انواع عایق کاری
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
شاید یکی از مباحثی که این روزها بیشتر شما شنیده‌اید در مورد ذخیره انرژی و راه‌کارهای صرفه‌جویی در مصرف آن است. عایق‌کاری یکی از راه‌های پیشگیری از هدر رفتن انرژی‌های مختلف است که در انواع گوناگون وجود دارد. به نظر شما چرا باید عایق‌کاری کنیم؟ چه نوع عایقی مناسب ساختمان است؟ انواع عایق کاری کدام‌اند؟ در این مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.
هدف عایق‌کاری
عایق‌کاری یا عایق‌بندی درواقع به معنای جلوگیری از ورود عوامل خروجی به داخل یا برعکس است. عایق ماده استفاده‌شده در این عمل است که انجام این کار را بر عهده دارد. علاوه بر صرفه‌جویی و کاهش مصرف انرژی از انواع خوردگی‌ها و فرسایش‌ها در ترکیبات مختلف استفاده‌شده در صنایع گوناگون جلوگیری می‌کند.
مهم‌ترین کاربرد عایق‌بندی در صنعت ساختمان‌سازی است که برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و کاهش هزینه‌های سرمایشی و گرمایشی استفاده می‌شود. ماده عایق با قرار گرفتن بر روی سقف، کف و بین دیوارها در یک سازه ساختمانی بسته به نوع آن عملکرد متفاوتی خواهد داشت.
برخی از عایق‌ها وظیفه حفاظت از گرما و سرما رادارند و برخی دیگر به‌منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت و آب به ساختمان استفاده می‌شوند. در گونه‌ای دیگر از عایق‌بندی، کاهش آلودگی صدا هدف اصلی عایق است.
عایق‌کاری یا عایق‌بندی توسط کیسه‌های ریز هوایی که در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند عمل می‌کند. در حالت کلی کیسه‌های هوا حاوی هوای محبوس شده است از این حالت نتیجه‌گیری می‌شود که هوا به‌عنوان یک عایق بسیار خوب می‌تواند عمل کند. تعداد زیادی از این کیسه‌های هوا در کنار یکدیگر نقش عایق را ایفا می‌کنند.
در ساختمان سازی، انواع مختلفی از عایق‌ها به عنوان وسیله‌ای برای کاهش انتقال انرژی حرارتی از طریق دیوارها و کف‌ها استفاده می‌شود. به عبارت ساده‌تر، عایق‌کاری باعث می‌شود فضای داخلی در زمستان گرم‌تر شود و فضاهای دارای تهویه هوای مطبوع در تابستان خنک‌تر شوند. ادامه این مطلب را با کلیک روی لینک زیر بخوانید:
اهمیت عایق‌کاری
همان‌طور که گفته شد یکی از دلایل پراهمیت استفاده از عایق‌کاری در ساختمان مصرف بهینه انرژی است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و بر اساس قوانین و استانداردهای ساخت‌وساز استفاده از عایق در پروژه‌های ساختمانی یکی از موارد ضروری است. عایق‌کاری ساختمان از جهات زیر حائز اهمیت است:
- کاهش هدر رفت انرژی گرمایی در فصل سرد و گرم نگه‌داشتن خانه
- کاهش آلودگی صوتی، کنترل صدا و ایجاد محیطی آرام
- با توجه به نقش محافظتی در برابر خوردگی موجب افزایش مقاومت ساختمان و درنهایت افزایش طول عمر سازه می‌شود.
- سازگاری با محیط‌زیست
- محافظت از سازه در برابر آتش‌سوزی
- کاهش و صرفه‌جویی در انرژی سرمایشی و گرمایشی با توجه به جلوگیری از انتقال گرما بین دو محیط داخلی و خارجی
- جذب رطوبت و جلوگیری از نفوذ حشرات و مخمرها در ساختمان
- فراهم نمودن آسایش ساکنان با جلوگیری از نفوذ عوامل خارجی به داخل و بالعکس
آشنایی با انواع عایق ساختمان
عایق‌ها بسته به نوع عملکرد و کاربرد آن‌ها دارای انواع مختلفی است.
- عایق حرارتی
- عایق صوتی
- عایق رطوبتی
با توجه به اینکه نوع عملکرد عایق بر اساس ماده تشکیل‌دهنده آن مشخص می‌شود، در برخی موارد ماده تشکیل‌دهنده عایق می‌تواند به‌عنوان هر سه نوع عایق (صوتی، حرارتی و رطوبتی) کارایی داشته باشد. هرکدام از این عایق‌ها می‌توانند در دسته‌های جزئی‌تر نیز تقسیم‌بندی شوند.
دسته‌بندی دیگری برای عایق ساختمان وجود دارد. این نوع دسته‌بندی بر اساس جنس ماده عایق است.
- عایق مواد طبیعی، معدنی
- عایق مواد مصنوعی، پلیمری
در این قسمت انواع عایق‌های مورداستفاده در ساختمان را موردبررسی قرار می‌دهیم.
عایق حرارتی
همان‌طور که می‌دانید گرما همیشه از محیط با دمای بیشتر به محیط با دمای کمتر انتقال داده می‌شود. عایق حرارتی به‌منظور جلوگیری از انتقال حرارت و گرما بین دو محیط در سقف و دیوارهای یک سازه مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع عایق موجب می‌شود تا در فصل زمستان گرما از ساختمان به بیرون منتقل نشود و در تابستان گرمای محیط وارد ساختمان نشود.عایق حرارتی نقش اصلی در کنترل و کاهش مصرف انرژی در ساختمان‌ها دارد.
عایق حرارتی بر اساس ماده اولیه تشکیل‌دهنده آن به چند گروه تقسیم می‌شود.
عایق حرارتی پشم‌شیشه یا فایبرگلاس
الیاف ریز تولیدشده از شیشه‌های ذوب‌شده به‌عنوان پشم‌شیشه در بازار شناخته می‌شوند. پشم‌شیشه دارای ویژگی مقاومت در برابر آتش است. این الیاف به‌صورت رول یا حلقه تولید و روانه بازار می‌شوند. ارزان بودن، نصب آسان، وزن سبک و مقاوم در برابر نفوذ باکتری ازجمله مزایا و ویژگی‌های عایق حرارتی پشم‌شیشه است.
عایق حرارتی پشم سنگ یا پشم معدنی
ماده اصلی تشکیل‌دهنده پشم سنگ، سنگ آذرین بازالت باقیمانده از فعالیت‌های آتش‌فشانی است. این نوع سنگ در کشورمان ایران به‌وفور یافت می‌شود. پشم سنگ به دلیل متراکم بودن دارای مقاومت گرمایی بیشتری نسبت به پشم‌شیشه است.
علاوه بر عایق حرارتی می‌تواند به‌عنوان یک عایق صوتی عملکرد مناسبی داشته باشد. ازجمله مزایا و ویژگی‌های عایق حرارتی پشم سنگ می‌توان به غیر اشتعال بودن و مقاومت در برابر نفوذ انگل و باکتری اشاره کرد.
عایق حرارتی سلولزی
سلولز به دلیل اینکه از بازیافت کاغذ، مقوا، چوب و … ساخته می‌شود دارای ویژگی سازگاری با محیط‌زیست است که عایق حرارتی سلولزی نیز شامل آن می‌شود. سلولز به دلیل تراکم و چگالی بالا هیچ اکسیژنی را در خود نگه‌داری نمی‌کند درنتیجه عایق سلولزی به‌عنوان بهترین عایق حرارتی در برابر آتش‌سوزی شناخته می‌شود. علاوه بر این قیمت ارزان و گنجایش بالای بازیافت موجب شده است تا بیشترین کاربرد را نسبت به دو عایق حرارتی پشم‌شیشه و پشم سنگ داشته باشد.
عایق حرارتی پلی یورتان
یکی دیگر از عایق‌های حرارتی سازگاربامحیط‌زیست از نوع پلی یورتان است. وزن سبک، ضخامت کم و مقاومت بالا در برابر آتش از ویژگی‌های این محصول به شمار می‌رود. استفاده از آن به دلیل تولید دود در هنگام اسپری کردن مواد نسبت به موارد دیگر کمتر است.
عایق حرارتی پلی استایرن
یکی از بهترین انواع عایق در برابر نفوذ رطوبت و حرارت است. پلی‌استرن فوم‌های ضدآبی است که پس از اسپری شدن یک سطح صاف و یکدست مقاوم در برابر رطوبت را ایجاد می‌کند. کاربرد آن در عایق‌کاری دیوارها بیشتر به چشم می‌خورد.
به دلیل اشتعال‌پذیر بودن این نوع عایق بهتر است برای افزایش مقاومت در برابر آتش اطراف آن را با یک ماده مقاوم پوشش دهید. این پوشش می‌تواند ورقه‌های آلومینیومی یا بتن باشد که در اطراف عایق قرار داده می‌شوند.
عایق حرارتی نانو
با ورود فناوری نانو در تولید محصولات مختلف، عایق‌های مورداستفاده در ساختمان نیز از این امر مستثنی نبوده و جدیدترین محصول خود را بانام عایق حرارتی نانو تولید و روانه بازار نموده است.
ویژگی منحصربه‌فرد عایق حرارتی نانو مایع بودن آن است که موجب می‌شود تا به‌آسانی در تمامی سطوح مختلف کاربرد داشته باشد. مقاومت بالا و ارزان بودن آن از دیگر مزایای این نوع عایق به‌حساب می‌آید. این عایق در انواع مختلف تولید و در سازه‌های مسکونی، تجاری، لوله‌های ساختمانی و … بر اساس نوع آن مورداستفاده قرار داده می‌شوند.
عایق صوتی
از این نوع عایق برای کاهش سروصدا و آلودگی صوتی استفاده می‌شود. وظیفه جلوگیری از تبادل صدا بین دو محیط بر عهده عایق صوتی است. کاربرد این نوع عایق بیشتر در سینماها، سالن‌های کنفرانس و معمولا منازل مسکونی است.
عایق صوتی هم بر اساس ماده تشکیل‌دهنده آن در انواع مختلف دسته‌بندی می‌شود:
عایق صوتی آکوستیک
عایق آکوستیک وظیفه از بین بردن آلودگی صوتی را با جذب صدا و کاهش ارتعاشات آن بر عهده دارد. فوم آکوستیک یا ابرهای آکوستیک در اندازه، ضخامت، تراکم و شکل‌های گوناگون وجود دارند. معیار اصلی در این نوع عایق صوتی میزان جذب صوت توسط ماده آکوستیک است.
بیشترین کاربرد عایق آکوستیک در اتاقک‌های آسانسور، کمپرسورها، سالن‌های سینمایی و … در دیوار و سقف‌های این سازه‌ها است. نحوه نصب آن به‌صورت روکار و به سمت منبع صوت قرار داده می‌شود تا تمامی امواج صوتی را به خود جذب نماید. نصب آسان، قیمت ارزان و تنوع زیاد در این نوع عایق صوتی موجب شده تا بیشتر استفاده شود.
عایق صوتی فایبرگلاس یا پشم‌شیشه (مواد معدنی)
فایبرگلاس تشکیل‌شده از الیاف شیشه، سنگ و پنبه است. به دلیل مقاومت در برابر آتش و غیرقابل اشتعال بودن در عایق‌بندی کاربرد فراوانی دارد. این عایق صوتی ازجمله عایق‌های پرطرفداری است که امروزه برای عایق‌کاری دیوارهای چوبی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
از طرفی سازگاری بالا با محیط‌زیست و جلوگیری از نفوذ باکتری و انگل درون آن موجب شده تا یکی از رایج‌ترین انواع عایق صوتی شناخته شود. دقت داشته باشید هنگام نصب حتما از دستکش، ماسک و محافظ چشم استفاده نمایید.
عایق صوتی صفحات و تخته‌های گچی
این عایق صوتی به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی به‌صورت صفحات گچی تولید می‌شوند. نحوه اجرای عایق صوتی تخته‌های گچی به‌صورت روکار، پوششی از کاغذ یا رنگ برای سقف و دیوار است. سهولت در نصب، سرعت‌بالا در اجرای باکیفیت، منعطف بودن، قیمت اقتصادی و مقاومت در برابر آتش از ویژگی‌ها و مزایای این عایق به شمار می‌آیند.
عایق صوتی پلی‌استر
نسل جدیدی از عایق‌های صوتی به نام عایق صوتی پلی‌استر به‌منظور کاهش صداهای هوابردی و کوبه‌ای در صنایع گوناگون مورداستفاده قرار داده می‌شوند. این عایق از الیاف پلی‌استر خالص تولید می‌شود.
بیشترین کاربرد عایق صوتی پلی‌استر در صنعت ساختمان‌سازی، کارخانه‌های صنعتی، خودروسازی، پتروشیمی، سالن‌های کنفرانس، سالن‌های ورزشی، بیمارستان‌ها و … است.
عایق صوتی با ورق سرب
استفاده از این عایق در کف، دیوارها و مابین لایه‌های صلبی موجب تبدیل انرژی مکانیکی حاصل‌شده از ارتعاشات صوتی به گرما می‌شود. ورق‌های سرب با چسبیدن به سطوح توسط چسب الاستومری موجب جذب و کاهش صدا می‌شوند. هرگاه این نوع عایق بر روی چوب استفاده شود عملکرد مناسب‌تری از خود نشان می‌دهد.
عایق رطوبتی
یکی دیگر از انواع عایق‌های ساختمانی، عایق رطوبتی است که از ورود رطوبت و آب به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند. یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر از ساختمان است که در صورت نبود آن به‌خصوص در هنگام بارش برف و باران موجب وارد شدن آسیب به ساختمان می‌شود.
عایق رطوبتی قیر و گونی
درگذشته بنا بر شرایط محیطی و با توجه به موقعیت جغرافیایی، روش قیر و گونی به‌منظور جلوگیری از ورود رطوبت به ساختمان کاربرد داشته است. این نوع عایق‌بندی یک روش سنتی است که با توجه به خاصیت چسبندگی آن در برابر رطوبت، باران و یخ مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.
ماده قیر به‌صورت محلول در نفت خام موجود است. بسته به نوع آب‌وهوای منطقه، قیر مناسب برای عایق‌بندی استفاده می‌شود. در مناطق گرمسیری بیشتر قیری که در برابر گرما مقاوم باشد و دارای سختی زیادی است کاربرد دارد و در مناطق سردسیر باید از قیری استفاده شود که در برابر سرما دچار ترک‌خوردگی نشود.
جمع‌بندی
عایق‌ها به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی امروزه در صنعت ساختمان‌سازی جزء جدایی‌ناپذیر به شمار می‌روند.انواع مختلفی از عایق‌ها وجود دارد که هر کدام عملکرد مخصوص به خود را دارند. عایق‌کاری موجب می‌شود تا ضمن داشتن عملکرد مناسب در جلوگیری از عوامل نفوذی مختلف مانند حرارت، صدا و یا رطوبت به داخل بتوانند افزایش طول عمر سازه شمارا تضمین نمایند.