میلگرد بستر چیست؟ + ضوابط میلگرد بستر و نحوه اجرا

میلگرد بستر، نقشی کلیدی در افزایش مقاومت و پایداری سازه دارد. به‌ کارگیری این المان در ابعاد و اشکال گوناگون، با توجه به کاربری و عملکردهای متفاوت آن، تابع قوانین و ضوابط خاصی است که در مراحل نصب و اجرا باید مدنظر قرار گیرند. در این مقاله به بررسی این ضوابط می‌ پردازیم. پس تا پایان مقاله همراه باشید.

میلگرد بستر چیست؟

میلگرد بستر یک المان فولادی است که از مفتول‌ های آجدار به هم بافته شده تشکیل می‌ شود و به طور افقی یا عمودی در بین ردیف‌ های بلوک‌ های ساختمانی قرار می‌ گیرد. این المان با ایجاد یک شبکه‌ مستحکم، مقاومت و پایداری سازه را در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله و باد افزایش می‌ دهد.

مشخصات ظاهری و فنی میلگرد بستر:

• جنس: فولاد
• شکل: مفتول‌های آجدار به هم بافته شده
• ضخامت: 4 میلی‌ متر
• پوشش: گالوانیزه (جهت محافظت در برابر زنگ‌ زدگی)
• آج: دارد (جهت افزایش چسبندگی با ملات)

انواع میلگرد بستر

دو نوع میلگرد بستر بر اساس شکل هندسی و کاربرد آن‌ ها وجود دارد:

1. میلگرد بستر نردبانی
2. میلگرد بستر خرپایی

میلگرد بستر نردبانی، از دو میلگرد بلند موازی که معمولاً از جنس گالوانیزه یا ضد زنگ هستند، تشکیل شده است. میلگردهای نازک‌ تر با جوشکاری مقاومتی، به صورت عمود بر این دو میلگرد بلند قرار می‌ گیرند و ظاهری شبیه به نردبان ایجاد می‌ کنند.

میلگرد بستر خرپایی، از همان متریال نوع نردبانی ساخته می شود با این تفاوت که میلگردی به شکل زیگزاگ، با فرآیند جوش مقاومتی به صورت مورب بین این دو میلگرد بلند قرار می‌ گیرد و ظاهری شبیه به خرپا ایجاد می‌ کند. میلگردهای خرپایی به صورت افقی یا عمودی در بین ردیف‌ های بلوک‌ های ساختمانی قرار می‌ گیرند.

میلگرد بستر چه ویژگی هایی دارد؟

میلگرد بستر به منظور ایجاد مقاومت در دیوار‌های آجری و سفالی، با اندازه قطری مشخص، استفاده می‌ شود. در واقع این نوع میلگرد به‌صورت نردبانی با کمک جوشکاری، در ساخت دیوارهای سازه نصب و جایگذاری می‌ شود.

میلگرد بستر نیرو‌های خارجی و فشار وارد به سازه را دریافت کرده و با تحمل نیرو‌های کششی، از وارد شدن آسیب به ساختمان و فروپاشی آن جلوگیری می‌ کند. در اکثر موارد به‌ صورت پیش‌ ساخته، تولید و با عملیات جوشکاری و آبکاری در هنگام ساخت سازه، نصب و اجرا می‌ شود.

برخی از قابلیت‌ های این محصول عبارتند از:

• مقاومت بالا در برابر فرسایش و ساییدگی
• قابلیت ضدزنگ‌زدگی و مقاومت در برابر اکسید شدن
• قابلیت استفاده در محیط‌های مرطوب
• دارای قطر سطح مقطع استاندارد به‌اندازه ۴ میلی‌ متر
• قرار گرفتن در دسته میلگرد‌های آجدار و ایجاد چسبندگی بالا با بتن
• استفاده از مواد اولیه سبک و اقتصادی مفتول در ساخت آن

نام شما

موبایل شما

ضوابط اجرای میلگرد بستر

به‌ منظور استفاده بهینه از این نوع میلگرد در سازه، ضوابطی برای نصب و اجرای آن بر اساس استاندارد‌های بین‌ المللی مقرر شده است. به‌ کارگیری این ضوابط موجب شده تا میلگرد بستر، بتواند عملکرد مناسبی در برابر نیرو‌های کششی خارجی وارده به سازه داشته باشد و میزان وارد شدن آسیب و خسارت به ساختمان را به حداقل برساند.

1. اندازه سطح مقطع

اولین و مهم‌ ترین مقرراتی که از سوی سازمان استانداردسازی کشور آمریکا، در به کارگیری میلگردهای بستر وضع‌ شده، اندازه سطح مقطع آن است. این نوع میلگرد باید قطری به‌ اندازه 4 میلی‌ متر و عرض 5 یا 11 سانتی‌ متر داشته باشد.

2. پوشش میلگرد

پوشش سطحی این نوع میلگرد، به دلیل ایجاد مقاومت در برابر زنگ‌ زدگی و قابلیت استفاده در محیط‌ های مرطوب، از نوع گالوانیزه است.

3. بدنه آجدار

یکی از مواردی که موجب شده تا میلگرد بستر کارایی مناسب را داشته باشد، میزان چسبندگی آن به سایر مواد مورد استفاده در ساختمان‌ سازی مانند ملات است. به همین دلیل شکل بدنه آن، به‌صورت آجدار در نظر گرفته می‌ شود تا تماس مناسب را ایجاد کند.

4. تعداد میلگرد مورد استفاده

تعداد آرماتور مورد نیاز بستر، به ارتفاع و نقش دیوار در سازه بستگی دارد. طبق استاندارد بین‌ المللی برای هر 40 سانتی‌ متر ارتفاع یک میلگرد بستر نیاز است. چنانچه دیوار در تحمل بار، نقش به سزایی داشته باشد باید تعداد بیشتری از میلگرد را استفاده کرد.

5. طریقه نصب

یکی از ضوابط میلگرد بستر، طریقه نصب آن است. میلگرد موردنظر پس از جایگذاری با ملات به ارتفاع حداقل 1.5 سانتی‌ متر پوشانده می‌ شود. بولت یا تفنگ مخصوص، ابزاری است که برای نصب این آرماتور نیاز است.

6. رعایت استاندارد تولید محصول

ضوابط میلگرد بستر علاوه بر شیوه‌های اجرایی و نصب آن به عوامل مهم دیگری نیز بستگی دارد. رعایت استاندارد تولید میلگرد در کارخانه یکی از پارامتر‌های مهم در قوانین نصب آن به شمار می‌ رود.

7. فاصله میلگرد بستر

فاصله میلگرد بستر در دیوارها و سازه های بتنی، به طور کلی به دو شکل افقی و عمودی تقسیم می شود. فاصله افقی میلگرد بستر، در جهت عرض دیوار (معمولا بین 5.5 تا 15 سانتی متر) و فاصله عمودی آن در جهت ارتفاع دیوار (معمولاً بین 40 تا 60 سانتی متر) است. در نهایت فاصله میلگرد بستر، باید توسط مهندس طراح سازه تعیین شود.

نحوه اجرای میلگرد بستر

یکی از کاربرد‌های گسترده این نوع میلگرد، درگیر کردن دیوار با اسکلت سازه به‌ منظور مقاوم‌ سازی بیشتر در برابر حوادث است. همانطور که می‌ دانید آرماتور بستر، در دو نوع افقی و عمودی تولید شده و مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

نحوه اجرا و نصب آن به‌ صورت تیر و ستون است. از جمله روش‌ های اجرای میلگرد بستر عبارتند از:

• ایجاد اتصال بین دیوار و ستون
• مهار دیوار از طریق به‌ کارگیری میلگرد در کف
• مهار دیوار از طریق استفاده میلگرد در ستون
• مهار دیوار به‌ دیوارهای برشی با عبور میلگرد از آنها
• نصب میلگرد به‌ منظور ایجاد پناه در پشت‌ بام ساختمان
• نصب آرماتور با انکر بولت و نبشی کشی

اجرای میلگرد بستر فرآیندی حساس و دقیق است که باید با ظرافت و مطابق با استانداردهای تعیین شده انجام گیرد. در جدول زیر، مراحل اجرای میلگرد بستر را توضیح داده ایم.

وزن میلگرد بستر و فرمول محاسبه آن

وزن میلگرد بستر یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب نوع و تعداد میلگرد مورد نیاز برای پروژه شما است. با توجه به اینکه دو نوع میلگرد بستر یعنی خرپایی و نردبانی داریم، وزن سایزهای مختلف هر کدام نیز متفاوت هستند.

وزن هر متر میلگرد بستر را می‌ توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

(سایز میلگرد (میلی‌متر)) × (سایز میلگرد (میلی‌متر)) ÷ 162

روش سنتی محاسبه وزن میلگرد بستر به دلیل پیچیدگی و عدم دقت کافی، به تدریج منسوخ شده و جای خود را به روشی نوین و ساده بر اساس استاندارد ISO 3132 سازمان استاندارد ایران داده است. این روش جدید، محاسبه وزن را با دقت بالا و خطای ناچیز امکان‌ پذیر می‌ سازد و نیاز به اطلاعات اضافی را به حداقل می‌ رساند.

میلگرد بستر یکی از پرکاربردترین مصالح مورد استفاده در صنعت ساختمان‌ سازی است که با هدف افزایش مقاومت و تقویت دیوار‌های آجری و سفالی به‌ کار رفته در سازه، نصب و اجرا می‌ شود. به‌ منظور ایجاد مقاومت و استحکام در دیوار‌ها و بهره‌ برداری بیشتر، باید ضوابط میلگرد بستر را رعایت کرد. این مقررات از طریق سازمان استانداردسازی کشور آمریکا تعیین‌ شده است.