تفاوت تیرآهن اچ و تیرآهن آی

از زمان ساخت اولین سازه‌ی‌ فولادی در سال 1890 میلادی، فولاد ساختمانی به طور گسترده‌ای در ساخت انواع سازه‌های تجاری مورد استفاده قرار گرفته است. فولاد به راحتی به بتن می‌چسبد و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که باعث می‌شود این فلز در مقایسه با بتن، بیشتر در پروژه‌های ساختمانی به کار بُرده شود. استفاده از فولاد برای تولید سازه‌های سبک با مقاومت بالا، هنوز یکی از پُرطرفدارترین گزینه‌ها جهت ساخت‌و‌ساز می‌باشد. در این میان، تیرآهن‌های اچ و آی از مهم‌ترین اجزای ساختمانی به کار رفته در ساخت‌و‌ساز می‌باشند که پشتیبانی کافی از سازه‌ها و دیوارها را به عمل می‌آورند. در این مقاله، نگاهی بر تفاوت تیرآهن اچ و تیرآهن آی خواهیم داشت.

فایل صوتی مطلب

فایل صوتی زیر برای آن دسته از مخاطبین مجموعه اصفهان آهن تهیه شده است که فرصت کافی برای مطالعه این مطلب نداشته و یا تمایل دارند در هنگام مطالعه به فایل صوتی مطلب نیز گوش دهند.

تیرآهن اچ چیست؟

تیرآهن اچ از انواع تیرآهن‌های ساختمانی است که از فولاد نورد ساخته می‌شود. این تیرآهن به طرز شگفت‌انگیزی محکم است و نام خود را از سطح مقطع خود که به شکل حرف H انگلیسی هست، گرفته است.

تیرآهن اچ، بال‌های پهن‌تری نسبت به تیرآهن آی دارد، اما تیرآهن آی گوشه‌های مخروطی‌شکل دارد. به پهنای این تیرآهن‌ها «بال» و به ارتفاع آن‌ها «جان» می‌گویند. تفاوت تیرآهن‌های آی و اچ در نسبت اندازه‌ی بال به جان آن‌ها می‌باشد.

تیرآهن اچ، سنگین‌تر از تیرآهن آی است و به همین دلیل برخی اعتقاد دارند که تیرآهن اچ بهتر است.

تیرآهن آی چیست؟

تیرآهن آی به شکل حرف انگلیسی I است. این تیرآهن، شامل دو صفحه‌ی افقی (بال) می‌باشد که به یک جزء عمودی (جان)، متصل شده است. تیرآهن آی، لبه‌های مخروطی دارد و ارتفاع مقطع عرضی از پهنای بال‌ها بیشتر است. از انواع  تیر آهن I می‌توان به تیر آهن‌های IPN و IPE اشاره داشت.

تفاوت تیرآهن اچ و تیرآهن آی

تیرآهن اچ و تیرآهن آی در پارامترهای مختلفی با هم تفاوت دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• کاربرد: تیرآهن اچ از فولاد نوردشده ساخته شده است و به «تیرآهن‌ بال‌‌پهن» نیز شناخته می‌شود. این تیرآهن از پُرکاربردترین اجزاء ساختمانی در ایالات متحده‌ی آمریکا می‌باشد.
•  شکل ظاهری: از نظر ظاهری تیرآهن اچ بال‌های پهن‌تر و سنگین‌تری نسبت به تیرآهن آی دارد، اما هر دوی این تیرآهن‌ها بیشتر مواقع می‌توانند به جای یکدیگر استفاده شوند.
•  مساحت سطح: مساحت سطح مقطع عرضی تیرآهن اچ بیشتر است.
• ضخامت: از نظر ضحامت، جان تیرآهن اچ، ضخیم‌تر است و این یعنی استحکام بیشتری نیز دارد.

استحکام تیرآهن‌های اچ و آی :

فرآیند جوشکاری روی تیرآهن‌های اچ نسبت به تیرآهن‌های آی، ساده‌تر است. تیرآهن‌های آی معمولاً عمیق‌تر هستند و این موضوع آن‌ها را برای استفاده در زیر کمانش موضعی، مناسب می‌سازد. به علاوه، تیرآهن‌های آی سبک‌تر از نوع اچ هستند و نمی‌توانند به اندازه‌ی تیرآهن‌های اچ نیروهای بالا را تحمل کنند.

اگر تصمیم گرفته‌اید که طبق برآورد‌های مهندسی، برای خودتان خانه‌ی جدیدی بسازید یا برای اولین‌بار، قصد احداث یک سوله یا کارگاه با اسکلت فولادی را دارید ولی در مورد خرید تیرآهن اطلاعاتی ندارید، مطلب «راهنمای خرید تیرآهن برای ساخت آپارتمان و کارگاه» برای شما مفید خواهد بود.

کاربرد تیرآهن‌ اچ و آی

• تیرآهن‌های اچ:  قابل استفاده در اشکوب‌ها، سکوها، پل‌ها و سایر سازه‌های مسکونی و تجاری معمول (به دلیل داشتن دیواره‌ها و بال‌‌های ضخیم‌تر)
• تیرآهن‌های آی: معمولاً در سازه‌های فولادی، پل‌‌‌ها و سایر پروژه‌های عمرانی استفاده می‌شوند.

همچنین از هر دوی این تیرآهن‌ها برای ساخت سازه‌ها و ستون‌های پشتیبان در ریل‌‌ها، آسانسورها، کامیون‌ها و تریلرها نیز استفاده می‌شود.

به طوری کلی، تفاوت‌های اساسی تیرآهن‌های اچ و آی در برخی ویژگی‌های مکانیکی آن‌ها مانند قدرت نسبی، ظرفیت بار، قدرت کششی و غیره می‌باشد.

کدام تیرآهن سنگین‌تر است؟

تیرآهن اچ معمولاQ بسیار سنگین‌تر از نوع آی می‌باشد و به همین دلیل، توانایی تحمل وزن بیشتری را نیز دارد. در برخی از سازه‌ها که وزن روی دیوار، مشکلات ساختاری ایجاد می‌کند، استفاده از تیرآهن آی گزینه‌ی بهتریست؛ چون همان طور که گفته شد، این نوع تیرآهن، وزن کمتری دارد.

ساختمان: تیرآهن اچ در هر سایز و ارتفاعی قابلیت نصب‌شدن را دارد، اما تیرآهن آی تنها تا زمانی که تجهیزات فرزکاری اجازه دهند، قابلیت نصب‌شدن دارند.

دهانه‌ها: تیرآهن‌های اچ برای دهانه‌هایی با طول بیشتر از 330 فوت کاربرد دارند، در حالی که تیرآهن‌های آی برای دهانه‌هایی با طول بین 33 تا 100 فوت استفاده می‌شوند.

تعداد قطعات: به نظر می‌رسد که تیرآهن اچ، تنها یک قطعه فلز است اما در پخ موجود در این تیرآهن، سه قطعه فلز به هم متصل شده‌اند؛ در حالی که تیرآهن آی از جوشکاری یا پرچ‌کردن صفحات فلزی حاصل نشده‌است و تنها یک قطعه فلز می‌باشد.

نتیجه گیری تفاوت تیرآهن اچ و تیرآهن آی

اگرچه اصطلاحات تیرآهن آی و اچ در صنعت ساختمانی به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما دانستن این که کدام یک بهتر است، به کاربرد و مصارف آن‌ها بستگی دارد. هر دوی این تیرآهن‌ها به صورت گسترده‌ای در سازه‌های مسکونی و ساختمانی به عنوان تیرهای پشتیبان، استفاده می‌شوند. هر دو از بیرون، ظاهری شبیه به هم دارند اما با دقتی بیشتر می‌توان به تفاوت‌های هندسی آن‌ها پی بُرد.