روش های اتصال میلگرد |انواع وصله میلگرد
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
به منظور ایجاد پیوستگی مکانیکی و مقاومتی بین دو آرماتور، از روش های اتصال میلگرد استفاده می شود. میلگردها معمولاً در طول 12 متری تولید می شوند ولی در برخی مواقع برای اجرای یک سازه، نیاز به استفاده از میلگردهایی با طول بیشتر است. در این حالت، باید دو مقطع را به یکدیگر متصل کنند تا یک عضو سازه ای یکپارچه ایجاد شود.
البته برای وصله کردن میلگرد دلایل دیگری هم مانند کاهش هزینه های ساخت و ساز، جایگزینی میلگردهای آسیب دیده و… وجود دارد که در ادامه این مقاله از اصفهان آهن توضیح می دهیم.
انواع روش های اتصال میلگرد
به طور کلی چهار روش اصلی برای متصل کردن دو میلگرد به یکدیگر وجود دارد، که عبارتند از:
- وصله پوششی (اورلپ)
- وصله مکانیکی (کوپلینگ یا کوپلر)
- وصله اتکایی
- وصله جوشی (فورجینگ)
انتخاب روش مناسب برای اتصال میلگردها به عواملی مانند قطر میلگرد، نوع بارگذاری، شرایط محیطی و مشخصات فنی طراحی بستگی دارد. این روش ها یا به صورت مجزا استفاده می شوند، یا به صورت ترکیبی که حاصل دو روش مجزاست.
1. وصله پوششی یا اورلپ
ساده ترین و متداول ترین روش اتصال میلگرد، وصله پوششی یا اورلپ است. در این روش، دو میلگرد در کنار هم قرار می گیرند و با استفاده از سیم مفتول یا دستگاه جوش، به یکدیگر متصل می شوند. این روش انواع مختلفی دارد، که اتصال را به کمک سیم یا جوشکاری انجام می دهد.
در اجرای وصله پوششی با سیم مفتول، ابتدا میلگردها را به دقت تمیز می کنند. سپس آرماتورها در کنار هم قرار گرفته و به کمک یک سیم مفتول به یکدیگر بسته می شوند. دقت کنید که در این روش سیم مفتول، به طور مساوی در اطراف میلگرد بسته شود.
در اجرای وصله پوششی با دستگاه جوش، پس از تمیز کردن میلگرد و کنار هم قرار دادن آنها، با استفاده از دستگاه جوش عملیات جوشکاری را انجام می دهند. در این روش دقت کنید که جوشکاری به درستی انجام شود و ترک یا سوراخ نداشته باشد.
وصله پوششی روش نسبتا سریع و ساده ای است که هزینه مقرون به صرفه ای دارد؛ اما استحکام آن نسبت به سایر روش ها کمتر بوده و در اثر بارگذاری زیاد احتمال شکست وجود دارد.
قوانین آیین نامه ملی ایران برای اجرای وصله پوششی
مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، ضوابط مربوط به اجرای وصله پوششی میلگرد را به شرح زیر تعیین کرده است.
- طول پوشش میلگرد باید حداقل 40 برابر قطر آرماتور باشد.
- فاصله دو میلگرد وصله شونده باید حداقل 1.5 برابر قطر باشد.
- در وصله پوششی میلگردهای کششی، طول وصله باید حداقل 120 برابر قطر آن باشد.
- در وصله پوششی میلگردهای فشاری، طول وصله باید حداقل 80 برابر قطر آن باشد.
آیین نامه ملی ایران، حداقل طول پوشش میلگرد را در وصله پوششی، 40 برابر قطر آن تعیین کرده است. این بدان معناست که اگر قطر میلگرد 12 میلی متر باشد، طول پوشش آن باید حداقل 480 میلی متر شود.
آیین نامه ملی، حداقل فاصله دو میلگرد وصله شونده را 1.5 برابر قطر میلگرد تعیین کرده است. این بدان معناست که اگر قطر میلگرد 12 میلی متر باشد، فاصله دو آرماتور وصله شونده باید حداقل 18 میلی متر باشد.
رعایت این قوانین در هنگام اجرای وصله پوششی، تضمین کننده ایمنی و عملکرد صحیح سازه است.
2. وصله مکانیکی یا کوپلینگ
وصله مکانیکی، روشی برای اتصال دو میلگرد به یکدیگر است که از طریق استفاده از قطعات مکانیکی مخصوص انجام می شود. این روش نسبت به وصله پوششی، از استحکام و دوام بیشتری برخوردار است و می تواند برای اتصال میلگردهای با قطر بالا نیز استفاده شود.
این روش دارای سه نوع وصله مکانیکی خمشی، فشاری و کششی است. در اجرای وصله مکانیکی پس از تمیز کردن میلگردها، قطعات مکانیکی را مطابق با مشخصات فنی نصب می کنند. سپس میلگردها را در قطعات مکانیکی نصب شده قرار می دهند.
کوپلرهای اتصال دهنده یا کوپلر میلگرد، قطعاتی هستند که معمولاً در وصله مکانیکی استفاده می شوند. این قطعات در راستای هم و بدون خروج از مرکزیت به یکدیگر متصل شده و نسبت به وصله های دیگر سبک تر هستند.
3. وصله اتکایی
وصله اتکایی، روشی برای اتصال دو میلگرد به یکدیگر است که از طریق استفاده از یک قطعه فلزی انجام می شود. این روش ساده و سریع است، اما استحکام کمتری نسبت به سایر روش ها دارد. مراحل اجرای وصله اتکایی شامل سه مرحله یعنی تمیزکردن میلگرد، قرار دادن قطعه فلزی در محل مناسب و جوشکاری آرماتور به قطعه فلزی است.
قوانین آیین نامه ملی ایران برای اجرای وصله اتکایی
آیین نامه های IBC 2006 و UBC 97، ACI318-2014، مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و آیین نامه بتن ایران در مورد نحوه اجرا و قوانین این وصله ضوابط هایی را مطرح کرده اند.
در وصله اتکایی، انتهای میلگردها باید با زاویه دقیق 90 درجه بریده شوند و سطح تماس آنها به طور کامل به یکدیگر بچسبند.
انحراف زاویه ای انتهای میلگردها، از عمود بر محور میلگرد نباید بیشتر از 1.5 درجه و انحراف زاویه ای سطح تماس دو میلگرد نباید بیشتر از 3 درجه باشد.
در مقاطع کششی، وصله میلگردها باید با جوشکاری یا قطعات مکانیکی انجام شود و فاصله آنها از یکدیگر باید بیشتر از 750 میلی متر باشد. وصله اتکایی تنها در مقاطعی مجاز است که دارای خاموت عرضی بسته یا مارپیچ باشند. خاموت، میلگردی است که برای مهار میلگردهای طولی در مقاطع استفاده می شود.
وصله جوشی (فورجینگ)
وصله جوشی با استفاده از حرارت، میلگردها را به یکدیگر متصل می کند. این روش استحکام بالایی دارد، اما مهارت و تجهیزات آن نیز خاص هستند. وصله فورجینگ دارای دو نوع وصله جوشی با قوس الکتریکی و تحت فشار با گاز است.
در این نوع وصله، میلگردها توسط مخلوط گاز استیلن و اکسیژن در دمای 1200 تا 1300 درجه سانتی گراد حرارت داده می شوند. فورجینگ یکی از روش های جوشکاری است که توسط گاز اکسی استیلن انجام می شود. به همین دلیل نام دیگر وصله جوشی، فورجینگ است.
پس از انجام این نوع وصله، باید دو نوع تست مخرب (تست خمش و کشش میلگرد وصل شده) و غیرمخرب (آزمون های نفوذ، امواج مافوق صوت و برش داغ) را انجام دهید.
اهمیت وصله کردن میلگرد
میلگردها، یکی از مهم ترین اجزای سازه های بتن مسلح هستند، که وظیفه انتقال بارهای وارد بر سازه را به بتن بر عهده دارند. در برخی موارد، طول میلگردها به اندازه کافی نیست که بتواند بار وارده را به طور ایمن تحمل کند. در این موارد، باید میلگردها را به یکدیگر متصل کرد.
وصله کردن میلگردها، اهمیت زیادی در ایمنی سازه دارد. وصله های نامناسب می توانند باعث کاهش مقاومت سازه در برابر بارهای وارده شوند و در نهایت منجر به فروپاشی سازه خواهند شد.
در این مقاله یکی از مهم ترین موضوعات ساخت و ساز، یعنی روش های اتصال میلگرد و انواع وصله را بررسی کردیم. همانطور که گفته شد چهار روش برای اتصال میلگردها به یکدیگر وجود دارد که پرکاربردترین آنها، اورلب یا همان وصله پوششی است. سایر روش ها نیز براساس عواملی مانند قطر میلگرد، نوع بارگذاری، شرایط محیطی و مشخصات فنی طراحی انتخاب می شوند.