کلاف عرضی یا میلگرد ژوئن چیست؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
در نقشه های ساختمانی و آیین نامه ها، از کلمه های کلاف عرضی، ژوئن یا تای بیم (Tie Beam) به وفور استفاده شده است. کلاف عرضی یکی از اجزای سقف تیرچه بلوک است، که به عنوان تکیه گاه جانبی و توزیع یکنواخت بار روی سقف نقش حیاتی دارد.
استفاده از کلاف عرضی در دهانه های بیش از 4.5 متر الزامی است؛ البته فراموش نکنید که اجرا یا عدم نیاز به آن، با توجه به بارهای وارد بر ساختمان تعیین می شود. در این مقاله قصد داریم کلاف عرضی یا میلگرد ژوئن را به طور مفصل توضیح دهیم، پس با ادامه مطالب همراه باشید. توجه داشته باشید که نرخ این محصولات، با تغییرات قیمت میلگرد روز در حال نوسان است.
آشنایی با کلاف عرضی (ژوئن)
برای اجرای سقف در ساختمان ها روش های گوناگونی وجود دارد، که سقف تیرچه بلوک (تشکیل شده از تیرچه های سقفی و بلوک های پلی استایرن یا همان یونولیت) یکی از متداول ترین آنهاست.
کلاف عرضی که با نام های ژوئن، کلاف میانی یا تای بیم نیز شناخته می شود یکی از اجزای اصلی سقف تیرچه بلوک است؛ این کلاف برای کاهش ارتعاشات سقف، یکپارچه سازی عملکرد تیرچه ها و جلوگیری از پیچش آنها و به طور کلی مانند یک دیافراگم اجرا می شود.
کلاف عرضی از سه قسمت تشکیل شده است که عبارتند از:
- قسمت اول میلگرد بالا
- قسمت دوم میلگرد پایین
- قسمت سوم سنجاقی که دو میلگرد بالا و پایین را به هم وصل می کند.
تعداد مجاز کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک
استفاده از کلاف میانی در سقف، باعث به وجود آمدن درزهای می شود که به آن ژوئن می گویند. این درزها باید در فواصل مشخص و معین و عمود بر تیرچه ایجاد شوند. براساس دستورالعمل طراحی و اجرای سقف های تیرچه و بلوک (نشریه شماره 543) تعداد کلاف عرضی مجاز، به میزان بار زنده و طول دهانه بستگی دارد.
طول دهانه | مقدار بار زنده (کیلوگرم بر مترمربع) | تعداد کلاف عرضی تیرچه | حداقل سطح مقطع آرماتورهای طولی تای بیم |
---|---|---|---|
کمتر از 4 متر | کمتر از 350 | 0 | _ |
کمتر از 4 متر | بیشتر از 350 | 1 | نصف سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
4 تا 7 متر | کمتر از 350 | 1 | نصف سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
4 تا 7 متر | بیشتر از 350 | 2 | برابر با سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
7 تا 8 متر | بیشتر از 350 | 3 | برابر با سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
توجه داشته باشید که اگر دهانه سقف تیرچه بلوک بیشتر از 8 متر باشد، باید از تیرچه دوبل استفاده کرد و اجرای کلاف عرضی مجاز نیست.
ضوابط اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
برای اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک، قوانینی وجود دارد که رعایت کردن آنها الزامی است؛ بی توجهی به این قوانین موجب لرزش سقف و بروز حوادث می شود.
- بتن مسلح داخل کلاف عرضی، دو آرماتور بالا و پایین با حداقل قطر 6mm داشته باشد.
- میلگرد های ژوئن در فاصله 50 سانتی متری از یکدیگر، به وسیله سنجاق وصل شوند.
- حتما توجه کنید که آرماتور بالایی کلاف عرضی، از زیر میلگرد فوقانی تیرچه رد شده باشد.
- حداقل تعداد میلگردهای کلاف میانی، دو عدد هستند.
- قطر میلگردهای سنجاقی حداقل 8 تا 10 میلی متر در فواصل 50 سانتی متری باشد.
- در نشریه 82 آمده که حداقل قطر میلگرد آجدار ژوئن 6mm باشد، این مقدار برای میلگرد ساده حداقل 8mm است.
- میلگرد بالایی تای بیم، باید در هسته مرکزی تیر انتهایی مهار شود.
مزایای استفاده از کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
استفاده از کلاف میانی یا عرضی در این سقف ها، به دلایل بسیار مهمی اجباری و الزامیست.
سقف ساختمان یکی از مهم ترین قسمت هایی است که ضمن سبک بودن، باید از مقاومت و استحکام کافی برخوردار باشد. به همین دلیل برخلاف گذشته که از سقف های بسیار سنگین سفالی استفاده می شد، امروزه بلوک های یونولیتی به گونه ای طراحی شده که علاوه بر سبک بودن، استاندارد و مقاوم باشند. این مقاومت از طریق اجرای کلاف عرضی ایجاد می شود.
استفاده از بلوک های سفالی قدیمی، به دلیل کوچک بودن ابعاد آنها بسیار زمان بر و سخت بود. اما امروزه استفاده از بلوک بونولیتی که ابعاد بسیار بزرگتر و وزن کمتری دارد، برای صاحبان مشاغل آسان تر است. این موضوع در باربری و حمل و نقل نیز تاثیر می گذارد، به طوری که باعث افزایش قابل توجه سرعت اجرای کار می شود.
صرفه جویی در هزینه ها به کمک بلوک های یونولیت حاوی کلاف عرضی، مزیت دیگریست که می توان به آن اشاره کرد. در گذشته احتمال هدر رفتن مقدار زیادی از بلوک های سفالی وجود داشت، اما امروزه این احتمال از بین رفته است. این بلوک ها را می توان برش داد و در هر قسمت از سازه با هر فرم نامتقارنی استفاده کرد.
در این مقاله یکی از مهم ترین مباحث ساختمانی یعنی کلاف عرضی و درز ژوئن را بررسی کردیم. همانطور که اشاره شد کلاف عرضی یکی از مهم ترین اجزای سقف تیرچه بلوک است، که برای کاهش لرزش های سازه و افزایش مقاومت آن به کار می رود. نحوه اجرای این سقف با کلاف عرضی ضوابطی دارد که در متن بالا به آنها اشاره شد.