تیرآهن هاش چیست و چه کاربردی دارد؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
یکی از محصولات مورد استفاده در سازه‌ها، تیرآهن هاش است که به آن «بال پهن» گفته می‌شود. از این محصول می‌توان در کاربردهای مختلفی استفاده کرد. در این مقاله می‌خواهیم در مورد این موضوع که تیرآهن هاش چیست، کاربردها و ویژگی‌های این محصول به طور کامل صحبت کنیم.
شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت تیر اهن به سایت اصفهان آهن مراجعه کنید و پس از بررسی روند قیمت‌ها، از طریق خرید آنلاین، سفارش خود راثبت کنید.
فایل صوتی مطلب
ویژگی‌های تیرآهن هاش
در پاسخ به این سوال که تیرآهن هاش چیست باید گفت که، از تیرآهن هاش، به‌عنوان یکی از مهمترین مصالح در ساخت‌و‌ساز‌های عمرانی استفاده می‌شود. این نوع مقطع فولادی در قسمت‌های فلزی ساختمان‌سازی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند؛ چرا که تیرآهن هاش، اسکلت اصلی ساختمان را تشکیل می‌دهد. تیرآهن هاش بر حسب ضخامت به دو دسته تقسیم می‌شود و طبق استانداردهای مختلف نامگذاری می‌شود.
به عبارتی دیگر، این نوع تیرآهن، از دو «بال پهن» و یک «جان» تشکیل شده است که جان تیرآهن برای مقاومت در برابر نیروی‌های برشی و بال‌ها برای استقامت این محصول، طراحی شده‌اند. در این نوع تیرآهن، زمانی که جان به صورت افقی قرار بگیرد، شکل ظاهری آن به صورت حرف H انگلیسی دیده می‌شود، به همین دلیل به آن هاش گفته می‌شود.
قیمت تیرآهن هاش با توجه به نوع سبک و سنگین بودن این محصول تعیین می‌شود.
تاریخچه تیرآهن هاش
تیرآهن هاش یا بال‌پهن برای اولین بار در شرکت (Bethlehem) تولید شد و به عنوان یکی از مهمترین محصولات تولیدی این شرکت، شناخته شد؛ چرا که با تولید آن، تحول عظیمی در صنعت فولاد ایجاد شد. قبل از تولید این محصول، تیرآهن I وجود داشت؛ اما تیرآهن هاش به عنوان مهمترین دستاورد این شرکت محسوب می‌شود. در نهایت در سال 1856 زمانی که اولین تیرآهن مرغوب در تورنتو برای ساختمان فدرال تولید می‌شد، تیرآهن بال‌پهن بین مصرف‌کنندگان مقاطع فولادی شناخته شد.
بعد از آن، تیرآهن هاش در ساخت پل‌ها، آسمان‌خراش‌ها، مجتمعات بزرگ، سوله‌ها و غیره کاربردهای زیادی داشت و توانست جایگاه بسیار مهمی در میان سایر موارد مشابه پیدا کند. سال‌ها بعد به دلیل محبوبیت این مقطع فولادی و بالارفتن تقاضای آن، قیمت تیرآهن هاشِ تولید‌شده‌ی این کمپانی، افزایش یافت. البته باید به این مورد هم اشاره کرد که تیرآهن هاش در جنگ جهانی اول به عنوان یک ماده‌ی مورد نیاز، کاربرد داشت.
انواع تیرآهن هاش
در ادامه در مورد انواع تیرآهن بال پهن توضیح خواهیم داد:
- تیرآهن هاش سبک (HEA~IPBL): علامت L نشان دهنده‌ی سبک‌وزن بودن تیرآهن است. این نوع تیرآهن از سایز ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر، ارتفاع مقطع ۹۶ الی ۹۹۰ میلی‌متر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود.
- تیرآهن هاش سنگین (HEB~IPB): این نوع تیرآهن، طبق استاندارد فولاد کشور آلمان تولید می‌شود. تیرآهن هاش سنگین، با ارتفاع مقطع ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود.
- تیرآهن هاش فوق سنگین (HEM~IPBV): علامت V در این تیرآهن، به معنای وزن سنگین تیرآهن هاش است. این نوع تیرآهن، طبق استاندارد فولاد کشور آلمان در سایزهای ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر، ارتفاع مقطع ۱۲۰ الی ۱۰۰۸ میلی‌متر و طول بال ۱۰۶ الی ۳۰۲ میلی‌متر تولید می‌شود.
پیشنهاد خواندنی: تفاوت تیرآهن هاش سبک و تیرآهن هاش سنگین
مزایا و معایب استفاده از تیرآهن هاش
استفاده از این مقطع فولادی، مزایا و معایبی دارد. این نوع تیرآهن به دو دسته تیرآهن بال پهن سنگین و تیرآهن بال پهن فوق سنگین تقسیم می‌شود. در ابتدا بهتر است مزایای استفاده از تیرآهن هاش را باهم بررسی کنیم و در نهایت به معایب آن بپردازیم. مزایای استفاده از این محصول عبارتند از:
- به دلیل بزرگتر بودن سطح مقطع و برابر‌ی پهنای بال با ارتفاع تیر، می‌توان از آن به عنوان ستون یا تکیه‌گاه استفاده کرد.
- تیرآهن هاش در برابر حرکات و رانش زمین و همچنین نیروهای برشی و خمشی مقاوم است.
- سرعت نصب این نوع تیرآهن بالاست، در نتیجه پروژه‌ی ساختمانی یا صنعتی در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پیش خواهد رفت.
- با استفاده از تیرآهن هاش، ضریب خطا و میزان مصرف آهن کاهش پیدا می‌کند و در هزینه‌های عملیاتی نیز صرفه‌جویی خواهد شد.
- این نوع تیرآهن در کشتی‌سازی، سد‌سازی، پل‌سازی و همچنین استفاده در پالایشگاه‌ها کاربردهای فراوانی دارد.
معایب استفاده از تیرآهن هاش
- تیرآهن هاش در دماهای بالا، از مقاومت کمتری برخوردار است.
- به این دلیل که تیرآهن هاش، مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد، بنا بر این برای حفاظت از سازه، باید هزینه‌ی اضافی در نظر گرفته شود.
- جوش تیرآهن هاش در سازه‌های فولادی، هزینه‌های نسبتاً بالایی دارد.
مهمترین کاربردهای تیرآهن هاش
همان طور که گفته شد، تیرآهن هاش، دارای کاربردهای گوناگونی در صنعت و ساختمان‌سازی می‌باشد و با توجه به کاربردهای ویژه در این صنعت به بررسی کامل آن می‌پردازیم.
از مهمترین کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساختمان‌های ضد زلزله: این نوع تیرآهن به دلیل سطح مقطع پهن، تنش کمتری را انتقال می‌دهد و همین موضوع باعث عدم انتقال نیروهای واردشده به سازه می‌شود؛ بنا بر این، استفاده از آن در ساختمان‌های ضد زلزله، اهمیت زیادی دارد.
- برج‌سازی: تیرآهن هاش به دلیل اندازههای طویل (100متری) می‌تواند در برج‌سازی مورد استفاده قرار بگیرد.
- پالایشگاه: تیرآهن هاش در پالایشگاه‌ها به صورت بست تیرآهنی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- خرپا: هر جایی که بخواهند ستون‌ها را از سازه‌ها حذف کنند، از خرپا به جای ستون استفاده می‌شود.
- پل‌ها: تیرهای فولادی و بتنی، سازه‌ی اصلی پل‌ها را تشکیل می‌دهد. برای ساخت پل‌هایی با مقاومت بالا از تیرآهن‌های مستحکم و بلند که همان تیرآهن هاش سنگین است استفاده می‌شود. استفاده از این نوع تیرآهن، باعث استحکام و بقای عمر بیشتر پل می‌شود.
تیرآهن هاش یا «بال‌پهن» یکی از انواع تیرآهن مورد استفاده در مصالح ساختمانی است که استفاده از آن، روز به روز گسترش پیدا می‌کند. این مقطع فولادی از نظر شکل ظاهری، تحمل بار و کاربرد، تفاوت‌های زیادی با تیرآهن معمولی دارد.
نحوه تولید تیرآهن هاش
برای تولید تیرآهن های بال‌پهن، از فرآیند نورد گرم استفاده می‌شود. فرآیند تولید تیرآهن، شامل چندین مرحله‌ی گوناگون نورد است. نورد یا رولینگ به فرآیندی گفته می‌شود که در آن یک محصول به دمای بالاتر از 1100 درجه سانتی‌گراد برسد و حالت موم‌سانی یا نرم‌شوندگی به خود بگیرد. روشی که برای فرآیند تولید تیرآهن هاش در نظر گرفته می‌شود، شامل مراحل زیر است:
- پخت و افزایش دمای شمش‌ها
- قالب‌دهی شمش‌ها
- عبور از ایستگاه‌های چند مرحله‌ای برای تحت فشار قرار دادن محصول
- کاهش لبه‌ها و ضخامت بال
- سایزینگ نهایی
با توجه به این که در مرحله‌ی آخر، نیروی زیادی به محصول وارد می‌شود، ارتفاع تیرآهن هاش در تمام فرآیند یکنواخت است. روش تولید این محصول، تأثیر قابل توجهی در کیفیت نهایی آن دارد.
بهترین تولید کنندگان تیرآهن هاش
کارخانه‌های متعددی در ایران در زمینه‌ی تولید تیرآهن هاش فعالیت دارند. از مهمترین کارخانه‌های تولیدکنندهی این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کارخانه‌ی ذوب آهن اصفهان
- کارخانه‌ی فولاد البرز ایرانیان
- کارخانه‌ی فولاد غرب آسیا
- جهان فولاد غرب (کرمانشاه)
کارخانه ذوب آهن اصفهان
کارخانه‌ی ذوب آهن اصفهان در سال 1350 به بهره‌برداری رسید و امروزه به عنوان اولین و بزرگ‌ترین کارخانه‌ی تولیدکنندهی مقاطع فولادی شناخته می‌شود.
در کارخانه‌ی ذوب آهن اصفهان، تیرآهن بال‌پهن مطابق با استاندارد ملی ایران، به شماره‌ی 14484 تولید می‌شود. سایز تیرآهن هاشِ تولیدی در این کارخانه، معمولاً در سایزهای 12 تا 30 است.
کارخانه فولاد البرز ایرانیان (فایکو)
شرکت فولاد البرز ایرانیان که با نام تجاری فایکو شناخته می‌شود، به عنوان یکی از کارخانه‌های فعال در زمینه‌ی تولید انواع مقاطع فولادی نورد گرم با اشکال، ابعاد و مشخصات متنوع است. این کارخانه، تیرآهن‌های IPE که ضخامت جان و بال ثابت دارند را نیز در سایزهای 14 تا 24 تولید می‌کند.
کارخانه فولاد غرب آسیا
عمدهترین هدف کارخانه‌ی فولاد غرب آسیا، صادرات انواع محصولات فولادی شامل: بیلت‌های فولادی، ورق‌های عریض فولادی، مفتول و شمش‌های فولادی است. یکی دیگر از فعالیت‌های این کارخانه، تولید تیرآهن هاش یا بال‌پهن است، که مطابق با استاندارد DIN 1025-5 است.
در این مطلب در مورد این موضوع که تیرآهن هاش چیست صحبت کردیم. تیرآهن هاش به عنوان یکی از پرکاربردترین سازه‌های فولادی، به دلیل مقاومت خمشی بسیار بالا، دارای کاربردهای متنوعی در صنعت و فولاد می‌باشد. اگر نظر، تجربه یا پیشنهادی در این زمینه دارید، حتماً در بخش ارسال نظرات با ما در میان بگذارید.
کاربردهای تیرآهن هاش چیست؟
از تیرآهن هاش در ساخت پل‌ها، آسمان‌خراش‌ها، مجتمعات بزرگ، سوله‌ها استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از تیرآهن هاش چیست؟
به دلیل بزرگتر بودن سطح مقطع و برابر‌ی پهنای بال با ارتفاع تیر، می‌توان از آن به عنوان ستون یا تکیه‌گاه استفاده کرد. سرعت نصب این نوع تیرآهن بالاست و همچنین استفاده از آن باعث می‌شود ضریب خطا و میزان مصرف آهن کاهش پیدا کند.