عنوان صفحه ستون در اسکلت سازه هاست، اما حضور این محصول را می توان در بسیاری از صنایع مانند صنعت کشاورزی، نفت و گاز، کشتی رانی، هوا و فضا و… دید. نظر شما در این زمینه چیست؟ اگر قبلا تجربه استفاده از این محصول را داشته اید یا در مورد آن اطلاعاتی دارید، می توانید در بخش ارسال نظرات با ما در میان بگذارید.