قرارداد پیمانکاری ساختمان صفر تا صد + نمونه PDF

زمان مطالعه: 6 دقیقه

به قراردادی که بین کارفرما و پیمانکار بر اساس تعهدات طرفین نوشته می شود، قرارداد پیمانکاری ساختمان می گویند. طبق این عهدنامه، پیمانکار باید در زمان مشخص شده وظایف خود را به اتمام برساند؛ کارفرما نیز باید مبلغ قرارداد را به پیمانکار پرداخت کند.

این قرارداد، حاوی اطلاعات بسیار مهمی است که جزئیات پروژه را به دقت مشخص می کند. بنابراین با امضای آن توسط کارفرما و پیمانکار، حق و حقوق طرفین حفظ می شود. در این مطلب به بررسی انواع قرارداد، محتوا و ضوابط آن می پردازیم.

فایل صوتی

قرارداد پیمانکاری ساختمان چیست؟

قبل از شروع ساختمان سازی و پروژه های پیمانکاری، باید جزئیات آن به صورت مکتوب و رسمی ثبت شود؛ که به آن قرارداد پیمانکاری یا مقاطعه کاری می گویند. به موجب این قرارداد دو طرف اصلی پروژه متعهد می شوند، که وظایف خود را دقیقا مطابق آنچه که در متن ذکر شده انجام دهند.

محتوا و شرایط  قرارداد پیمانکاری ساختمان حاوی اطلاعات زیر است:

• مشخصات طرفین قرارداد
• موضوع
• مدت زمان
• مبلغ دستمزد
• مشخصات فنی کار
• تعهدات پیمانکار
• تعهدات کارفرما
• نحوه پرداخت مبلغ
• شرایط فسخ

البته قرارداد پیمانکاری به دو صورت کلی و جزئی، تنظیم می شود. در قراردادهای کلی، پیمانکار متعهد می شود که کل کار ساختمان را انجام دهد. اما در قراردادهای جزئی، پیمانکار بخشی از پروژه را انجام می دهد. بنابراین این عهدنامه، از بروز بسیاری از مشکلات بین کارفرما و پیمانکار جلوگیری خواهد کرد؛ به همین دلیل توجه ریز و دقیق به مفاد آن اهمیت بسیار زیادی دارد.

10 نکته مهم در قرارداد پیمانکاری ساختمان

این قرارداد از هر نوعی که باشد، قبل از امضای آن باید حتما نکات زیر را در نظر بگیرید.

1. مشخصات طرفین قرارداد باید به طور کامل و دقیق در قرارداد ذکر شود.
2. موضوع قرارداد را باید به طور واضح و روشن بیان کنید.
3. مدت زمان قرارداد باید به طور دقیق مشخص شود.
4. مبلغ قرارداد را باید به طور دقیق و شفاف تعیین کنید.
5. درصد مدیریت پیمان باید به طور دقیق مشخص شود.
6. تعهدات پیمانکار را باید به طور کامل و دقیق در قرارداد ذکر کنید.
7. تعهدات کارفرما باید به طور کامل و دقیق در قرارداد ذکر شود.
8. نحوه پرداخت مبلغ قرارداد باید به طور دقیق در قرارداد ذکر شود.
9. شرایط فسخ قرارداد باید به طور دقیق در قرارداد ذکر شود.
10. ذکر تمام نکات و جزئیات فرعی در قرارداد الزامی است.

انواع قرارداد پیمانکاری ساختمان

مقاطعه های کاری در ساختمان، یک نوع نیستند؛ بلکه بسته به روش اجرا، نحوه محاسبه و پرداخت به 6 دسته زیر طبقه بندی می شوند. انتخاب نوع قرارداد بر عهده کارفرما و پیمانکار است و هر کدام ویژگی های متفاوتی دارند.

1. قرارداد پیمان مدیریت یا مدیریت پیمان (درصدی)

قرارداد پیمان مدیریت یا مدیریت پیمان، بین کارفرما و پیمانکار منعقد می‌ شود. بر اساس آن، پیمانکار مسئولیت مدیریت و اجرای پروژه را بر عهده می‌ گیرد و دستمزد خود را به صورت درصدی از هزینه‌های اجرای پروژه دریافت می‌ کند.

در این نوع قرارداد، کارفرما کلیه مسئولیت‌ه ای مربوط به مدیریت پروژه را به پیمانکار واگذار می‌ کند. این مسئولیت ها شامل تهیه نقشه ها و مشخصات فنی پروژه، تهیه براورد هزینه های مالی، انتخاب پیمانکاران فرعی، نظارت بر اجرا و تحویل پروژه به کارفرما می شود.

پیمانکار در ازای انجام این مسئولیت ‌ها، دستمزد خود را به صورت درصدی (بین 7% تا 25%) از هزینه‌ های اجرای پروژه دریافت می ‌کند.

2. قرارداد پیمانکاری امانی (تک عاملی)

در این قرارداد تمام مسئولیت های پروژه، بر عهده کارفرماست. در واقع کارفرما در راس امور قرار دارد و عوامل اجرائی لازم شامل نیروی انسانی، ماشین آلات و ابزار، تجهیزات و مقاطع فولادی مورد نیاز مانند میلگرد و تیرآهن را تهیه می کند.

در این نوع قرارداد، کارفرما مصالح و تجهیزات مورد نیاز پروژه را تهیه می‌ کند. پیمانکار نیز متعهد می ‌شود که با استفاده از این تجهیزات، پروژه را در مدت زمان و کیفیت مورد نظر کارفرما تحویل دهد.

این قرارداد برای برای پروژه‌ هایی که کارفرما مصالح و تجهیزات مورد نیاز را دارد، مناسب است. توجه داشته باشید که پیش از امضای قرارداد پیمانکاری ساختمان امانی، کارفرما باید با دقت آن را مطالعه کرده و در صورت وجود هرگونه ابهام یا سوال، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کند.

3. قرارداد پیمانکاری دستمزدی

در این نوع قرارداد، کارفرما دستمزد و نیروی انسانی را تعیین می کند. سپس پیمانکار، مسئولیت نیروهای انسانی تعیین شده از سوی کارفرما را برعهده می گیرد. پس تمام هزینه های مربوط به مصالح، تجهیزات، نیروی انسانی و… بر عهده کارفرما خواهد بود.

این مقاطعه کاری مناسب پروژه های کوچک با اهمیت کمتر است. زیرا به مدیریت و نظارت دقیق نیاز ندارد. در قرارداد پیمانکاری دستمزدی، معمولاً مبلغ قرارداد به صورت روزانه یا هفتگی و بر اساس تعداد نفرو ساعت انجام کار محاسبه می ‌شود. در این صورت، کارفرما باید به طور روزانه یا هفتگی مبلغ قرارداد را به پیمانکار پرداخت کند.

گاهی ممکن است مبلغ قرارداد به صورت کلی و در پایان کار محاسبه شود. در این صورت، کارفرما باید پس از پایان کار و تحویل پروژه، مبلغ قرارداد را به پیمانکار پرداخت کند.

معمولاً پیمانکار متعهد می ‌شود که کار را با استفاده از نیروی انسانی ماهر و متخصص انجام دهد. در صورت عدم رعایت این تعهد، کارفرما می‌ تواند پیمانکار را تحت پیگرد قانونی قرار دهد.

4. قرارداد پیمانکاری ساختمان مقطوع

در قرارداد مقطوع، مبلغ دستمزد به صورت ثابت و بدون احتساب هزینه های اضافه مشخص می شود. پیمانکار متعهد می شود که کار را در مدت زمان معلوم و کیفیت موردنظر به کارفرما تحویل دهد. این قرارداد برای پروژه هایی که هزینه اجرای آن به طور دقیق قابل پیشبینی باشد، مناسب است.

معمولاً مبلغ قرارداد بر اساس متراژ یا حجم کار تعیین می ‌شود. در این صورت، کارفرما باید پس از پایان کار و تحویل پروژه، مبلغ قرارداد را به پیمانکار پرداخت کند. گاهی پیمانکار توافق می کند که برای هر واحد کاری، مبلغی مجزا دریافت کند.

5. قرارداد پیمانکاری ساختمانی بدون مصالح

در این قراردادها، کارفرما کلیه مصالح مورد نیاز برای پروژه را تامین می کند؛ در عوض پیمانکار باید با استفاده از همین مصالح، پروژه را طبق زمان و کیفیت درج شده در قرارداد تحویل دهد. پس هزینه های مربوط به خرید مصالح، بر عهده کارفرماست.

مهم ترین وظیفه پیمانکار در اینگونه قراردادها، بر عهده گرفتن مسئولیت نیروی انسانی و استفاده صحیح از مصالح است، بدون اینکه آسیب ببیند. تسویه حساب دستمزد در قرارداد بدون مصالح، به صورت روزانه یا هفتگی بر اساس پیشرفت کار انجام می شود.

6. قرارداد پیمانکاری ساختمانی با مصالح

در این قرارداد، تمامی هزینه های مربوط به عملیات ساختمانی شامل بنا، تاسیسات برقی، سرمایش و گرمایش، راه اندازی، تحویل بخش ها، حصارکشی، ساخت محوطه و… بر عهده پیمانکار است. در واقع پیمانکار این هزینه ها برآورد می کند، سپس هزینه مصالح توسط کارفرما، به طور مستقیم به پیمانکار پرداخت می شود.

قرارداد پیمانکاری ساختمانی با مصالح، برای پروژه‌ هایی که کارفرما فاقد مصالح مورد نیاز باشد، مناسب است. این نوع قرارداد مسئولیت تهیه مصالح را از دوش کارفرما برداشته و فرآیند اجرای پروژه را ساده‌ تر می کند.

معمولا مبلغ قرارداد نیز در پایان کار محاسبه شده و به صورت کلی پرداخت می شود.

نحوه تنظیم قرارداد پیمانکاری ساختمان

برای تنظیم این قرارداد، باید مراحل زیر را به کمک وکیل یا مشاور حقوقی طی کنید.

شماره	نام مرحله	شرح
1	انتخاب پیمانکار	انتخاب پیمانکار باید بر اساس تجربه، تخصص و مهارت فرد باشد. کارفرما می تواند با استفاده از سوابق فرد و مصاحبه حضوری، پیمانکار مناسب را انتخاب کند.
2	تهیه پیش نویس قرارداد	در مرحله دوم، پیش نویس قرارداد حاوی شرایط و ضوابط مورد توافق طرفین تهیه می شود. برای تهیه این پیش نویس حتما از وکیل حقوقی یا مشاور کمک بگیرید.
3	مذاکره با پیمانکار	در این مرحله، کارفرما و پیمانکار باید در مورد کلیه شرایط قرارداد به توافق برسند. طرفین در مورد پیش نویس قرارداد مذاکره می کنند.
4	امضا قرارداد	پس از توافق نهایی و پذیرش کلیه شرایط مندرج در قرارداد، به صورت مکتوب و رسمی توسط طرفین امضا شود.

نحوه فسخ قرارداد پیمانکاری ساختمان

شرایط فسخ این قرارداد وجود دارد، اما ابتدا باید دلایل آن شفاف سازی شود. طرفین بدون ارائه دلیل موجه و معقول، نمی توانند قرارداد را فسخ کنند.

در صورتی که یکی از طرفین تعهدات خود را کامل و صحیح انجام ندهند، طرف مقابل می تواند قرارداد را کلا فسخ کند. همچنین بروز شرایط غیرقابل پیشبینی که بر اجرای پروژه تاثیر بگذارد، می تواند منجر به فسخ قرارداد شود.

البته توجه کنید، طرفی که قرارداد را فسخ می کند، باید خسارت طرف مقابل را به صورت عادلانه و منصفانه پرداخت کند. به همین دلیل است که می گوییم قرارداد با حضور وکیل تنظیم و فسخ شود.

برای فسخ قرارداد باید ابتدا درخواست خود را به صورت کتبی و رسمی به طرف مقابل اعلام کنید. سپس خسارت به صورت عادلانه توسط طرفین تخمین زده می شود. در نهایت اقدامات لازم را برای پایان دادن به قرارداد انجام دهند. این اقدامات به تخلیه کارگاه، تحویل زمین و… مربوط می شود.

در این مقاله به یکی از مهم ترین موضوعات پروژه های عمرانی یعنی نحوه تنظیم، فسخ، شرایط و انواع قراردادهای پیمانکاری پرداختیم. همانطور که گفته شد این قرارداد برای افزایش کیفیت پروژه، کاهش و صرفه جویی در زمان ضروری است. توصیه می کنیم در تمام مراحل، از یک مشاور متخصص و ماهر و بی طرف کمک بگیرید تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

مزایای قرارداد پیمانکاری ساختمان چیست؟

صرفه جویی در زمان، تضمین کیفیت پروژه، توزیع مسئولیت ها

معایب قرارداد پیمانکاری ساختمان چیست؟

عدم کنترل کامل کارفرما بر پروژه، احتمال بروز اختلافات، افزایش هزینه های اضافه

برای کاهش معایب قرارداد پیمانکاری چه کنیم؟

انتخاب پیمانکار مناسب، تنظیم قرارداد دقیق و نظارت بر اجرای پروژه داشته باشید.