لوله گازی چیست؛ کاربرد و ویژگی این نوع لوله

زمان مطالعه: 6 دقیقه

لوله‌ها برای انتقال و جابه‌جایی انواع مایعات از فاصله‌های دور و نزدیک، مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر لوله‌ی فلزی یا غیر فلزی برای هدف خاصی تولید و عرضه می‌شود. لوله‌ی گازی، مخصوص انتقال‌ گاز مایع است. این لوله، ویژگی‌ها و مشخصات خاصی دارد و برای چنین فرآیندی انتخاب شده است. ما در این مقاله، قصد داریم درباره‌ی انواع لوله‌ی گازی، کاربرد، ویژگی‌ها و نکات تکمیلی این محصول پُرکاربرد صحبت کنیم.

فایل صوتی مطلب

لوله گازی فولادی چیست؟

لوله گازی فولادی، معمولاً از ورق‌های فولادی گالوانیزه تولید می‌شود و از آنجایی که مخصوص انتقال گاز است، با نام «لوله گازی فولادی» شناخته می‌شود. علت استفاده از ورق‌های گالوانیزه در ساخت این لوله‌ها، افزایش مقاومت لوله در برابر انواع خوردگی‌ها و رطوبت‌های احتمالی است.

لوله‌های گازی فولادی با توجه به مقاومتی که در برابر ضربه‌های ناگهانی دارند، نسبت به سه جنس مس، برنج و پلی‌اتیلن انتخاب مناسب‌تری هستند؛ به سبب همین مسئله، از لوله‌های گازی فولادی، معمولاً در پروژه‌های بزرگ گازی، به وُفور استفاده می‌شود.

انواع لوله گازی

لوله‌های گازی از زوایای متعدد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. یکی از مهم‌ترین دسته‌بندی‌های مربوط به لوله‌ی گازی، دو نوع لوله‌ی زیر است:

• لوله گازی توکار: لوله‌ی گازی توکار با توجه به استحکام و مقاومت بهتری که نسبت به خوردگی، ضربات ناگهانی، فرسودگی و آسیب‌های دیگر دارد، معمولاً در پروژه‌های وسیع، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مثلا برای انتقال گاز از شهری به شهر دیگر یا از یک پالایشگاه به یک منطقه‌ی دوردست، از لوله‌های گازی توکار استفاده می‌شود.
• لوله گازی روکار: از طرف دیگر، لوله‌های گازی روکار به سبب این که جنس آسیب‌پذیری نسب به لوله‌های توکار دارند، برای اجرا و راه‌اندازی انشعابات درون ساختمان‌ها یا لوله‌کشی‌های درون‌شهری، مورد توجه هستند. لوله‌های روکار، قیمت کمتری هم نسبت به لوله‌های توکار دارند و مطابق با استانداردشان، نباید برای انتقال گاز به مسافت‌های دوردست استفاده شوند.

لوله‌ی گازی، نوعی از لوله است که برای انتقال گاز از قسمت‌های مختلف کارخانه به قسمت‌های دیگر، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان نمونه، از این لوله در انتقال گاز از پالایشگاه تا شهرهای اطراف پالایشگاه و قسمت‌های مربوط به کاهش فشار گاز، استفاده می‌شود.

لوله‌های گازی از چه جنسی تولید می‌شوند؟

لوله‌های گازی، عموماً به صورت آلیاژی تولید می‌شوند؛ به عنوان مثال، اگر قرار باشد لوله‌ای از فولاد ساخته شود، معمولاً از فولاد آلیاژی استفاده می‌شود. مهم‌ترین دلیل استفاده از عناصر آلیاژی در ساخت لوله‌ی گازی، افزایش کاربردها و مقاومت لوله در برابر آسیب‌های احتمالی است. چنان که در قسمت قبلی هم گفتیم، لوله‌های گازی در چهار جنس زیر تولید می‌شوند:

• فولادی: لوله‌های تولیدشده با این جنس، انعطاف بیشتری نسبت به مدل‌های دیگر دارند. در مناطقی که رطوبت بیشتر دارند، از لوله‌ی گازی فولادی گالوانیزه هم استفاده می‌شود.
• برنجی: از این جنس برای تولید انواع شیرآلات و اتصالات گازیِ مورد استفاده در ساختمان، بهره می‌برند.
• مسی: لوله‌های مسی برای برخی از قسمت‌های خاص، مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ جالب اینجاست که استفاده از لوله‌های مسی در بعضی مناطق، ممنوع است.
• پُلی‌اتیلن: در سال‌های گذشته، استفاده از لوله‌ی پُلی‌اتیلن، بیشتر از هر زمان دیگری افزایش یافته است؛ گفتنی است که این لوله، معمولاً در شبکه‌های گازرسانی شهری استفاده می‌شود.

بهترین لوله گازی کدام است؟

انتخاب بهترین نوع لوله‌ی گازی، به عوامل و مؤلفه‌های گسترده‌ای مربوط می‌شود. هر شخصی باید متناسب با موقعیتی که قرار است از لوله استفاده کند، به سراغ جنس خاصی از لوله‌های گازی برود. دو عامل زیر، در انتخاب بهترین لوله، کمک شایانی به شما می‌کنند:

• بررسی فشار گاز داخلی:

بدیهی است که در پالایشگاه‌های گاز، فشار گاز مایع، بسیار بیشتر از شبکه‌های گاز شهری است؛ زمانی ‌که گاز از پالایشگاه به شهر منتقل می‌شود، در نزدیکی شهر، با دستگاه‌ها و روش‌های گوناگونی، فشار گاز کم می‌شود تا به لوله‌های گاز شهری منتقل شود. معمولاً از لوله‌های فولادی یا کربن استیل برای انتقال گاز پُرفشار و از لوله‌های پُلی‌اتیلن برای انتقال گاز با فشار کمتر استفاده می‌شود.

• قطر لوله گازی:

قطر مورد نیاز، یکی دیگر از مؤلفه‌های موثر در انتخاب بهترین لوله است. اگر توجه کرده باشید، در تأسیسات و شبکه‌های گازرسانی شهری، لوله‌های گازی، عموماً یک قطر مشابه دارند؛ در حالی ‌که در پالایشگاه‌ها یا کارخانه‌جات، لوله‌های گازی با قطرهای بزرگتر، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.

عمده ترین کاربردهای لوله گازی

لوله‌های گازی، همان طور که از نامشان مشخص است، برای انتقال گاز مایع مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که در چه مکان‌هایی از لوله‌ی گازی استفاده می‌شود؟ موارد زیر، مهم‌ترین موقعیت‌هایی هستند که انواع لوله‌های گازی در آن‌ها استفاده می‌شود:

• سامانه‌های هیدرولیک و هوای فشرده.
• انواع سوله‌های صنعتی و کارخانه‌های کوچک و بزرگ.
• کارخانه‌های پتروشیمی.
• پالایشگاه‌های نفتی.
• نیروگاه‌های تولید الکتریسیته.
• هر سازه‌ای که نیاز به تأسیسات گازی داشته باشد.

استفاده از لوله‌های گازی، چه مشکلاتی را به همراه دارد؟

لوله‌های گازی، معمولاً با کیفیت‌ها و استانداردهای متفاوتی تولید و عرضه می‌شوند. همچنین، نظارت‌های گوناگونی بر تولید و نصب این لوله‌ها اعمال می‌شود؛ اما باز هم در بعضی مواقع، مشکلاتی در فرآیند اتصال یا پس از اتصال لوله‌ها به وجود می‌آید. مشکلات زیر، رایج‌ترین دردسرهای مربوط به نصب و بارگذاری لوله‌های گازی هستند:

• نشت گاز
• کیفیت نامطلوب لوله‌ها و آسیب‌دیدن لوله هنگام اتصال
• زنگ‌زدگی لوله‌ها
• خرابی یا از‌بین‌رفتن دریچه‌های خاموش
• اتصال اشتباه لوله‌های گازی

جدول استاندارد لوله‌های گازی فولادی

کارخانه‌های تولیدکننده‌ی لوله‌ی گازی فولادی، باید محصولات خود را مطابق با استانداردهای خاصی تولید و عرضه کنند؛ این استانداردها به صورت گواهی‌نامه‌های کاغذی یا مجازی به همراه محصول یا در وبسایت کارخانه‌های تولیدکننده قرار می‌گیرد. مشتریان، با مطالعه‌ی جدول استاندارد لوله‌های گازی فولادی، نکات مهمی را درباره‌ی ضخامت لوله، قطر لوله و وزن هر لوله به دست خواهند آورد.

به کمک این اطلاعات می‌توان محاسبات متفاوتی انجام داد و پیش از خرید یا سفارش محصول، بسیاری از برنامه‌ریزی‌ها را پیش بُرد.

در ادامه‌ی این بخش، دو جدول را که متعلق به دو استاندارد رایج برای تولید لوله‌ی گازی فولادی هستند، معرفی می‌کنیم.

• جدول مشخصات فنی لوله‌ی گازی فولادی بر اساس استاندارد DIN2441:

اندازه‌ی   اسمی لوله	قطر خارجی لوله	ضخامت لوله	وزن یک متر لوله‌ی سیاه (کیلوگرم)
(میلی‌متر)	(IN)	(میلی‌متر)	(میلی‌متر)	لوله‌ی دو سر ساد‌ه	لوله‌ی رزوه شده با بوشن مخصوص
8	¼	13.5	2.90	0.769	0.773
10	⅜	17.2	2.90	1.020	1.030
15	½	21.3	3.25	1.450	1.460
20	¾	26.9	3.25	1.900	1.910
25	1	33.7	4.05	2.970	2.990
32	¼ 1	42.4	4.05	3.840	3.870
40	½ 1	48.3	4.05	4.430	4.470
50	2	60.3	4.50	6.170	8.020
65	½ 2	76.1	4.50	7.900	8.020
80	3	88.9	4.85	10.100	10.300
100	4	114.3	5.40	14.400	14.700
125	5	139.7	5.40	17.800	18.300
150	6	165.1	5.40	21.200	21.800

• جدول مشخصات فنی لوله‌ی گازی فولادی بر اساس استاندارد DIN2440:

اندازه اسمی لوله	قطر خارجی لوله	ضخامت لوله	وزن یک متر لوله‌ی سیاه (کیلوگرم)
(میلی‌متر)	(IN)	(میلی‌متر)	(میلی‌متر)	لوله‌ی دو سر ساده	لوله‌ی رزوه شده با بوشن مخصوص
8	¼	13.50	2.35	0.650	0.654
10	⅜	17.2	2.35	0.852	0.858
15	½	21.03	2.65	1.220	1.230
20	¾	26.9	2.65	1.580	1.590
25	1	33.7	3.25	2.440	2.460
32	¼ 1	42.4	3.25	3.140	3.170
40	½ 1	48.3	3.25	3.610	3.650
50	2	60.3	3.65	5.100	5.170
65	½ 2	76.1	3.65	6.510	6.630
80	3	88.9	4.05	8.470	8.640
100	4	114.3	4.50	12.100	12.400
125	5	139.7	4.85	16.200	16.700
150	6	165.1	4.85	19.200	19.800

اتصالات لوله‌های گازی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟

برای ایجاد یک چرخه در شبکه‌های گازرسانی، علاوه بر لوله‌های گازی، به اتصالات مربوط به این لوله‌ها هم نیاز است. تصور کنید که قصد دارید دو لوله را به هم متصل کنید یا در قسمتی از ساختمان، لوله را در یک زاویه‌ی 45 درجه منحرف کنید، در چنین مواردی باید از اتصالات لوله‌های گازی استفاده کنید. مهم‌ترین اتصالات مربوط به لوله‌های گازی، شامل موارد زیر می‌شود:

• انواع درپوش (pipe cap)
• تبدیل برای کاهنده‌های غیر هم‌مرکز (Eccentric Reducer)
• تبدیل برای کاهنده‌های هم‌مرکز (Concentric Reducer)
• سه‌راهی هم‌سایز یا هم‌اندازه (Equal Tee).
• سه‌راهی کاهش‌دهنده یا کاهنده ( Reducing Tee )
• زانویی با زاویه‌ی 45درجه
• زانویی با زاویه‌ی 90درجه (LR)
• زانویی با زاویه‌ی 90درجه؛ مدل SR
• زانویی با زاویه‌ی 180درجه (LR)
• زانویی با زاویه‌ی 180درجه؛ مدل SR

لوله‌ی گازی در جنس‌های متفاوتی مانند مس، برنج، پلی‌اتیلن و فولاد تولید می‌شود؛ هر کدام از این لوله‌ها، برای کاربرد مخصوصی ساخته می‌شوند و در قسمت خاصی از صنعت به کار می‌روند. در این مقاله، ابتدا لوله‌ی گازی را معرفی کردیم، سپس به کاربردها و ویژگی‌های آن پرداختیم. اگر در این زمینه سؤال یا انتقادی دارید، در بخش دیدگاه، با ما درمیان بگذارید.

شرکت بازرگانی اصفهان آهن آپادانا با بیش از 2‌دهه سابقه‌ی فعالیت در حوزه‌ی خرید و فروش انواع لوله، یکی از معتبرترین و با‌سابقه‌ترین شرکت‌هایی است که می‌تواند شما را در زمینه‌ی خرید لوله همراهی کند. کافی است با شماره‌ی 03134045 تماس بگیرید و به واحد فروش لوله‌ی شرکت اصفهان آهن متصل شوید تا کارشناسان خبره‌ی شرکت در زمینه‌ی فروش، شما را برای خرید انواع لوله راهنمایی کنند.