تفاوت ورق سیاه و ورق گالوانیزه

زمان مطالعه: 6 دقیقه

ورق‌های فولادی، شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند، اما تفاوت‌های آن‌ها هم بسیار مهم و قابل ‌توجه است. ورق سیاه و ورق گالوانیزه، دو نوع از ورق‌های فولادی پُرکاربرد هستند که هرکدام، کاربردهای متفاوتی دارند. در این مقاله، قصد داریم به تفاوت ورق سیاه و ورق گالوانیزه بپردازیم.

فایل صوتی مطلب

فایل صوتی زیر برای آن دسته از مخاطبین مجموعه اصفهان آهن تهیه شده است که فرصت کافی برای مطالعه این مطلب نداشته و یا تمایل دارند در هنگام مطالعه به فایل صوتی مطلب نیز گوش دهند.

ورق سیاه و ورق گالوانیزه

آلیاژ فولاد، پایه‌ی تولید هر دو ورق سیاه و گالوانیزه است، اما نکته اینجاست که این دو ورق، بر اساس ویژگی‌های ساخت، مشخصه‌های شیمیایی و شکل ظاهری، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. همچنین جدول استاندارد، خواص و کاربردهای ورق گالوانیزه و ورق سیاه، کاملاً با هم متفاوت هستند.

ورق سیاه و ورق گالوانیزه، همیشه جزء بهترین و پُرمصرف‌ترین مقاطع فولادی در صنایع مختلف و ساخت‌وساز بوده‌اند که هرکدام کاربردهای متفاوتی دارند. تفاوت‌های ورق‌های فولادی، به متخصصان کمک می‌کند که بهترین گزینه را برای نیاز خود پیدا کنند؛ همچنین، خریدارانِ این محصولات را آگاه‌تر می‌کند.

ورق گالوانیزه چیست؟

ورق گالوانیزه، ورقی بر پایه‌ی فولاد است که کاربردها و ویژگی‌های خاصی دارد. ورق‌های فولادی، استحکام کششی و مقاومت بُرشی فوق‌العاده‌ای دارند، اما در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی بسیار آسیب‌پذیر هستند. متخصصان عرصه‌ی فلز، ورق‌های فولادی را با روش‌های گوناگونی مقاوم می‌کنند؛ یکی از این راه‌ها «روی‌اندودکردن» یا «گالوانیزاسیون» است.

به ورق‌هایی که برای افزایش مقاومت، روی‌اندود می‌شوند، ورق گالوانیزه می‌گویند. ورق‌های گالوانیزه ممکن است با ورق‌های نورد سرد یا گرم تولید شوند و با شیوه‌های گوناگونی روی‌اندود می‌شوند.

ویژگی های ورق گالوانیزه

مطمئناً مهم‌ترین و برجسته‌ترین ویژگی ورق‌های گالوانیزه، مقاومت مثال‌زدنی در برابر خوردگی و اُکسید آهن است؛ اما علاوه بر این مسئله، این ورق‌ها ویژگی‌های دیگری هم دارند. در ادامه، مهم‌ترین ویژگی‌های ورق گالوانیزه را به شما معرفی می‌کنیم:

• مقاومت صددرصدی در موقعیت‌های گوناگون آب و هوایی:

برخی از ورق‌های فولادی ضد زنگ، در محیط‌های بسیار سرد یا محیط‌های با حرارت بالا، مقاومت خود را از دست می‌دهند؛ اما ورق گالوانیزه در هر شرایط آب و هوایی، مقاومت و استحکام خود را حفظ می‌کند.

• آماده‌سازی در کوتاه‌مدت:

یکی دیگر از مزایای ورق گالوانیزه، تولید، بُرش، بارگذاری و نصب سریع است. حتی اگر مشتری، یک ورق گالوانیزه با ابعاد سفارشی به کارخانه سفارش دهد، باز هم فرآیند تولید، چندان زمان‌بر نخواهد بود.

• ایجاد یک استحکام صددرصدی:

به سبب این که پیوند ایجاد‌شده میان عناصر فولاد و روی، بسیار مستحکم است و روی، در کوچک‌ترین شکاف‌های ورق نفوذ کرده است، ورق گالوانیزه، استحکام بسیار زیادی در مقایسه با سایر ورق‌های فولادی دارد.

• فرآیند معاینه و بازرسی فنی ساده:

ورق‌های فولادی با دو روش کلی آزمایشگاهی و چشمی بازرسی می‌شوند. برخی از ورق‌ها با توجه به ماهیت خود، برای دریافت مجوز نیاز به بازرسی آزمایشگاهی دارند. ورق گالوانیزه با توجه به ویژگی‌های ظاهری، با انجام یک بازرسی چشمی به صورت قطعی تایید می‌شود.

کاربرد ورق گالوانیزه

بیشترین کاربرد ورق‌های گالوانیزه در تولید محصولاتی مانند لوله، پروفیل و قوطی گالوانیزه است. این محصولات در استان‌ها یا موقعیت‌هایی با رطوبت بالا به کار می‌روند و تا حد امکان، سازه‌ها یا وسایل فلزی را در برابر خوردگی حفظ می‌کنند. کاربردهای ورق گالوانیزه، شامل موارد زیر می‌شود:

• تولید پروفیل گالوانیزه و ساخت انواع پنجره، در و چارچوب ضد زنگ.
• تولید لوله‌ی گالوانیزه برای استفاده در محیط‌های مرطوب، سیستم آبرسانی یا مایعات دیگر.
• ساخت لوله‌ی بخاری، انواع کابینت در آشپزخانه و کانال‌ها و دریچه‌های مربوط به کولر یا سیستم‌های خنک‌کننده.

ابعاد ورق گالوانیزه

هر کدام از کارخانه‌های تولیدکننده‌ی ورق گالوانیزه، محصولات خود را مطابق با استانداردهای خاصی تولید می‌کنند. لازم است بدانید که مطابق با هر استاندارد، طول، عرض، ضخامت و در نتیجه، وزن ورق‌ها متفاوت خواهند بود. در ادامه، ما ابعاد ورق‌های گالوانیزه را بر اساس یک استاندارد رایج معرفی می‌کنیم.

• طول 2 و عرض 1 متر با ضخامتی حدود 0.5 تا 2 میلی‌متر و وزنی حدود 8 تا 32 کیلوگرم.
• طول 2.5 و عرض 1.25 متر با ضخامتی حدود 0.5 تا 1.5 میلی‌متر و وزنی حدود 13 تا 37 کیلوگرم.
• طول 6 متر و عرض 1 متر با ضخامت 0.5 میلی‌متر و وزنی حدود 24 کیلوگرم.
• طول 6 متر و عرض 1.25 متر با ضخامت 0.5 میلی‌متر و وزنی حدود 30 کیلوگرم.

ورق سیاه چیست؟

ورق‌های فولادی با دو روش نورد سرد و گرم تولید و عرضه می‌شوند. ورق‌های نورد گرم با عنوان «ورق سیاه» شناخته می‌شود.

همان طور که از نام این روش مشخص است، ورق‌های نورد گرم در دمای بسیار زیادی تولید می‌شوند؛ این ورق‌ها پس از تولید، سطحی زبر و خشن دارند و رنگشان هم تیره و مات است؛ به همین دلیل به آن‌ها ورق سیاه می‌گویند. این ورق‌ها با نام انگلیسی “Hot Rolled Sheet” شناخته شده‌اند.

ویژگی های ورق سیاه

مهم‌ترین ویژگی ورق سیاه، در مقایسه با ورق سرد، استحکام کششی مثال‌زدنی آن است. این ورق، توانایی مقاومت در برابر ضربات و فشارهای احتمالی را دارد و در برابر آسیب‌های جابه‌جایی یا انتقال، ایمن هستند؛ لازم به ذکر است که این ورق‌ها علاوه بر مقاومت زیاد، انعطاف نسبتاً خوبی هم دارند.

کاربردهای ورق سیاه

ورق‌های سیاه موجود در بازار، بر اساس ضخامت و ابعاد در قسمت‌های گوناگونی از صنعت به کار می‌روند. همان طور که بدیهی به نظر می‌رسد، ورق‌های بزرگ‌تر در صنایع بزرگ‌تر و ورق‌های کوچک‌تر در ساخت قطعات ظریف‌تر به کار می‌روند. کاربردهای ورق سیاه، شامل موارد زیر می‌شود:

• ساخت انواع قوطی و پروفیل ساختمانی و صنعتی؛ هر کدام از این پروفیل‌ها برای مصارف خاصی تولید می‌شوند.
• ساخت انواع ابزارآلات و ماشین‌های کوچک و بزرگ کشاورزی و صنعتی.
• ساخت برخی از قطعات کلیدی خودرو.
• تولید انواع مخازن سوخت یا سایر مخازن در کشتی‌ها.
• ساخت انواع گاردریل، تابلوهای تبلیغاتی و انواع بیلبوردهای بین‌شهری.

ابعاد ورق سیاه

ورق‌های سیاه در دو شکل رول/ کلاف و شیت به بازار عرضه می‌شوند. جالب است بدانید که این ورق‌ها از جهت ضخامت، طول، عرض و وزن، بسیار متنوع هستند. در ادامه، ابعاد رایج این ورق را به همراه وزن تقریبی آن بیان می‌کنیم:

• طول 2 متر در عرض 1 متر و ضخامت 2 تا 2.5 میلی‌متر با وزنی حدود 32 تا 40 کیلوگرم.
• طول 2.5 متر در عرض 1.25 متر و ضخامت 3 میلی‌متر با وزنی حدود 75 کیلوگرم.
• طول 6 متر در عرض 1.5 متر و ضخامتی حدود 4 تا 15 میلی‌متر با وزنی حدود 288 تا 1000 کیلوگرم.
• طول 6 متر در عرض 2 متر و ضخامتی حدود 20 تا 25 میلی‌متر با وزنی حدود 2400 کیلوگرم.

تفاوت ورق سیاه و ورق گالوانیزه در چیست؟

اکنون که این دو ورق را به صورت مختصر بررسی کردیم، وقت آن رسیده تا مهم‌ترین تفاوت‌هایشان را توضیح دهیم. موارد زیر، مهم‌ترین و اساسی‌ترین تفاوت‌های ورق سیاه و گالوانیزه هستند. دقت کنید که این ورق‌ها علاوه بر این تفاوت‌ها، شباهت‌های زیادی نیز با هم دارند.

تفاوت اول: پایه تولید

اساسی‌ترین تفاوت میان ورق سیاه و گالوانیزه، این نکته است که ورق سیاه، یک ورق فولادی پایه محسوب می‌شود، در حالی ‌که ورق گالوانیزه، یک ورق فولادی ثانوی است؛ به بیان دیگر، ورق گالوانیزه ممکن است از ورق سیاه تولید شده باشد.

تفاوت دوم: مقاومت در برابر اکسید آهن

ورق گالوانیزه به صورت اختصاصی برای موقعیت‌هایی طراحی شده که رطوبت بالایی دارند. پروفیل‌های گالوانیزه هم مقاومت و استحکام بسیاری در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارند. ورق سیاه، مانند سایر ورق‌های فولادی، مقاومت چندانی در برابر آسیب‌هایی از این دست ندارند.

تفاوت سوم: کاربرد

ورق سیاه، مطابق با ویژگی‌های ساخت و مشخصه‌های فنی متفاوت، کاربردهای خاصی دارد؛ مثلاً ورق سیاه در صنایع بسیار عظیم، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این ورق در ساخت بسیاری از قسمت‌های حساس که نیاز به یک فولاد مقاوم دارند، استفاده می‌شود. ورق گالوانیزه اما به صورت اختصاصی برای صنعت‌ها و کاربردهای کوچک‌تر و ظریف‌تر تولید شده است.

تفاوت چهارم: زمان تولید

فرآیند تولید ورق‌های گالوانیزه با سرعت زیادی انجام می‌شود؛  حتی سفارش‌های شخصی‌سازی‌شده هم با سرعت عمل کارخانه به دست مشتری می‌رسند، در حالی ‌که فرآیند تولید ورق‌های سیاه تا حدودی زمان‌بر است.

تفاوت پنجم: ظاهر ورق

یکی دیگر از تفاوت‌های بارز ورق‌های گالوانیزه با ورق‌های سیاه، ظاهر متفاوت این دو ورق است. ورق‌های سیاه، ظاهری مات و خشن دارند، در حالی ‌که ظاهر ورق‌های گالوانیزه، صیقلی و شفاف است.

تفاوت ششم: ابعاد

اگر بخش‌های مربوط به ابعاد ورق گالوانیزه و سیاه را به دقت مطالعه کرده باشید، احتمالاً فهمیده‌اید که تنوع سایز و ضخامت ورق‌های سیاه بسیار بیشتر از ورق‌های گالوانیزه است. ورق‌های سیاه در ابعاد متنوع‌تری در بازار موجود هستند، در صورتی‌ که سایز و ابعاد ورق‌های گالوانیزه، محدود است.

ورق‌های گالوانیزه با پوشش‌دهی فلز روی بر سطح ورق فولادی تولید می‌شوند و در موقعیت‌های مرطوب، مورد استفاده قرار می‌گیرند. ورق سیاه نیز محصول نورد گرم است و با توجه به ابعاد و سایزهای گوناگونش، گزینه‌ی مناسبی برای صنایع غول‌پیکر است.

این دو ورق از جهات گوناگونی، مانند ابعاد، ظاهر، کاربرد و زمان تولید با یکدیگر متفاوت هستند. در این مقاله، ما از جهات متعددی این تفاوت را بررسی کردیم و نتایج را نیز در اختیار شما قرار دادیم. اگر سؤال یا تجربه‌ای در این زمینه دارید، در بخش دیدگاه‌ها مطرح کنید.