نقطه ذوب فلزات

فلزات، مقاومت‌ زیادی در برابر فشارهای شدید دارند. بار زیاد، ضربات شدید، محیط‌های سوزان و غیره، از جمله شرایطی‌ است که برخی فلزات، قابلیت تحمل آن را دارند. کوره‌ها، ماشین‌های احتراقی، موتورهای جت، نازل‌های قابل اشتعال و سیستم‌های تخلیه، همواره در معرض دماهای بالا هستند که این امر می‌تواند به ذوب شدن انواع خاصی از فلزات منجر شود.

زمانی که موضوع انتخاب یک فلز برای مصارف با دمای بالا پیش می‌آید، نقاط حرارتی گوناگونی باید مورد بررسی قرار گیرند و یکی از مهم ترین این دماها، دمای ذوب فلز می‌باشد. در این مقاله قرار است در مورد نقطه ذوب فلزات صحبت کنیم.

فایل صوتی مطلب

فایل صوتی زیر برای آن دسته از مخاطبین مجموعه اصفهان آهن تهیه شده است که فرصت کافی برای مطالعه این مطلب نداشته و یا تمایل دارند در هنگام مطالعه به فایل صوتی مطلب نیز گوش دهند.

منظور از نقطه ذوب فلز چیست؟

دمای ذوب یک فلز که نام علمی آن «نقطه‌ ذوب» می‌باشد، دمایی است که در آن، فلز، شروع به تغییر شکل از حالت جامد به حالت مایع می‌کند. در دمای ذوب، فرم جامد و مایع فلز، در تعادل هستند.

در حالی که حرارت به فلز اعمال می‌شود، دمای آن تا رسیدن به نقطه‌ی ذوب، افزایش می‌یابد. گرمای بیشتر، فلز جامد را به فرم مایع (بدون تغییر در درجه‌ی حرارت) تبدیل می‌کند. هنگامی که تمام فلز ذوب می‌شود، گرمای اضافی، دمای مایع را افزایش می‌دهد.

انتخاب یک فلز، همانقدر که به ویژگی‌های مکانیکی آن بستگی دارد، به ظرافت‌های ظاهری نیز وابسته است. به همین علت، فلزات برای رسیدن به ظاهر مطلوب، باید پرداخت شوند. روش‌های فراوانی برای پرداخت فلزات وجود دارد، اما قبل از انتخاب روش پرداخت مناسب، باید ملاحظات خاصی را در نظر گرفت.

برای اینکه بدانید، چرا فزات پرداخت می‌شوند، می‌توانید مطلب «پرداخت فلزات» را در سایت بخوانید.

چرا نقطه‌ ذوب فلزات مهم است؟

طی فرآیندهای مرتبط با فلزات، مثل فلزکاری، دماهای مهم و متعددی وجود دارند، اما نقطه ذوب فلزات، مهم‌ترینِ آن‌هاست.

از مهمترین دلائل اهمیت ذوب فلز می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

 از‌هم‌گسیختگی اجزای فلز هنگام رسیدن به دمای ذوب

زمانی که فلز به دمای ذوب خود می‌رسد و شروع به مایع‌شدن می‌کند، دیگر قادر نخواهد بود هدف خود را در سیستم به انجام رساند. برای مثال، اگر ترکیبات موثر در عملکرد یک کوره، شروع به ذوب‌شدن کنند، این کوره دیگر قادر نخواهد بود که مانند گذشته به عملکرد خود ادامه دهد. اگر نازل سوخت یک موتور جت، ذوب شود، روزنه‌های موتور مسدود می‌شوند و این موضوع، باعث از کار افتادن موتور خواهد شد. سایر انواع گسیختگی‌های فلزی، ممکن است قبل از رسیدن به دمای ذوب اتفاق بیافتند و قبل از هر اقدامی، باید تاثیر دماهای مختلفی که فلز در معرض آن‌ها قرار خواهد گرفت، بررسی شوند.

شکل پذیری فلزت در حالت مایع

فلزات در حالت مایع به بیشترین شکل‌پذیری خود می‌رسند. فلزات را برای اهداف صنعتی متفاوتی به دمای ذوب می‌رسانند. برای انجام فرآیندهای گُدازگری، جوش‌کاری ذوبی و ریخته‌گری، فلزات باید به فرم مایع باشند.

انجام فرآیند عملیات حرارتی موجب تغییر خواص الکتریکی، مغناطیسی و ساختاری فلزات می‌شود. همان‌طور که کاربرد فلزات متفاوت است، محیط‌های متفاوت هم ویژگی‌های متفاوتی را می‌طلبند. برای اینکه در این زمنیه، اطلاعات کاملی داشته باشید، می‌توانید مقاله «عملیات حرارتی چیست و چه تاثیری بر خواص فلز دارد؟» را بخوانید.

نقطه‌ ذوب فلزات رایج

نتیجه‌گیری نهایی در مورد نقطه ذوب فلزات

با توجه به مطالب گفته شده، اطلاع داشتن از نقطه ذوب فلزات در انجام فرآیندهای صنعتی نکته مهم و حائز اهیمتی است. برای مثال، یک مشعل جوشکاری باید بتواند حرارت تولید‌شده از قوس الکتریکی را تحمل کند و تجهیزات ریخته‌گری مثل قالب‌ها باید دمای ذوب بالاتری نسبت به فلز تحت فرآیند ریخته‌گری داشته باشند.

آلیاژها بیش از یک عنصر دارند؛ بنا بر این، دمای ذوب آن‌ها به صورت دامنه‌ای از دماهاست که به ترکیب آلیاژ بستگی دارد.

سوالات متداول