نحوهی آرماتوربندی
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
بتن‌ریزی و آرماتوربندی یک ساختمان، شامل مراحل مختلفی از جمله فرم‌دهی، درجه‌بندی و نصب‌کردن است. از قدم‌های مهم در این فرآیند، قراردادن صحیح آرماتورها یا میلگردها در فونداسیون است. در این مقاله به نحوهی آرماتوربندی اشاره می‌کنیم. با ما همراه باشید.
آرماتوربندی چیست؟
در صورتی که میلگرد و دیگر محصولات فولادی اگر در کنار یکدیگر قرار بگیرند و اتصال بین آنها از طریق بست فلزی یا جوشکاری سرد صورت پذیرد، به این کار، آرماتور بندی گفته می‌شود. امروزه ساختمان‌های مدرن از این اصول مهندسی تبعیت می‌کنند و همین قضیه باعث شده که ساختمان‌ها نسبت به گذشته، از مقاومت بیشتری برخوردار باشند.
بتن ماده‌ای که برای استحکام ساختمان در نظر گرفته می‌شود و میلگرد به بتن کمک می‌کند تا سازه استحکام کافی را داشته باشد. اگر قصد ساخت یک واحد مسکونی یا شخصی را دارید یا به عنوان یک مهندس برای اجرای پروژه‌های ساختمانی فعالیت می‌کنید، لازم است در مورد خرید میلگرد اطلاعاتی داشته باشید.
اگر می‌خواهید یک خرید مطمئن و حرفه‌ای داشته باشید، می‌توانید مطلب «راهنمای خرید میلگرد» را در سایت بخوانید.
مراحل آرماتوربندی
آرماتور بندی دارای مراحل مختلفی است که در ادامه به صورت کامل در مورد این مراحل توضیح می‌دهیم:
1. طراحی پروژه
در جریان ساخت سازه‌ی بتنی، یک مهندس و یک معمار، معمولاً کارهای مربوط به طراحی فنی و تهیه‌ی اطلاعات مربوط به اندازه‌ها، چگونگی پیکربندی، و قرارگیری میلگرد در بستر بتنی را انجام می‌دهند. برنامه‌ریزی واقعی برای ساخت‌و‌ساز و قراردادن آنها در برنامه‌ی کاری، اولین وظیفه‌ی شما به عنوان یک پیمانکار است.
2. خریداری میلگرد
برای پروژه‌های ساده، مانند فونداسیون ساختمان‌های معمولی، می‌توانید میلگردهای مورد نیاز را از مراکز تأمین مواد ساختمانی یا انبارهای بهسازی منزل، خریداری کنید. برای پروژه‌های پیچیده‌تر به میلگردهایی با اشکال خاصی نیاز دارید.
انواع میلگردهای مورد نیاز برای پروژه‌های پیچیده
میلگردهای خاموت: میلگردهای فرم‌داده شده‌ای هستند که آرماتورهای جانبی را با پیکربندی خاص نگه می‌دارند که به قفس معروف است. این میلگردها چارچوبی ایجاد می‌کنند که میله‌های بزرگ‌تر را در خود نگه می‌دارند و می‌توانند به شکل دایره، مربع، مستطیل یا ترکیبی از اشکال پیچیده‌تر باشند.
- میلگردهای انتظار: که معمولاً به شکل L یا یک میلگرد مستقیم با خم‌شدگیِ نود درجه‌ای در یک انتها هستند. (در مقاله‌ای جداگانه در مورد این موضوع که میلگرد انتظار چیست و چه ویژگی‌هایی دارند، به‌طور کامل صحبت کردیم.)
- میلگردهای گوشه‌ای: که به شکل L هستند و طول هر ضلع آنها یکسان است.
- خمش‌های آفست: که شکل آنها از یک Z ساده تا شکل‌هایی با زوایای پیچیده متغیر است و در پله‌ها استفاده می‌شوند.
- میلگردهای به شکل سنجاق مو: این میلگردها به شکل U هستند و عموما برای پیوستن دو سفره‌ی میلگرد، به منظور ایجاد مقاومت جانبی استفاده می‌شود.
- میلگردهای به شکل عصایی: همان‌طور که از نام آنها مشخص است، این میلگردها به شکل عصا هستند و برای اتصال دو یا چند سفره‌ی میلگرد موازی استفاده می‌شوند.
3. با طراح و نقشه‌کش آرماتوربندی ساختمان مشورت کنید.
اگر میلگرد موردنیاز خود را از سازنده می‌خرید، تأمین‌کننده معمولاً نقشه‌های مهندس پروژه یا معمار را بررسی می‌کند و به شما می‌گوید که برای هر قسمت از پروژه به چه میلگردی نیاز خواهید داشت. برای پروژه‌های ساده‌تر، در نقشه‌های ساختمانی باید فاصله‌های مورد نیاز و اندازه‌ی میله‌ها مشخص شده باشد.
4. یک روش مناسب برای آرماتوربندی انتخاب کنید .
بیشتر مواقع، میلگردها با سیم‌های فولادی آنیل‌شده (سیم‌مفتول آرماتوربندی) بسته می‌شوند که یا به صورت کلاف فله‌ای خریداری می‌شوند یا به صورت سیم‌هایی که هر دو انتهای آنها به شکل حلقه درآمده است. استفاده از سیم مفتول‌های نوع دوم برای تازه‌کارها آسان‌تر است، اما تا حدودی گران‌تر نیز هست. سیم مفتول‌های نوع اول، معمولاً انتخاب نصاب‌های میلگرد مجرّب است.
5. مکان مناسب برای بتن‌ریزی را مشخص کنید.
محل قرارگیری بتن را آماده کنید. پس از هرگونه عملیات زیرسازی و حفاری برای تجهیزات لوله‌کشی و تأسیسات برقی، زمین باید درجه‌بندی و متراکم شود. پس از درجه‌بندی و متراکم‌سازی و انجام آزمایش‌های مربوطه، محیط واقعی برای بتن‌ریزی را خط‌کشی کنید.
6. در مورد نحوه و اولویت قرارگیری میلگرد و بتن، تصمیم‌گیری کنید.
نحوهی قرارگیری آرماتور در سازه‌ی بتنی، نقش مهمی در رسیدن بتن به نقاط مختلف آن دارد. برای ستون‌های بزرگ که در آنها از میلگردهای بزرگ استفاده می‌شود، فضای بیشتری در اختیار آرماتور و قالب آن قرار دهید و تلاش کنید که بتن، به تمام نقاط آرماتور برسد.
می‌توانید از میلگردهای کمکی برای ایجاد فضایی در اطراف قالب، استفاده کنید. برای فونداسیون و سایر قسمت‌های زیرین آرماتوربندی نیز می‌توانید از لایه‌های عایق استفاده کنید و از این طریق، از رسیدن رطوبت و خراب‌شدن سازه به‌مرور زمان جلوگیری کنید.
7. میلگردها را چک کنید.
این مرحله، شامل جداکردن میله‌ها، خاموت‌ها و میلگردهای انتظار از بسته‌‌های مربوطه، با توجه به نقشه‌ی محل قرارگیری آنها است. اندازه‌ی میلگردهای مورد نیاز در هر جهت را تعیین کنید؛ دو یا سه میلگرد را با اندازه‌های مناسب طرح، در هر جهت علامت‌گذاری کنید و علامت‌ها را بشمارید تا تعداد میلگرد مورد نیاز در هر جهت را پیدا کنید.
اغلب نقشه‌ها اطلاعات مورد نیاز را به شما می‌دهند، برای مثال: «18 عدد میلگرد( شماره‌ی 5)، با طول 11 فوت و 6 اینچ (15.2سانتی متر) از هر طرف یک و نیم».
اگر در نقشه‌ای این اطلاعات را دیدید، یعنی شما به 18 عدد میلگرد با اندازه‌ی 5 (با قطر 5.8 اینچ) و 9 میله در هر جهت نیاز دارید؛ به طوری که ردیف‌های بالایی بر ردیف‌های پایینی عمود باشند.
8. میلگردها را به هم وصل کنید.
این موضوع، توجه اصلی این مقاله است. برای رسیدن به مقاومت مطلوب در سازه‌ی بتنی، بستن میلگردها به گونه‌ای که در موقعیت مناسب خود باقی بمانند، بسیار مهم است
9. هر میلگرد را مطابق نقشه در جای مناسب خود قرار دهید.
میلگردهایی را که باید علامت‌گذاری شوند، می‌توان با یک ماژیک سنگ صابون، قلم رنگ یا اسپری رنگ، علامت‌گذاری کرد.
10. گرهی مناسب را برای بستن میلگردها انتخاب کنید.
میلگرد های فولادی باید قبل از بتن‌ریزی، بر اساس طرح و محاسبه به یکدیگر بسته و یکپارچه شوند تا از جابه‌جاشدن آنها طی عملیات بتن‌ریزی و خودگیری بتن، جلوگیری شود.
بستن میلگردها به یکدیگر از نظر زمان و مکان، بستگی به وضعیت کارگاه و نوع قطعه دارد که تصمیم‌گیری در مورد چگونگی آن، وظیفه‌ی تکنیسین ساختمان است تا حد اکثر کارایی، حاصل شود.
گاهی تمام یا قسمتی از میلگردها را خارج از قالب می‌بندند و یک شبکه را تشکیل می‌دهند و سپس آن را در قالب قرار می‌دهند.
(شبکه‌ی کف فونداسیون منفرد) گاهی نیز میلگردها را روی قالب به یکدیگر می‌بندند. (مانند میلگردهای سقف بتنی) برای بستن دو میلگرد به یکدیگر، بیشتر از مفتول فلزی نرم با قطر 1.5 تا 2 میلی‌متر استفاده می‌کنند که به این عمل، اصطلاحاً «گره زدن» می‌گویند.
همچنین، می‌توان با استفاده از دستگاه گره‌زن اتوماتیک، میلگردها را به یکدیگر متصل کرد.
انواع گره‌های متداول برای بستن دو میلگرد به یکدیگر
- گرهی ساده (لغزان): گرهی ساده، متداول‌ترین گره برای اتصال میلگردهای اصلی و فرعی (به اصطلاح مونتاژ) در شبکه‌های افقی، مانند سقف و فونداسیون با امکان اجرای سریع می‌باشد.
- گرهی صلیبی: مواقعی که به علت استفاده از میلگردهای قطور، تعداد نقاط اتصال کم باشد، برای استحکام بیشتر اتصال میلگردها به یکدیگر، از گرهی صلیبی استفاده می‌شود.
- گرهی پشت گردنی: برای اتصال میلگرد به خاموت در گوشه‌ها، ستون‌ها و تیرها، اغلب از گرهی پشت گردنی استفاده می‌شود.
- گره اصطکاکی: برای جلوگیری از لغزش میلگردهای افقی در اتصال میلگردها، شبکه‌ها و صفحات قائم (محل اتصال میلگردهای افقی به میلگردهای قائم) از گرهی اصطکاکی استفاده می‌شود. همانند گرهی میلگردهای میانی در دیوار بُرشی.
11. برای بستن کامل این گره‌ها از انبر استفاده کنید.
برای بستن همه‌ی انواع گره‌های ذکرشده، می‌توان از انبرهای دستی استفاده کرد. در تکنولوژی جدید امروزی، انبرهای دستی، کم‌کم جای خود را به انبرهای اتوماتیک داده‌اند؛ به صورتی که با قراردادن این انبر اتوماتیک در لبه‌ی میلگردهایی که می‌خواهند با سیم به یکدیگر متصل شوند، عمل گره را با بالاترین کیفیت، به راحتی و با سرعت بالا انجام می‌دهند.
12. همه‌ی میلگردهای مورد نیاز را در موقعیت صحیح خود، گره بزنید.
نقشه‌های خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که همه‌ی اجزاء آرماتور در جای خودشان هستند. آرماتوربندی از حساس‌ترین و بادقت‌ترین قسمت‌های ساختمانی بتنی است؛ زیرا تمامی نیروهای کششی در ساختمان، به وسیله‌ی آرماتورها تحمل می‌شود. به همین خاطر برای اجرای آرماتوربندی ساختمان‌های بتنی، باید نهایت دقت و حوصله به عمل آید.
توجه داشته که در سازه‌های بتنی، احتمال نصب سایر اتصالات نیز وجود دارد پس میلگردها را به گونه‌ای قرار دهید تا امکان نصب پیچ و مهره‌های مهاری، صفحات جوش یا سایر موارد، در جای خودشان و بدون تداخل، وجود داشته باشند.
به طور کلی، این موارد باید در موقعیت دقیق نصب شوند؛ بنا بر این، احتمال جابه‌جاکردن یک یا دو میلگرد وجود دارد.
13 میلگردها را در جای خود محکم کنید.
هنگامی که سفره یا قفس میلگردی مونتاژ شد، باید آن را در موقعیت خود تثبیت کنید تا بتن، روی آن را کامل بپوشاند. برای این منظور از آجرهای بتنی یا صندلی‌های میلگردی استفاده می‌شود. باید آنها را در فاصله‌ای قرار دهید تا از خم‌شدن و انحراف میلگرد جلوگیری کنند و به رسیدن پوشش مطلوب با بتن کمک کنند.
14. هنگام بتن‌ریزی، پیکربندیِ میلگردها را تحت نظر بگیرید.
اگر جابه‌جایی ناخواسته‌ای رُخ داد، میلگردها را با یک ابزار دسته‌دار، مانند بیل، پشتیبانی کنید تا بتوانید آنها را به موقعیت اصلی برگردانید یا جهت جریان بتن را تغییر دهید تا نیرو در جهت مخالف، اعمال شود.
15. حین کار ،به منظور تأمین امنیت کارگران، برای میلگردهایی که بدون پوشش هستند، درپوش بگذارید.
میلگردهای بُریده‌شده توسط برش‌های مکانیکی، سطوح بسیار تیزی در محل بُرش‌ها دارند. کارگران ساختمانی بسیاری هنگام کار با این میلگردها دچار آسیب‌های جدی شده‌اند یا بر اثر پرتاب‌شدن روی آنها، جان خود را از دست داده‌اند.
به منظور امنیت کارگران، باید از کلاهک‌های مخصوص پلاستیکی برای پوشاندن میلگردها استفاده کرد. شما عزیزان می‌توانید با مراجعه به صفحه خرید آنلاین میلگرد، از آخرین تغییرات روند قیمت این محصول مطلع شوید.