قوطی پروفیل چیست؛ تفاوت، کاربرد و ویژگی انواع آن

در صنعت ساختمان سازی، از مصالح فراوانی استفاده می‌شود. هر کدام از این مصالح به نوعی در تکمیل شدن ساختمان نقش اساسی دارند. یکی از مصالح مهم و ضروری در ساختمان سازی، پروفیل است که در دو نوع صنعتی و ساختمانی وجود دارد. پروفیل‌ها انواع مختلفی دارند و دارای کاربردهای متفاوتی هستند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد این موضوع که قوطی پروفیل چیست و چه کاربرد و ویژگی‌های دارد، به طور کامل صحبت کنیم. امیدواریم این مقاله، پاسخگوی بسیاری از سوالات شما در این زمینه باشد.

 تاریخچه پیدایش پروفیل

در ایران، برای اولین بار از قوطی پروفیل، در ساخت درب و پنجره برای چهارچوب‌های چوبی استفاده شد. دلیل این موضوع، افزایش ناگهانی جمعیت پس از جنگ جهانی دوم و نیاز به ساخت خانه‌های جدید در ایران بود.

به طور کلی، سرآغاز استفاده از قوطی پروفیل، به چند سال بعد از جنگ جهانی دوم بر می‌گردد.  اولین کارخانه احداث شده تولید پروفیل، توسط شخصی به نام مانسمن بود. این شخص برای اولین بار، رول‌های ورق مانند را به شکل اُریب سوراخ کرد و امکان ساخت مقاطع را ایجاد کرد. چند سال بعد، ساخت پروفیل پیشرفت کرد و این محصول به شکل‌های مختلفی تولید شد.

در همان سال‌ها، فردی به نام «پیگر»، مقاطع توخالی و بدون درز را تولید کرد و این منوال به همین صورت ادامه داشت که تا اینکه در جنگ جهانی دوم به دلیل جهش فوق العاده در جوشکاری، پیشرفت آن اوج گرفت و استفاده از پروفیل‌ها در بین مردم، تقریبا رایج شد.

در همان ابتدا برای استفاده از پروفیل‎‌ها، مشکلات اساسی وجود داشت. یکی از این مشکلات، نحوه اتصال پروفیل‌ها بود که در سال 1937 با اختراع بست، این مشکل حل شد. از همان زمان تا الان، پروفیل‌ها کاربردهای متفاوتی دارند و از آن‌ها برای مقاوم سازی ساختمان استفاده می‌شود.

پروفیل چیست؟

به طور کلی، پروفیل، مقطع توخالی از جنس آهن است که برای استحکام سازه از آن استفاده می‌شود. اشکال مختلفی از پروفیل‌ها ،تولید و روانه بازار می‌شوند که هر کدام از آن‌‌ها، کاربردهای مختلفی در صنعت و ساختمان سازی دارند. اگر بخواهیم یک دسته بندی کلی برای پروفیل داشته باشیم باید بگوییم که می‌توان پروفیل‌ها را در دو دسته صنعتی و ساختمانی تقسیم بندی کرد.

قوطی پروفیل‌ها جزء جدایی ناپذیر بسیاری از صنایع و ساختمان سازی ها هستند؛ پروفیل ها انواع مختلفی دارند و با توجه به ویژگی‌های مورد نظر، در موارد مختلفی قابل استفاده هستند.

پروفیل های ساختمانی

همان طور که از اسم این پروفیل‌ها مشخص است، به آن گروه از محصولاتی گفته می‌شود، که در ساختمان سازی کاربرد دارند. از این محصول در ساخت درب و پنجره‌های آلومینیومی استفاده می‌شود. پروفیل‌های ساختمانی شامل چند شکل هستند:

• پروفیل نورد گرم: این محصول قوطی شکل است و همان طور که از اسم آن پیداست از نورد گرم شمش فولادی ساخته شده است.
• پروفیل نورد سرد: این نوع پروفیل، از طریق شکل دادن ورق های فولادی از طریق خم کردن و پرس تولید می‌شود و ظاهر آن، ناودانی شکل است. محصولات تولید شده با این روش، برای کارهای سبک ساختمانی مانند تیرهای تیکه گاه، چهار چوب های درب‌های ساختمان و ناودانی مناسب است.
• پروفیل مرکب: پروفیل مرکب، از ترکیب شدن پروفیل نورد گرم و پروفیل نورد سرد حاصل می‌شود.

پروفیل‌های صنعتی

دسته دیگری از پروفیل‌ها، پروفیل‌های صنعتی هستند که به دلیل وزن کم و مقاومت بالا در صنایعی مانند خودروسازی، صنایع نظامی و … کاربردهای مختلفی دارند.

انواع قوطی و پروفیل

بهتر است با هر کدام از قوطی پروفیل‌های مورد استفاده در حوزه ساختمان سازی و صنعت آشنا شوید و کاربردهای هر کدام را به صورت جداگانه بدانید:

قوطی صنعتی

قوطی صنعتی یا همان پروفیل سنگین، در سازه های فلزی بزرگ، پل‌ها، تابلوهای تبلیغاتی و صنایع نظامی، دارای کاربردهای متفاوتی است. ساختمان‌هایی که در کارخانه‌ها تولید می‌شوند، در قسمت‌های مختلف، به ستون و باکس‌های فلزی نیازمند هستند؛ در چنین مواردی از قوطی صنعتی استفاده می‌شود. البته بهتر است بدانید که قوطی صنعتی در ساختن خرپاهای عظیم کاربرد دارد. از این نوع قوطی در ساخت تجهیزات و ماشین آلات صنعتی هم استفاده‌های مختلفی می‌شود.

بارزترین مشخصه پروفیل‌های صنعتی، ابعاد بزرگ و استحکام بی‌نظیر این محصولات فولادی در تحمل انواع آسیب‌ها و ضربات احتمالی است. قوطی‌های صنعتی، توان باربری و استحکام کششی بسیاری زیادی دارند. برای اینکه در این مورد بیشتر بدانید، می‌توانید مطلب «قوطی صنعتی چیست؛ کاربرد و ویژگی آن» را در سایت بخوانید.

قوطی مبلی

قوطی مبلی که به آن پروفیل سبک هم گفته می‌شود، از دسته‌ای از پروفیل‌ها است که به دلیل داشتن خصوصیات متنوع و عالی، استفاده گسترده‌ای در ساخت مبلمان، دوچرخه، لوازم خانگی، اگزوز، کانکس و غیره دارد. قیمت پروفیل سبک بر حسب وزن اعلام می‌شود.

قوطی مبلی، از ورق سرد با ضخامت 0.7 الی 1.5 میلیمتر تولید می‌شود. این محصول می‌تواند، سطح مقطع سه گوش، چهارگوش، دایره ای و یا ترکیبی داشته باشد.

رایج‌ترین پروفیل‌های مبلی، قوطی مبلی با سطح مقطع مربع و یا قوطی سبک با سطح مقطع مستطیل شکل است که در بین مصرف کنندگان از محبوبیت خاصی برخوردار است.

قوطی گالوانیزه

قوطی‌های گالوانیزه از یک پوشش گالوانیزه، برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل در بین انواع قوطی پروفیل‌ها، پُرمصرف هستند.

پروفیل‌های گالوانیزه، در صنایع کشاورزی و گلخانه‌های کاربردهای بسیاری دارند. قوطی گالواینزه، در اشکال گوناگون، پروفیل U گالوانیزه، پروفیل H گالوانیزه، پروفیل نیم دایره و … ساخته می‌شوند. این پروفیل‌ها به دلیل به دلیل روکش گالوانیزه، در برابر زنگ زدگی و خوردگی از مقاومت بالایی برخوردار هستند.

قوطی ستونی

قوطی ستونی یکی از قوطی های پرکاربرد است که در ساخت سوله، استفاده در کارگاه‌ها، ستون‌های ساختمان و انبار کاربردهای متفاوتی دارند. این نوع قوطی‌ها به دو دسته، قوطی ستونی ساختمانی و قوطی ستونی صنعتی تقسیم بندی می‌شود. ما در مقاله‌ای جداگانه در مورد «قوطی ستونی چست؛ کاربرد و ویژگی های آن» صحبت کردیم.

دسته‌ای دیگر از پروفیل ها

در ادامه مهمترین انواع پروفیل‌ها، کاربرد و ویژگی آن‌ها را با هم بررسی خواهیم کرد:

پروفیل های باز و پروفیل های بسته

به طور کلی، پروفیل‌ها به دو دسته پروفیل باز و پروفیل بسته تقسیم بندی می‌شوند:

•  پروفیل‌های بسته، شامل پروفیل لوله و قوطی، درب و پنجره ساختمانی، پروفیل درب‌های کرکره برقی و پروفیل یو پی وی سی هستند که به دلیل شکل ظاهری‌شان، در دسته پروفیل بسته جای دارند.
• انواع تیرآهن، تسمه، میلگرد، ناودانی، نبشی و چهارپهلو، جزء پروفیل‌های باز محسوب می‌شوند.

پروفیل زد Z

از پروفیل زد معمولا در سقف سالن‌های بزرگ مانند سوله، انبار و حتی پارکینگ‌ها استفاده می‌شود. این نوع پروفیل، دارای انواع Z18 ,Z20  و  Z22  می‌باشد.

پروفیل زد، دارای کاربردهای مختلفی در ساختمان سازی است، بنابراین باید اشکال مختلفی از این محصول ساخته شود تا بتوانید نیازها را به خوبی برطرف کند. از مقطع Z برای اتصال قسمت‌های مختلف سازه‌های فلزی استفاده می‌شود.

همان طور که می‌دانید، ساختمان‌های فلزی از قطعات مجزا ساخته می‌شوند، در نهایت باید به صورتی مناسب و یکپارچه به یکدیگر متصل شوند.

پروفیل درب و پنجره

در میان همه پروفیل‌ها، پروفیل درب و پنجره جایگاه ویژه‌ای دارد. انتخاب پروفیل درب و پنجره باکیفیت، می‌تواند در بالا بردن سطح کیفی ساختمان، تاثیر زیادی داشته باشد. این محصول در شکل‌های متفاوتی ساخته و به بازار عرضه می‌شود. به طور کلی این پروفیل ها، از چند نوع متریال و بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می‌شوند.

پروفیل درب و پنجره از جنس‌ها و مواد متعددی تولید می‌شود و هر جنس خاصیتی مخصوص به خود دارد. ما در مطلبی جداگانه در مورد این نوع پروفیل، صحبت کردیم. برای اینکه در این باره بیشتر بدانید، می‌توانید مطلب «پروفیل درب و پنجره» را بخوانید.

پروفیل آبرو

از پروفیل آبرو به عنوان مسیر حرکت آب از سقف به سمت شیروانی استفاده می‌شود. این پروفیل باید به شکلی تولید شود که وزن سبکی داشته باشد و در نهایت بتواند به سادگی در سطحی بالاتر از سطح زمین قرار داده شود.

از دیگر مصارف این نوع پروفیل، استفاده بر روی ساندویچ پانل‌های سقفی است. از این محصول در پنل‌های ساندویچی به این دلیل استفاده می‌شود که هدایت مسیر آب حاصل از بارندگی برف و باران به سمت پایین، به درستی انجام شود. پروفیل آبرو دارای انواع مختلفی است؛ برای اینکه تفاوت انواع این پروفیل و کاربرد هر کدام را بدانید، می‌توانید مطلب «پروفیل آبرو چیست؛ کاربرد و ویژگی آن» را بخوانید.

پروفیل سی (سی پرلین)

پروفیل سی یا سی پرلین به عنوان یکی از پروفیل‌های مهم و پرکاربردی در حوزه ساختمان سازی است. این نوع پروفیل، اساسا تیرچه‌ای است که برای پوشش سقف یا دیوار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سی پرلین‌ها، معمولا برای پوشش سقف‌های سبک صنعتی استفاده می‌شوند؛ همچنین از این محصولات برای متصل کردن ستون‌هایی که فاصله زیادی از یکدیگر دارند، استفاده می‌شود.

روش تولید پروفیل فولادی

به طور کلی، پروفیل ‌ها در دو نوع نورد گرم یا سرد ساخته می‌‌شوند؛ با هر کدام از این نوردها، مقاطع مختلف پروفیل را تولید می ‌کنند که در ادامه در مورد هر کدام توضیح خواهیم داد:

پروفیل‌ های ساخته ‌شده با نورد گرم

نورد گرم از شمش‌ های فولادی تولید می ‌شود. از انواع آن می ‌توان به پروفیل‌ های لوله ‌ای، قوطی شکل معمولی، تسمه ورق، سپری، ناودانی و میلگرد اشاره کرد.

پروفیل ‌های ساخته ‌شده با نورد سرد

پروفیل های ساخته شده با نورد سرد، از طریق شکل دادن ورق ‌های فولادی به روش خم کردن یا پرس تولید می‌‌شوند این نوع پروفیل‌ها، معمولا برای سازه‌ های سبک مثل ناودانی‌‌ها کاربرد دارند.

ساخت مقاطع بدون درز جوش

این پروفیل ‌ها در دو مرحله ساخته می‌شوند:

•  در مرحله اول باید رول ‌های ورق برای ساخت باز شوند.
• سپس ضخامت ‌دهی و بستن آن‌‌ها در قطرهای مورد نیاز انجام می‌شود.

ساخت مقاطع با جوش:

• در ساخت پروفیل‌ها با جوش، ابتدا ورق‌ ها و نوارها، توسط رول ‌های سنگین سیلندریکالی فرم ‌دهی می‌شوند.
• در مرحله بعد به وسیله حرارت تولید شده توسط برق، روی هم پرس می‌‌شوند. این امر باعث می‌شود که برآمدگی ناشی از این پرس شدن کاملا صاف شوند.

 کاربرد پروفیل ها

از مهمترین کاربردهای پروفیل ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بخش عمده ای از پروفیل‌ها، در ساخت درب و پنجره آهنی استفاده می‌شوند.
• پروفیل‌های با اشکال مربع و مستطیل، برای نرده‌های فلزی درب و پنجره‌های منازل ، حفاظ کنار پله‌ها، حفاظ نرده ای و مواردی از این قبیل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• نمونه‌های بزرگتر این مقاطع، دارای کاربردهای متنوع‌تری هستند.
• پروفیل زد یا سی پرلین در ساخت سقف سوله‌ها کاربرد دارد.
• از پروفیل‌ها، در ساخت لوازم پزشکی مانند تخت های بیمارستانی و اسباب حمل بیمار و وسایل آزمایشگاهی استفاده می‌شود.

معایب انواع پروفیل ‌ها

در نظر داشته باشید که پروفیل‌ها علاوه بر کابردهای مختلف در صنعت و ساختمان سازی، دارای معایب مختلفی هم هستند:

• عدم توانایی تولید پروفیل‌ های مختلف در کشور: برای تولید انواع پروفیل به دستگاه‌های گران قیمت و فناوری های خاصی نیاز است و درست به همین دلیل در بسیاری از کشورها، تولید این محصولات انجام نمی‌شود.
• سخت بودن اتصالات پروفیل و بالا بودن هزینه: یکی از معایب انواع پروفیل ‌ها، دشوار بودن اتصال آن‌ها در محل است؛ به ‌همین دلیل هزینه نصب آن‌‌ها نیز زیاد است.

چه عواملی بر قیمت نهایی پروفیل تاثیرگذار هستند؟

به طور عوامل مختلفی در قیمت نهایی پروفیل تاثیرگذار هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• متراژ مورد نیاز
• نوع فرآیند ساخت پروفیل (نورد سرد یا نورد گرم) فرآیند تولید این محصول به دلیل تفاوت در تجهیزات روی قیمت نهایی پروفیل تاثیر گذار است.
• نوع سطح مقطع پروفیل مورد نظر
• جنس آلیاژ به‌کار رفته در پروفیل (از نظر مقاوم‌ سازی در برابر خوردگی و شرایط جوی)

نتیجه‌گیری

در این مطلب به طور کامل در مورد انواع قوطی پروفیل، کاربرد و ویژگی‌های آن صحبت شد. همان طور که اشاره شد، استفاده از پروفیل‌ها به دلیل استحکام و خواص عالی در ساخت و سازها اهمیت زیادی دارد. برای نوع ساختمانی این محصول در ساخت درب و پنجره و نوع صنعتی آن در ساخت خودرو کاربرد دارد.