ورق ضد سایش چیست؟ کاربرد و ویژگی آن
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
مقاطع فولادی مختلف در اثر فشار، اعمال نیرو و حتی واکنش های شیمیایی دچار فرسودگی و سایش می شوند. برای پیشگیری از این اتفاق، ورق ضد سایش تولید و به بازار عرضه شد. در ساختار این محصولات از کربن بیشتری استفاده شده و به همین دلیل، مقاومت آن ها در برابر سایش افزایش می یابد.
با توجه به این ویژگی فولاد ضد سایش، از آن در صنایع مختلف استفاده می شود؛ از خودروسازی و صنایع معدنی گرفته تا کشاورزی. به همین دلیل، قیمت ورق در تعیین نرخ محصولات گسترده ای اثرگذار است. البته این محصول خود دارای انواع مختلفی است که در ادامه به معرفی و بررسی هر یک می پردازیم.
فایل صوتی مطلب
ورق ضد سایش چیست؟
ورق ضد سایش محصولی با کربن بالاست که هر چه مقدار آن بیشتر باشد، میزان سختی و مقاومت ورق بالاتر می رود.
برای ساخت ورق های ضدسایش از روش نورد استفاده می شود. در ترکیب شیمیایی این مقاطع فولادی، دو عنصر مهم کربن و منگنز وجود دارد. وجود این دو مورد، منجر به ایجاد لایه هایی از کاربید آهنی می شود (کاربید آهنی نوعی ترکیب بسیار سخت است).
ورق های ضدسایش از نظر سختی به دسته های 400، 450، 500، 550 و 600 برینل و حتی بالاتر تقسیم می شود و بر همین اساس (میزان سختی)، نامگذاری می شوند. این محصولات از نظر جوش پذیری، ماشین کاری، چقرمگی و مقاومت خمشی در سطح قابل قبول و مناسبی هستند. به همین دلیل، از محصولات پر فروش بازار محسوب می شوند.
عوامل موثر بر خاصیت ضد سایش فولادها
برای تولید فولاد ضدسایش عوامل مختلفی در نظر گرفته می شود و ترکیب شیمیایی فقط یکی از موارد اثرگذار است. در این رابطه، مهم ترین نقش افزایش سختی ورق بر عهده عنصر کربن است. اما از دیگر عوامل موثر بر سختی فولاد می توان به عملیات کوئنچ تمپر و پدیده کارسختی اشاره کرد.
عملیات کوئنچ تمپر به معنای سریع سرد کردن فولاد پس از تولید است. این فرایند، کمک می کند تا دانه ها و ذرات سازنده فولاد در کوچک ترین حالت خود قرار بگیرد. در نتیجه، چقرمگی فولاد بیشتر و خاصیت ترد بودن آن کاهش می یابد.
مورد بعد، پدیده کارسختی است که به صورت «افزایش استحکام فلز با تغییر شکل ماندگار در آن» تعریف می شود. استحکام بخشی به فلز در این شیوه با جا به جایی ساختار کریستال های ماده ایجاد می شود. در نتیجه، سختی آن افزایش می یابد.
روش تولید ورق های ضدسایش
برای تولید این محصولات کاربردی، ابتدا سنگ آهن ذوب می شود و با جداسازی ناخالصی ها، درصد خلوص آن بالاتر می رود. سپس کربن و سایر عناصر مناسب برای افزایش خاصیت سختی به ماده مذاب اضافه می شود. سپس با گذر ماده خام از فرایند نورد گرم، ورق فولادی ضدسایش تولید می شود. در نهایت در ابعاد و اندازه های مختلف برش زده می شوند یا به صورت رول، به بازار عرضه می شوند.
انواع ورق ضد سایش
ورق های ضد سایش، انواع مختلفی دارند. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ورق ضد سایش هاردوکس (ورق هاردوکس)
- ورق ضد سایش ولدوکس
- ورق ضد سایش دورستات
- ورق ضد سایش کرسابرو
- ورق ضد سایش دیلیدور (ورق دیلیدور)
ورق ضد سایش هاردوکس
این نوع ورق با گریدهای سختی ۴۰۰، ۴۵۰ و ۵۰۰ تولید و به بازار عرضه می شود. این محصول در صنایع داخلی کاربرد فراوانی دارد. از ویژگی های ورق ضد سایش هاردوکس می توان به ماشین کاری، شکل دهی و جوشکاری مناسب اشاره کرد.
ورق ضد سایش ولدوکس
این نوع ورق به دلیل مقاومت و استحکام بالا و جوش پذیری خوب در صنعت خودرو بیشترین استفاده را دارد. این محصول در گریدهای 700 تا 1300 در بازار موجود است.
ورق ضدسایش کرسابرو
ورق ضد سایش کرسابرو، علاوه بر مقاومت بسیار بالا در برابر سایش، قابلیت جوش پذیری بالایی هم دارد. هنگامی که این نوع ورق تحت فشار و سایش با صخره و سنگ قرار می گیرد، قابلیت کششی آن تا ۷۰ برابر افزایش می یابد. در نتیجه، مقاومت این فولاد در برابر سایش باعث طول عمر بالاتر و صرفه جویی در هزینه ها می شود.
ورق ضد سایش دورستات
این نوع ورق با گریدهای سختی مختلفی از ۴۰۰ تا ۶۰۰ تولید می شود. ترکیب شیمیایی این نوع ورق، موجب افزایش قابلیت جوشکاری آن نسبت به دیگر ورق های ضدسایش شده است؛ به طوری که در ضخامت های کمتر حتی نیازی به پیش گرمایش قبل از عملیات جوشکاری ندارد.
همچنین این فولاد به دلیل داشتن کیفیت عالی، جوش پذیری مناسبی دارد. سختی و مقاومت بالای این نوع ورق، باعث افزایش عمر قطعات تحت سایش و در نتیجه، کاهش هزینه های تعمیر، تعویض و نگهداری می شود.
از جمله کاربردهای ورق دورستات می توان به صنایع معدن، ماشین سازی، تولید سیمان، ادوات کشاورزی، لای روب ها و … اشاره کرد.
ورق ضد سایش دیلیدور
ورق ضد سایش دیلیدور با کیفیت بالا و مقاومت بیشتر و چقرمگی مناسب، برای استفاده در صنایع فولادسازی، معادن سنگ، فلزات و سیمان مناسب است. این محصول خود نیز به دسته های مختلف C، L و V تقسیم می شود. هر یک از این موارد از نظر سختی و چقرمگی تفاوت هایی دارند. در این بین، دسته C کمترین چقرمگی را بین این سه دسته دارد.
مهمترین ویژگی‌های ورق ضد سایش
مهمترین ویژگی های ورق ضد سایش، عبارت اند از:
- در حالت نورد سرد تولید می شود و به همین علت، دارای عمر طولانی در شرایط سخت است.
- مقاومت بالایی به سایش، سختی و ضربه دارد و برای استقامت در شرایط سخت و طولانی تولید می شود.
- خاصیت شکل پذیری بالا و قابلیت جوشکاری دارد.
- از آنجایی که ورق ضد سایش استحکام بالایی دارد، تغییر شکل موضعی و ساییدگی در آن بسیار کم و به مرور زمان رخ می دهد.
کاربرد ورق ضد سایش
از ورق های ضدسایش در معادن، به خصوص معادن سنگ، آسیاب ها و یا هر فرایندی که دارای سایش شدید باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این ورق ها در زمینه هایی مثل نوار نقاله، حمل مواد و ساخت و ساز نیز استفاده می شود.
کدام یک از ورقهای ضد سایش مناسبتر است؟
اين که چه نوع ورق ضد سايشی، در چه ضخامتی و چه گريدی در صنعت مورد نظر، بازدهی بهتری خواهد داشت، به عوامل مختلفی بستگی دارد. پاسخ این سوال که ورق ضد سایش قرار است در چه محیطی استفاده شود و آیا در آن محیط موادی مانند روغن، آب، هوا یا هر ماده دیگری بین ورق ها قرار می گیرد یا نه، تاثیر بسیار زیادی در انتخاب محصول مناسب دارد.
به صورت کلی، ورق های ضدسایش، در معادن، آسیاب ها، خودروسازی و بسیاری از فرآیندهای دیگر، کاربرد دارند. این نوع ورق ها با توجه به ویژگی های متنوعشان، در موارد مختلفی قابل استفاده هستند. این محصولات دسته های مختلفی دارند که از نظر ویژگی هایی همچون سختی، چقرمگی و … متفاوتند. به همین دلیل، شناخت محصولی که تناسب بیشتری با کاربرد مدنظر داشته باشد، بسیار مهم است.
در این مطلب، دسته ها و گریدهای مختلف این مقاطع را بررسی و مقایسه کردیم. امیدواریم اطلاعات ارائه شده، پاسخ سوالات شما را بدهد. در پایان، اگر سوالی در ذهن شما باقی مانده، یا می خواهید از قیمت ورق آجدار، سیاه، روغنی، رنگی و .. مطلع شوید، می توانید با اصفهان آهن تماس بگیرید و از مشاوره کارشناسان ما استفاده کنید.