منظور از دال یکطرفه و دو طرفه چیست؟

زمان مطالعه: 7 دقیقه

یکی از مسائلی که در ساخت سازه، مهم است، تراز بودن و صاف بودن کلیه سطوح است. برای ایجاد سطح صاف در یک ساختمان، از روش‌های متفاوتی استفاده می‌شود که یکی از آنها دال‌ها هستند. دال‌ها، نه تنها می‌توانند تراز طبقات را مشخص کنند، بلکه به‌عنوان یک عنصر باربر نیز کاربرد دارند. این متن در مورد آشنایی با دال یکطرفه و دو طرفه است؛ اگر می‌خواهید در این مورد چیزی بدانید، حتما تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

فایل صوتی مطلب

دال چیست؟

برای آنکه با نحوه کار دال‌ها و انواع آن، آشنایی بیشتری پیدا کنیم، بهتر است ابتدا در مورد این موضوع که دال چیست نکاتی را در اختیار شما قرار دهیم. در مباحث عمرانی و ساختمانی، دال یک نوع سقف است و دال یکطرفه و دو طرفه از دو نوع متداول این محصول هستند. از جمله مشخصاتی که می‌توان برای دال‌ها عنوان کرد، یکپارچه بودن و استفاده از مصالح مقاوم و با استحکام بالا در ساخت آن‌ها است.

بتن و همچنین فولاد از جمله متریال‌هایی هستند که برای ساخت دال مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ فولاد، نقش میلگرد را در ساخت دال ایفا می‌کند. از جمله کاربردهای دال یکطرفه و دو طرفه می‌توان به عرشه پل، کف‌سازی و ساخت سازه‌های متفاوت اشاره کرد.

موضوع دیگری که خوب است در مورد تعریف دال یکطرفه و دو طرفه و آشنایی با این مقطع فولادی ذکر شود، آن است که ضخامت‌های متفاوت باعث به‌وجود آمدن کاربری‌های متفاوت در این قطعه شده است.

انواع دال

دال‌های بتنی با توجه به نرخ ظرفیت باربری، میزان حمایت از تیرهای سقف و مقاومت لازم به دو گروه زیر تقسیم بندی می‌شوند:

• دال یک‌طرفه
• دال دوطرفه

در ادامه این متن در خصوص دال یکطرفه و دو طرفه، اطلاعات جامع و کاملی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. پس با ما باشید تا با این دو نوع دال و تفاوت‌هایی که بین آنها وجود دارد آشنایی پیدا کنید.

دال یک‌ طرفه

در ساخت دال یک‌طرفه، به روش قالب‌گیری عمل می‌شود. قالب‌گیری برای ساخت دال یک‌طرفه در محل نصب دال انجام شده و به این صورت است که ابتدا قالب را در جای خود تثبیت می‌کنند، سپس اجزای تشکیل دهنده را نصب کرده و در نهایت نیز بتن تازه بر روی قالب ریخته می‌شود. یکی از جاهایی که دال بتنی یک‌طرفه می‌تواند کارایی بالایی از خود نشان دهد، تیر سقف است.

استفاده از این نوع دال در تیرسقف، در شرایطی است که ارتفاع 63 متر بوده و وزن زنده سازه نیز 3 تا 5 کیلو نیوتن بر مترمربع باشد. البته این نوع دال را می‌توان در جاهایی که ارتفاع بیش از این نیز هست، استفاده کرد، اما معمولا هزینه و انحنایی که باید برای دال در نظر داشت، افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع باعث افزایش هزینه کلی یک پروژه می‌شود.

چند نکته مهم در مورد دال یک‌ طرفه

• در دال یک‌طرفه، شکل منحنی صفحه به صورت استوانه‌ای دیده می‌شود.
• اگر دهانه دال تا 3.6 متر باشد، استفاده از آنها اقتصادی به نظر می‌رسد.
• مقدار فولاد مورد استفاده در دال یک‌طرفه در مقایسه با دال دو طرفه کمتر خواهد بود.
• میزان بار و فشاری که به یک دال وارد می‌شود به صورت یک‌طرفه خواهد بود.
• به دلیل آنکه در ساخت دال یک‌طرفه از مقدار فولاد کمتری استفاده می‌شود با افزایش عمق دال مواجه خواهیم بود.
• تیرهای موازی وظیفه پشتیبانی کردن از دال یک‌طرفه را بر عهده گرفته اند.
• نسبت طول به عرض در دال یک‌طرفه، برابر عدد 2 و یا بیشتر از عدد 2 می‌باشد.
• در ساختمان‌هایی که تعداد طبقات در آنها زیاد نیست و در جاهایی که تاثیر بارهای موجود بر عناصر موجود در سازه آنچنان قابل توجه نباشد، دال یک‌طرفه به کار برده می‌شود.
• بار و یا فشارهای موجود در سازه از یک طرف به دال یک‌طرفه وارد می‌شوند.
• سقف‌های تیرچه بلوکی در واقع یک نوع دال یک‌طرفه به شمار می‌روند.

دال دوطرفه

بعد از آشنایی با دال یک‌طرفه، نوبت تفسیر و توضیح دال دوطرفه خواهد رسید. دال‌های دوطرفه نیز دال‌هایی هستند که بار و نیروی وارده را به تمامی‌ تیرهایی که در اطراف قرار گرفته‌اند، منتقل می‌کنند. وقتی به دال دوطرفه نیرو و یا باری وارد می‌شود، شبیه یک بشقاب خواهد شد. تعریف دیگری که می‌‌توان در مورد دال دوطرفه عنوان کرد این است که اگر در چهار کنج سقف، تیر قرار داشته باشد رفتار دالی که در آن قسمت کار گذاشته شده است به صورت دوطرفه خواهد بود. در این حالت، باری که به سقف و به وسیله دو ردیف آرماتورهای قرار گرفته به صورت عمود وارد می‌شود، به تمام تیرهای کناری چهار سمت انتقال پیدا می‌کند.

در این نوع دال نسبت طول به عرض از عدد 2 متر است و وقتی بار به آن وارد می‌شود، خم‌شدگی از دو سمت دال صورت خواهد پذیرفت. اگر گوشه‌ها و کنج‌های دال دوطرفه با تکیه‌گاه‌ها و همچنین به صورت یکپارچه حمایت و پشیبانی گردد، دال به هیچ وجه دچار ریزش و تخریب نخواهد شد. ضخامت دال دوطرفه با توجه به دهانه آن می‌تواند از 100 تا 200 میلی‌‌متر متغیر ظاهر شود.

خوب است بدانید که ظاهر دال یک‌طرفه شباهت زیادی به دال دوطرفه دارد. یکی از تفاوت‌هایی که می‌توان بین آن دو مشاهده کرد این است که دال دوطرفه به چهارچوب بیشتری نیاز دارد؛ زیرا ساختار و عملکرد دال دوطرفه این شکل است که حمایت در آن از چهار سمت صورت می‌گیرد.

محاسبه دال یکطرفه و دو طرفه

برای محاسبه دال یکطرفه و دو طرفه، باید به نسبت طول و عرض آنها توجه داشت. همان طوری که در فوق به آن اشاره شد، اگر نسبت طول به عرض یک نوع دال از عدد 2 متر باشد، دال مذکور دوطرفه است. اگر نسبت طول به عرض مساوی عدد 2 و یا از آن بزرگ تر باشد، دال یک‌طرفه خواهد بود.

در دال‌های یک‌طرفه، بیشترین میزان بار، در راستای دهانه کوچک‌تر و کوتاه‌تر دال حمل می‌شود و در نهایت نیز به تیری که بلندتر است، انتقال پیدا می‌کند اما در دال‌های دوطرفه، معمولا انتقال بار در دو جهت صورت می‌گیرد و این می‌تواند یکی از تفاوت های دال یک‌طرفه و دوطرفه باشد.

چند نمونه دال بتنی در ساخمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

تا به اینجا با دو نوع دال یکطرفه و دو طرفه آشنا شدیم. برخی از دال‌های رایج و مورد استفاده در صنعت ساختمان به شرح زیر است:

• دال بتنی وافل
• دال بتنی مجوف
• دال بتنی حبابی
• دال بتنی کامپوزیت و یا عرشه فولادی
• دال لانه زنبوری
• دال صفحات هموار

در ادامه هر یک از دال‌های بتنی ذکر شده در فوق را معرفی می‌کنیم.

دال بتنی حبابی

دال حبابی یک نوع دال بتنی بوده و در ساخت آن از حباب‌های پلاستیکی استفاده می‌کنند. این حبا‌ب‌های پلاستیکی، پیش‌ساخته بوده و در نهایت، برای افزایش استحکام با بتن پوشانده می‌شوند. این دال، وزن سازه را کاهش داده و قدرت آن را بالا می‌برد.

دال بتنی وافل

یکی از انواع دال بتنی رایج، دال یکطرفه و دو طرفه بتنی وافل است. این نوع دال، در واقع یک المان و یا یک عنصر سازه‌ای است و معمولا نازک بوده و در دو سمت آن نیز آمارتورهای تقویتی به کار برده می‌شود. در جاهایی که نیاز است پایداری بیشتری فراهم شود از این نوع دال استفاده می‌کنند.

دال بتنی کامپوزیت یا عرشه فولادی

دال بتنی کامپوزیت یا عرشه فولادی نیز یکی دیگر از دال‌های مورد استفاده در صنعت ساختمان است. این نوع دال بر روی یک کف‌پوش از نوع فولاد قرار می‌گیرد و عملکرد آن درست مانند عملکرد یک چهارچوب است. ساخت این نوع دال به ضخامت کف‌پوش فولادی بستگی دارد.

دال بتنی مجوف

از دیگر انواع دال یکطرفه و دو طرفه، دال بتنی مجوف است و برای کاهش میزان وزن جسم دال مورد استفاده قرار می گیرد. در این دال فاصله تیرها حداکثر تا 75 سانتی‌متر، عرض 10 تا 20 سانتی‌متر و ضخامت آن نیز 6 تا 10 سانتی‌متر می‌باشد. دال بتنی مجوف در واقع یک دال و تیر بهبود یافته است و خصوصیاتی که در فوق اشاره کردیم را داراست.

دال صفحات هموار

دال لانه زنبوری با کمک ساخت صفحات ساده و هموار صورت گرفته و آن را به صورت دال یکطرفه و دو طرفه نیز می‌سازند. این نوع دال گنجایش پایینی داشته و گاهی اوقات نیز ممکن است باعث کاهش مقاومت و یا خمیدگی شود.

دال لانه زنبوری

یکی دیگر از انواع دال‌های موجود، دال لازنه زنبوری می‌باشد. این نوع دال که به آن دال مشبک هم گفته می‌شود به صورت شبکه شبکه است و برای جاهایی مناسب می‌باشد که خاک آن قابلیت جابه‌جایی زیادی ندارد. همان طور که می‌دانید، ساخت ساختمان یکی از مهم‌ترین کارها در سطح شهرها است که در دنیا به روش‌های مختلف اجرا می‌شود. در ایران رایج‌ترین سازه‌ها، سازه‌های بتنی و فلزی هستند که هر کدام با نظارت عوامل اجرایی شهرداری اجرا می‌شوند.

اینکه کدام سازه برای ما بهتر است برای بسیاری از افراد سوال مهمی است. سازه بتنی یا فلزی؟ به نظر شما کدام یک می‌تواند سازه امن‌تر و همچنین اقتصادی‌تری باشد؟ برای دستیابی به پاسخ این سوالات روی لینک زیر کلیک کنید:

در این متن در مورد دال یکطرفه و دو طرفه، نکاتی را با شما به اشتراک گذاشتیم و نکاتی که باید در مورد این دو نوع دال بدانید را نیز ذکر کردیم. دال‌ها از جمله مقاطعی هستند که باعث ایجاد تراز و صفحات صاف در یک سازه می‌شوند. بعد از معرفی دال یک‌طرفه و دوطرفه نیز، نکاتی را به صورت مختصر در مورد سایر دال‌های مورد استفاده در صنعت ساختمان ذکر کردیم.

امیدواریم این متن بتواند در آشنایی شما با انواع دال مفید واقع شود.اگرهم که پیشنهاد ‌ یاتجربه‌ای در این مورد دارید حتما برای ما بنویسید تا بخوانیم.

منظور از دال یک طرفه چیست؟

دال یک‌طرفه، سقفی است که در آن، تیرها از دو طرف مقابل، عملیات پشتیبانی را انجام می‌دهد.

دال دوطرفه چیست؟

اگر در چهار کنج سقف، تیر قرار داشته باشد رفتار دالی که در آن قسمت کار گذاشته شده است به صورت دوطرفه خواهد بود.

تفاوت دال یکطرفه و دو طرفه چیست؟

در دال‌های یک‌طرفه، بیشترین میزان بار، در راستای دهانه کوچک‌تر و کوتاه‌تر دال حمل می‌شود و در نهایت نیز به تیری که بلندتر است، انتقال پیدا می‌کند اما در دال‌های دوطرفه، معمولا انتقال بار در دو جهت صورت می‌گیرد و این می‌تواند یکی از تفاوت های دال یک‌طرفه و دوطرفه باشد.