خاک آهن چیست و در چه صنایعی کاربرد دارد؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
در زمان برش‌کاری فولاد یا آهن، ماده‌ای به جا می‌ماند که با نام خاک آهن یا براده آهن شناخته می‌شود. این محصول جزء ضایعات آهنی و فولادی است که در صنایع مختلفی مانند صنعت کشاورزی، صنعت چاپ، تولید رنگ‌های شیمیایی و صنعتی و… قابل‌استفاده است. در این مقاله می‌خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم که خاک آهن چیست و چه کاربردهایی دارد؟ اگر می‌خواهید در این باره بدانید، تا انتهای این متن با ما همراه باشید.
فایل صوتی این مطلب
فایل ویدئویی این مطلب
خاک آهن یا براده آهن چیست؟
خاک آهن از برش‌کاری فولاد و آهن به‌دست می‌آید. این محصول معمولا بعد از عملیات سوهان‌زنی یا مته‌زنی از قطعات فولادی جدا می‌شود. در نگاه اول شاید این محصول غیر‌مفید به‌نظر بیاید، اما اینطور نیست و می‌توان از آن در بسیاری از صنایع استفاده کرد. خاک آهن معمولا در دو نوع احیاءشده و احیاءنشده در صنعت، قابل‌استفاده است. نوع احیاءنشده به صورت اکسید، سیاه و زغالی شکل است که بعد از مرحله احیاء به رنگ خاکستری در می‌آید.
خاک آهن در صنایع فولاد جزء ضایعات است؛ ولی امروزه از همین ضایعات و مواد پرتی استفاده‌های مفید می‌کنند. کاربرد این محصول در صنایع مختلف می‌تواند پرتی قطعات فولادی را به حداقل یا صفر برساند. فلزات بی‌شماری در فرآیندهای تولیدی به براده آهن تبدیل می‌شوند که عبارتند از:
- فولاد ضدزنگ
- مس
- آهن
- آلومینیوم
- برنج
- کاربید
همه این فلزات قابل بازیافت هستند. برخی از آن‌ها مانند مس، برنج و آلومینیوم در دسته فلز غیرآهنی جای دارند و برخی دیگر حاوی آهن هستند که به آن‌ها فلزات آهنی گفته می‌شود.
کاربردهای خاک آهن
همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتیم، از این محصول می‌توان در صنایع مختلفی استفاده کرد. متداول‌ترین کاربردهای خاک آهن عبارتند از:
- صنایع فولادسازی
- افزایش رسانایی مواد
- تولید لنت ترمز خودرو
- تولید رنگ‌های صنعتی و شیمیایی
- قابل استفاده در صنعت کشاورزی به‌عنوان کود برای درختان و گیاهان
- صنعت الکترودسازی
- صنایع فرومغناطیس
- بسته‌بندی مواد غذایی
- آزمایشگاه‌ها
- و…
صنایع فولادسازی
از براده آهن می‌توان در زنجیره فولاد استفاده کرد. این محصول همراه با پوسته اکسید آهن برای تولید انواع محصولات میانی فولادی مانند بریکت، آگلومره، گندله و … استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت از این طریق براده‌های آن مجدد وارد چرخه تولید می‌شوند.
تولید لنت ترمز خودرو
با انجام چند فرآیند روی براده آهن، می‌توان لنت ترمز تولید کرد. علاوه‌بر این محصول، از آهن اسفنجی برای تولید لنت نیز استفاده می‌شود؛ به‌همین منظور اطلاع از قیمت آهن اسفنجی برای بسیاری از صنایع حائز اهمیت است.
تولید رنگ‌های صنعتی و شیمیایی
از براده آهن برای تولید رنگ‌های مغناطیسی استفاده می‌شود. برای این منظور، باید خاک آهن را آنالیز کرد و در صورت عدم نقص و تاییدشدن، می‌توان از آن استفاده کرد. خاک آهن هم برای تهیه رنگ‌های آهنی و هم برای رنگ‌آمیزی چوب کاربرد دارد. اگر از رنگ‌های تولید شده از خاک آهن روی چوب استفاده شود، مقاومت آن در برابر آب و هوا افزایش می‌یابد.
صنعت چاپ
در چاپگرهای رنگی و دستگاه‌های کپی سیاه و سفید می‌توان از خاک آهن استفاده کرد. در این دستگاه‌ها باید از کارتریج تونر استفاده شود؛ به‌همین دلیل هسته‌های حامل باید دارای براده آهن باشند. در اصل، این هسته‌ها قبل از انتقال تونر به گیرنده نوری برای حمل‌ونقل تونر و شارژ آن استفاده می‌شوند.
بسته‌بندی مواد غذایی
در صنعت بسته‌بندی مواد غذایی، برای جذب بهتر اکسیژن از براده آهن استفاده می‌شود. خاک آهنی که برای این منظور تهیه می‌شود، باید درصد خلوص بالایی داشته و فوق‌العاده ریز باشد. در صنایع داروسازی نیز برای غنی‌سازی مواد غذایی، این محصول قابل استفاده است.
جوشکاری و لحیم‌کاری
یکی از کاربردهای متداول خاک آهن، در جوشکاری و لحیم‌کاری است. با‌توجه به اینکه محصول فوق، تحمل حرارتی بالایی دارد، هنگام لحیم‌کاری، ذوب شده و به‌صورت مایع درمی‌آید که همین امر باعث پرشدن فضای بین دو قطعه جوش‌داده‌شده، می‌شود.
افزایش رسانایی مواد
آهن، رسانه خوبی برای گرما است؛ به‌همین‌دلیل می‌توان از خاک آهن در تولید محصولات پلیمری استفاده کرد. برای تقویت پلیمر، با انتخاب درصد مشخصی از خاک آهن می‌توان متناسب با کاربرد موردنظر، رسانایی گرمایی را افزایش داد.
صنعت کشاورزی
یکی دیگر از کاربردهای متداول براده آهن، در صنعت کشاورزی به‌عنوان کود برای درختان است. وقتی که گیاهان کمبود آهن داشته‌باشند، به‌خوبی رشد نمی‌کنند و بازدهی بالایی هم نخواهند داشت. از آنجایی که آهن یکی از عناصر ریزمغذی و ضروری برای رشد گیاهان است، خاک آهن می‌تواند به‌عنوان کود برای گیاهان و درختان استفاده شده تا آهن موردنظر درخت تامین شود.
آزمایشگاه‌ها
از پودر نرم‌شده براده آهن می‌توان در آزمایشگاه‌ها برای آزمایش‌های مرتبط با میدان مغناطیسی استفاده کرد.
مزایای استفاده مجدد از خاک آهن
خاک آهن جزء پِرتی صنعت فولاد است و با به‌کارگیری مجدد آن، این پرتی و هدر رفت مواد حذف می‌شود؛ در نتیجه باعث صرفهجویی در مصرف فولاد و از بین نرفتن سرمایه خواهد شد. از طرف دیگر با برگرداندن خاک آهن به چرخه تولید، تبدیل آن به شمش‌های فولادی و دیگر کاربردهایش می‌توان باعث ایجاد اشتغال‌‌زایی مستقیم و غیر‌مستقیم شد.
علاوه‌بر‌این دو مورد، با استفاده مجدد از خاک آهن، حجم واردات محصولات فولادی کمتر خواهد شد و در نتیجه این محصول به کشورهای دیگر فروخته نمی‌شود.
مراحل تولید خاک آهن
مراحل تولید خاک آهن به ترتیب در زیر آورده‌شده است:
- برای تولید خاک آهن، در ابتدا باید قطعات فولادی که از عملیات جوشکاری یا سمباده‌زنی به‌جای مانده را خرد کرد. اگر قطعه موردنظر به‌صورت لوله باشد، می‌توان از دستگاه برش فرز استفاده کرد؛ در حالی که اگر آهن به شکل ورقه فولادی باشد، می‌توان از طریق سمباده زدن، براده آهن را تولید کرد.
- در مرحله دوم، باید خاک آهن را غربالگری کرد؛ یعنی باید قطعات ریز و درشت آن از هم جدا شوند.
- در مرحله پایانی، باید فرآیند شست‌وشوی براده‌ها انجام شود. برای این کار از روغن معدنی یا گلیسیرین استفاده می‌کنند و براده‌ها را داخل روغن می‌ریزند.
فولاد و مقاطع فولادی پرمصرف‌ترین فلزات هستند که در صنایع بی‌شماری استفاده می‌شوند. استفاده از براده آهن که از قطعات آهن‌آلات به دست می‌آید، برای بسیاری از صنایع مقرون‌به‌صرفه است. همان‌طور که گفته‌شد، از این محصول می‌توان برای تولید رنگ‌های شیمیایی، لنت ترمز خودرو، صنایع الکترودسازی، آزمایشگاه و… استفاده کرد. قیمت خاک آهن، با توجه به قیمت آهن و نوسانات ارز و دلار متغیر است. در پایان امیدواریم که با این محصول و کاربردهای آن کامل آشنا شده‌باشید. اگر تجربه یا نظری در این زمینه دارید، می‌توانید در بخش ارسال نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
خاک آهن چیست؟
خاک آهن ماده‌ای است که از برش، سوهان‌زنی و مته‌کاری قطعات فولادی حاصل می‌شود.
کاربرد خاک آهن چیست؟
از این محصول می‌توان در بسیاری از صنایع مانند الکترودسازی، تولید رنگ‌های شیمیایی، صنعت کشاورزی یا حتی زنجیره فولاد استفاده کرد.
مزایای استفاده مجدد از خاک آهن چیست؟
استفاده از این محصول باعث صرفهجویی در مصرف فولاد و از بین نرفتن سرمایه خواهد شد.