میلگرد همبندی چیست؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
همه ما می‌دانیم یکی از خطراتی که سازه‌ها را تهدید می‌کند، خطر آتش‌سوزی و مرگ‌ومیر در اثر عدم ایمنی در اتصالات برقی است. به همین منظور ایجاد ایمنی سازه در برابر آتش‌سوزی ایجادشده از برق‌گرفتگی ازجمله موارد ضروری ذکرشده در آیین‌نامه عمرانی و مقررات ملی ساختمان‌سازی است.
آشنایی با میلگرد همبندی
همبندی یکی از شیوه‌های جلوگیری از ایجاد اختلاف‌پتانسیل بین بدنه، سازه، تأسیسات الکتریکی و غیر الکتریکی فلزی مورداستفاده در ساختمان است که خود می‌تواند ازجمله عوامل اصلی برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی ناشی از آن باشد. ایجاد همبندی به شما کمک می‌کند تا تمامی این قسمت‌ها (بدنه، تأسیسات الکتریکی و غیر الکتریکی و سازه‌ها) را با کمک یک هدایت‌کننده الکتریکی به سطح مقطع مناسب متصل کنید.
در حالت کلی هرگاه یک جریان از زمین به سمت تأسیسات الکتریکی وارد شود، ولتاژ تماسی تشکیل می‌شود. کاهش اندازه ولتاژ تماسی در محوطه داخلی ساختمان و نقاطی که جریان را از زمین به سمت تأسیسات الکتریکی عبور می‌دهند، بر عهده‌ی میلگرد همبندی است.
همبندی موجب می‌شود تا تمامی تجهیزات فلزی ساختمان به یکدیگر متصل شده و هم‌پتانسیل شوند. در این صورت اختلاف‌پتانسیل وجود نخواهد داشت و درنهایت خطر آتش‌سوزی ناشی از برق‌گرفتگی به صفر می‌رسد.
انواع همبندی
همبندی با توجه به موقعیت مکانی استفاده از آن و تجهیزاتی که شامل می‌شود در دودسته تقسیم‌بندی می‌شود:
- همبندی اصلی
- همبندی تکمیلی یا اضافی
همبندی اصلی
اتصال در این نوع همبندی از سازه و تجهیزات به سمت زمین است. تمامی تأسیسات فلزی مانند لوله‌های آب، گاز، فاضلاب، کابل‌های برق و تلفن، میلگرد‌های به‌کاررفته در اسکلت بتنی و هم‌چنین تیر و ستون‌های موجود در اسکلت فلزی و فولادی ازجمله قسمت‌های تشکیل‌دهنده همبند اصلی است.
همبند تکمیلی یا اضافی
یکی از مکان‌هایی که احتمال برق‌گرفتگی بالایی دارد، محیط‌های دارای رطوبت است. همبند تکمیلی یا اضافی در تمامی دستگاه‌های نصب‌شده و ثابت استفاده‌شده در این نوع محیط‌های مرطوب به‌کاربرده می‌شود.
قسمت‌های مختلف این نوع همبند شامل: وان فلزی مورداستفاده در حمام، بدنه هادی وسایل الکتریکی مانند یخچال، لباسشویی، ظرف‌شویی و… ، تمامی پریز‌ها و روشنایی‌ها، وسایل‌رسانای الکتریکی موجود در آشپزخانه، تجهیزات فلزی و رسانای استفاده‌شده در استخر، سونا، اتاق عمل بیمارستان و… است.
مزایای همبندی
همان‌طور که گفته شد طبق آیین‌نامه عمرانی و مقررات ساختمان‌سازی، مطمئن‌ترین شیوه به‌منظور جلوگیری از برق‌گرفتگی ناشی از تماس غیرمستقیم، اجرای همبندی در سازه‌های بتنی است. علاوه بر این همبندی موجب می‌شود تا از وارد شدن آسیب به دستگاه‌های الکترونیکی، مخابراتی و اتوماسیون محافظت شود.
اثرات الکتریسیته ساکن کاهش یابد و مسیر‌هایی موازی باهدف هدایت جریان صاعقه به زمین و پیشگیری از وارد شدن آسیب بر روی افراد و وسایل الکتریکی ایجاد شود. اجرای همبندی در ساختمان‌سازی موجب می‌شود تا ضریب اطمینان عملکرد وسایل حفاظتی تا میزان زیادی افزایش یابد. برخی از مزیت‌های استفاده از میلگرد همبندی در ساختمان‌سازی عبارت‌اند از:
- محافظت از جان ساکنین در برابر برق‌گرفتگی در هنگام تماس مستقیم
- به حداقل رساندن خطرات آتش‌سوزی
- محافظت از وسایل الکتریکی و مخابراتی ساختمان
- افزایش میزان حفاظت و ایمنی ساختمان
- هدایت جریان ایجادشده در اثر صاعقه
نحوه اجرای میلگرد همبندی
اجرای میلگرد همبندی در دو مرحله انجام می‌شود. یکی قبل از بتن‌ریزی و هم‌زمان با اجرای فونداسیون ساختمان که در تمامی طبقات موردنظر انجام می‌شود که خود شامل چند مرحله می‌شود و دیگری بعد از بتن‌ریزی که این مرحله نیز دارای قسمت‌های مختلفی است.
اجرای میلگرد همبندی قبل از بتن‌ریزی
- اجرا در فونداسیون: در این مرحله باید تمامی ستون‌های ساختمان به یکدیگر متصل یا همبند شوند.
- اجرا در ستون‌ها: در این مرحله تمامی ستون‌های ساختمان در هر گوشه، یکی از ستون‌های راه‌پله، تمامی ستون‌های موتورخانه و خرپشته در تمامی طبقات ساختمان باید به یکدیگر متصل و همبند شوند. شبکه میلگرد همبند در این شیوه اجرا در فاصله‌های ۲۰ متر از طول و عرض ساختمان ایجاد می‌شود.
- اجرا در سقف‌ها: میلگرد همبند در سقف ساختمان، ستون‌ها و تیر‌های فلزی اطراف سقف، دورتادور آسانسور، یکی از ستون‌ها یا تیر‌های فلزی در حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه، آبدارخانه و تمامی فضا‌هایی که کف آن‌ها آبریزی می‌شود، اجرا می‌گردد. در این حالت هم میلگرد‌های همبند باید در فاصله ۲۰ متری قرار داشته باشد.
- اجرا در بام: تمامی ستون‌های متصل‌به‌هم و تیر‌های فلزی در پشت‌بام باید مشابه با اجرا در فونداسیون به یک هادی الکتریکی همبند شوند.
- اجرا در سقف موتورخانه و خرپشته: ستون‌های دورتادور سقف خرپشته و سقف موتورخانه آسانسور باید به‌صورت کامل به شبکه میلگرد همبندی اتصال داشته باشد.
اجرای میلگرد همبندی بعد از بتن‌ریزی
اجرا در فونداسیون و سقف‌ها: چنانچه مهندسین سازه و پیمانکار قبل از اجرای بتن‌ریزی از شبکه میلگرد همبند استفاده نکرده باشند، باید با استفاده از یک سیم مسی بدون روکش با مقدار سطح مقطع مناسب بر روی سطح بتن در فونداسیون و سقف‌ها اجرا شود و به نزدیک‌ترین شبکه همبند متصل شود.
اجرا در ستون‌ها: این مورد مربوط به زمانی است که اجرای میلگرد همبند در ستون‌های طبقات سازه، خرپشته و سقف موتورخانه آسانسور قبل از بتن‌ریزی انجام‌نشده باشد، اجرا می‌شود. در غیر این صورت ارتباط بین شبکه همبند بین طبقات بالاتر و پایین‌تر با یکدیگر قطع می‌شود.
اجرای میلگرد همبندی در اسکلت ساختمانی
استفاده از میلگرد همبندی در اسکلت‌های فلزی و بتنی به شیوه‌های مختلف انجام می‌شود. یک سازه با اسکلت فلزی نیازی به ایجاد همبندی در تمامی طبقات ندارد اما ایجاد شبکه میلگرد همبندی در کف پایین‌ترین طبقه یا سطح‌رویی فونداسیون به‌منظور هدایت کردن جریان الکتریکی لازم و ضروری است. این نوع شبکه اتصالاتی در نقاط مناسب طبق استاندارد با استفاده از بست‌های مناسب به میلگرد فونداسیون متصل می‌شود.
این در حالی است که اسکلت بتنی یک شبکه میلگرد همبند مشابه با اسکلت فلزی دارد که در ساختمان‌های دارای سیستم محافظت از صاعقه این شبکه همبندی در طبقات مختلف و تمامی ستون‌ها همانند فونداسیون اجرا می‌شود.
اصول اجرای میلگرد همبند در ساختمان در ایجاد شبکه همبند به‌جای استفاده از مس می‌تواند از میلگرد همبندی با رعایت اصول زیر استفاده کرد:
- انتخاب میلگرد همبند از بین میلگرد‌های اصلی سازه یا اضافه در ساختمان
- عدم وارد نمودن آسیب و خسارت به ساختار فنی سازه در صورت استفاده از میلگرد همبندی
- ایجاد اتصالات به نحوی انجام شود تا میزان مقاومت در محل اتصالات کمترین مقدار خود را داشته باشد.
- استفاده از جوشکاری به‌منظور ایجاد اتصال
نتیجه‌گیری
میلگرد همبندی در صنعت ساختمان‌سازی به‌منظور کاهش آسیب و خسارات آتش‌سوزی ناشی از برق‌گرفتگی در سازه مورداستفاده قرار داده می‌شود. به کار بردن میلگرد همبندی و ایجاد شبکه همبند در سازه‌های فلزی و بتنی از ملزومات و مقررات ملی ساختمان‌سازی است که موجب پیشگیری از خطراتی مانند برق‌گرفتگی ساکنین، خرابی دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی و مخابراتی و… می‌شود. برای اطلاع از قیمت میلگرد به سایت اصفهان آهن مراجعه کنید و پس از بررسی قیمت‌ها با کارشناسان ما تماس بگیرید.