از میلگرد حرارتی، نحوه محاسبه و قیمت آن بیشتر بدانید

میلگرد حرارتی، یک نوع خاصی از میلگرد نیست و صرفا به دلیل شرایط استفاده و کاربرد ویژه‌ی آن، این نام بر روی آن گذاشته شده است. به‌طور معمول، در سازه‌های بتنی که سقف آن‌ها از تیرچه و بلوک ساخته شده است، پس از ریختن بتن، بتن در زمان سخت‌شوندگی، دچار انبساط شده و همین امر، باعث ترک‌خوردن بتن به‌صورت سطحی و عمقی می‌شود. برای جلوگیری از بروز این مشکل، مهندسان راهکاری را در نظر گرفته‌اند و آن هم استفاده از میلگرد با چیدمان و سبک قرارگیری مشخص است. وجود این میلگردها سبب کنترل تنش‌های حرارتی بتن (انبساط و انقباض) می‌گردد. اصطلاحا به این میلگردها، «میلگردهای حرارتی» گفته می‌شود که در کتاب‌های مهندسی «میلگرد افت و حرارت» نامیده می‌شود. در ادامه‌ی این مطلب با میلگرد حرارتی، نحوه‌ی محاسبه و قیمت آن، با ما همراه باشید.

فایل صوتی مطلب

فایل صوتی زیر برای آن دسته از مخاطبین مجموعه اصفهان آهن تهیه شده است که فرصت کافی برای مطالعه این مطلب نداشته و یا تمایل دارند در هنگام مطالعه به فایل صوتی مطلب نیز گوش دهند.

نحوه عملکرد میلگرد حرارتی چگونه است؟

استفاده از میلگردهای حرارتی، مانند هر عضو جدید دیگر در ساختمان‌سازی، موافقان و مخالفان زیادی دارد. عده‌ای استفاده از میلگردهای حرارتی را ضروری و وجود آن را ارتقاءدهنده‌ی عملکرد بتن در شرایط خاص می‌دانند. در صورتی که بسیاری دیگر از افراد، وجود عملکرد میلگرد حرارتی را اتلاف وقت و هزینه می‌دانند! اما میلگرد حرارتی چیست؟ نحوه‌ی بستن آن چگونه است و یا حتی چگونه باید مقدار آن را محاسبه کرد؟ قیمت یک متر آن چقدر است و مواردی از این قبیل… . برای پاسخ به این سوالات، باید کمی صبور باشید و تا انتهای مطلب، ما را همراهی کنید.

در زمان ساخت سقف‌ها، تعداد مشخصی میلگرد با فاصله‌ی مشخص، در یک‌سوم بالای ضخامت دال بتنی، به ‌صورت چپ و راست و عمود بر تیرچه‌ها قرار داده می‌شوند. (دال بتنی بخشی در سازه است که وظیفه‌ی آن، تحمل بارهای عمودی است.)

فرآیند تولید میلگرد حرارتی به این صورت است که در زمان واکنش هیدراسیون سیمان که در اصل، واکنش حاصل از ترکیب آب و سیمان است، این میلگردها با بتن درگیر شده و جلوی انبساط و انقباض بیش از حد بتن را می‌گیرند. همین موضوع، سبب جلوگیری از بروز ترک‌خوردگی عمیق در سقف می‌شود.

نکته‌ی مهم: مورد مهمی که در این زمینه وجود دارد، فشار وارد بر این میلگردهاست. از آنجایی که معمولاً قطر میلگرد استفاده شده به‌عنوان میلگرد حرارتی، کم است، این میلگردها مقاومت کمی در برابر فشار دارند. از همین رو پس از نصب باید دقت شود که حرکت پیمانکاران ساختمان، باعث ایجاد خمش در میلگردهای حرارتی نشود. چرا که در صورت خم شدن، میلگردها در زمان سخت‌شوندگی بتن، عملکرد مناسبی از خود نشان نمی‌دهند.

دلایل استفاده از میلگردهای حرارتی چیست؟

همان‌طور که گفته شد، مهم‌ترین علت استفاده از میلگرد یا آرماتور حرارتی، کاهش تنش حاصل از سخت‌شوندگی بتن و جلوگیری از ترک‌خوردگی است. اما در مورد استفاده از میلگردهای حرارتی، می‌توان به سه مورد دیگر نیز اشاره کرد:

• بسیاری از مهندسان سازه بر این عقیده هستند که در صورت عدم استفاده‌ی آرماتورهای حرارتی در سقف و بروز ترک‌های عمیق و عرضی، یکپارچگی دیافراگم سقف دچار گسیختگی شده و در صورت بروز زلزله، این گسیختگی باعث متلاشی‌شدن سقف می‌گردد.
• استفاده از میلگرد حرارتی، علاوه بر کاربرد اصلی خود، به بهبود باربری نیز کمک زیادی می‌کند.
• همچنین از دیگر مزایای استفاده از آن‌ها می‌توان به جلوگیری از تخریب سقف در هنگام آتش‌سوزی اشاره کرد.

روش محاسبه میلگرد حرارتی برای استفاده در سقف

به‌طور کلی برای محاسبه‌ی میلگرد حرارتی مورد نیاز برای استفاده در سقف، حرف اول و آخر را مهندس سازه‌ی پروژه و آیین‌نامه‌ی ضوابط استفاده از میلگرد حرارتی در ساختمان می‌زند. اما برای اینکه کمی با نحوه‌ی محاسبات و ضوابط این کار آشنا شوید، لازم است مواردی را مطرح کنیم.

1. نوع میلگرد

معمولاً به دلیل کاهش هزینه‌ها و با توجه به عدم نیاز درگیری آرماتور با بتن از نظر کششی، نیاز به استفاده از میلگرد آجدار نیست. بنا بر این، بهتر است از میلگردهای ساده به عنوان میلگرد حرارتی استفاده شود.

2. سایز میلگرد

به‌طور معمول، سایز میلگرد مورد استفاده به‌ عنوان میلگرد افت و حرارت، 5 تا 6 میلی‌متر با توجه به نوع میلگرد است. اما باید در نظر داشته باشید که قطر میلگرد بر اساس محاسبات مهندسی، ممکن است تغییر کند و به میلگرد با قطر بزرگ‌تر نیاز باشد.

3. مقدار میلگرد

با تعیین شدن فواصل قرار گیری میلگردها از یکدیگر، می‌توان مقدار میلگرد حرارتی مورد استفاده در سقف را محاسبه کرد. به‌طور کلی، فاصله میلگردهای حرارتی نباید بیش از 50 سانتی‌متر و یا بیش از 5 برابر ضخامت دال باشد. از همین رو، فاصله‌ی 25 سانتی‌متر برای قرارگیری میلگردهای حرارتی در ساختمان‌های کوچک، رقم مناسبی است.

4.وزن میلگرد

مهندس سازه، پس از در نظر گرفتن نوع میلگرد و محاسبه‌ی قطر آن، اندازه‌گرفتن ضخامت دال و محاسبه‌ی فواصل استفاده، تعداد میلگرد مورد نیاز را محاسبه می‌کند. بعد از آن با توجه به حداکثر وزن استاندارد برای سقف و محاسبه‌ی بتن، تیرچه و بلوک موجود، وزن مجاز برای میلگردهای حرارتی را محاسبه می‌کند.

البته در محاسبات مهندسی، این مرحله در ابتدا محاسبه می‌شود تا در صورت نیاز، نوع و قطر میلگرد مورد استفاده برای رسیدن به وزن استاندارد، کاهش پیدا کند.

نحوه بستن آرماتور حرارتی چگونه است؟

نصب میلگرد حرارتی، همانند جوشکاری میلگرد در ستون‌ها، سقف‌ها و فونداسیون، از نظر سازمان نظام مهندسی به دلیل احتمال شکست جوش، ممنوع است. به همین دلیل، مانند سایر اجزای سازه‌، میلگردهای حرارتی نیز می‌بایست با سیم مفتول بسته شوند. آرماتور حرارتی را معمولاً با روش ضربدری و به‌ وسیله‌ی سیم مفتول مهار می‌کنند.

در روش ضربدری، میلگرد حرارتی به‌ صورت عمودی در کنار میلگردهای دیگر قرار می‌گیرد. سپس، سیم مفتول به‌صورت ضربدری از زیر آن عبور کرده و به روی میلگرد می‌آید. با تکرار این حرکت از سمت مخالف با استفاده از انبر در مرکز بسته می‌شوند.

نکته: مانند سایر روش‌ها برای استحکام بیشتر، می‌توان سیم مفتول را دوبل کرد و از گره‌ی ضربدری دوبل استفاده کرد.

قیمت میلگرد حرارتی

همان‌طور که در بخش محاسبات به آن اشاره کردیم، عموما به خاطر کاهش هزینه‌ها و نبودن التزام به استفاده از میلگردهای آجدار، از میلگرد ساده به‌عنوان میلگرد حرارتی استفاده می‌گردد. میلگرد ساده که در بازار کشور به آن میلگرد A1 نیز گفته می‌شود، با توجه به ترکیب شیمیایی و کارخانه‌ی تولید‌کننده، قیمت متفاوتی دارد. اما حدود قیمت 6 هزار تومان در اردیبهشت ماه 98، تقریباً کف قیمتی این نوع میلگرد است. البته مانند سایر میلگردها، سایز، در قیمت میلگرد حرارتی نیز تأثیر مستقیم دارد و به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع دقیق از قیمت‌ها به صفحه‌ی قیمت میلگرد مراجعه نمایید.

کارخانه‌ی آذر گستر سدید، آیین صنعت، ذوب آهن اصفهان، کشش علم و صنعت و کویر کاشان، جزو کارخانه‌هایی هستند که در کشور، اقدام به تولید انواع میلگرد ساده با گریدهای مختلف می‌کنند.