آزبست چیست و چه خطراتی دارد؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
آزبست ماده ای است که از ترکیب های معدنی منیزیم و سیلیسیوم ساخته شده و اغلب در طبیعت یافت می شود. این محصول به صورت طبیعی در الیاف معدنی و سنگ ها وجود دارد و چون در برابر گرما و آتش مقاوم است، به‌عنوان ماده ای نسوز به کار می رود. ما در این مقاله می خواهیم به این سوال که آزبست چیست، چه کاربرد هایی دارد و به چه دلیل استفاده از آن خطرناک است، پاسخ دهیم. اگر می خواهید در این زمینه بیشتر بدانید تا انتهای این مقاله از اصفهان آهن با ما همراه باشید.
فایل صوتی
فایل ویدئویی
آزبست چیست؟
آزبست در اصل به تعدادی از کانی ها گفته می شود که سیلیکات های آن طی فرآیند هایی، هیدراته می شوند. این محصول از مولکول های درشت و غول پیکر یک بُعدی ساخته شده که در کنار هم جای گرفته اند.
کاربرد اصلی آزبست چیست؟
آزبست به دلیل اینکه ماده ای نسبتا ارزان قیمت بوده، کاربرد های گسترده ای در صنایع دارد. معمولا از این محصول در کارهای عمرانی استفاده می شود. از مهم ترین کاربردهای این ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- صنایع ساختمانی
- صنایع نساجی
- درزگیرهای آزبستی
- کاغذها و تخته‌های آزبستی
- پلاستیک‌ها
- صنایع اتومبیل‌سازی
فرآورده های آزبستی
ذرات آزبست بسیار ریز و غیرقابل رویت هستند، حتی در هنگام تنفس به اعماق ریه نفوذ می کنند و برای همیشه در آن‌جا می مانند؛ به همین دلیل بسیاری از افرادی که در صنایع مختلف با این ماده سروکار دارند، ممکن است به سرطان ریه و بسیاری از بیماری های ریوی دیگر مبتلا شوند. مهم ترین فرآورده های آزبستی در دسته های زیر قرار می گیرند.
محصولات آزبستی سیمانی
لوله های آزبست سیمانی، ناودانی و صفحات ایرانیت
جامه های نسوز
لباس، جلیقه، نمدها و دیگر مواد نسوز
کاغذهای آزبستی
پوشش لوله‌ها و عایق‌های الکتریکی
مواد مالشی و حرارتی
صفحه کلاچ، لنت ترمز و انواع واشر
به عنوان ماده پرکننده
در آسفالت، رنگ شیمیایی، کاشی و پلاستیک
مهمترین ویژگی های آزبست
آزبست ها دارای ویژگی های مختلفی هستند و به همین دلیل می توان از آن ها در بسیاری از صنایع استفاده کرد. مهم ترین ویژگی های آن را در ادامه توضیح می دهیم.
غیرقابل اشتعال
آزبست در برابر گرما یا فشار بسیار زیاد، مقاومت بالایی از خود نشان می دهد؛ از همین رو برای صنایعی که با آتش و گرما مستقیم در ارتباط هستند، می‌تواند گزینه ایده آلی باشد.
غیرخورنده
الیاف آزبست در شرایط مرطوب و نمناک زنگ نمی‌زند یا دچار خوردگی نمی‌شود. لوله‌هایی با این جنس که در معرض خاک سنگین و خورنده قرار دارند، هیچ‌گونه فعل و انفعالی از خود نشان نمی دهند.
استحکام کششی بالا
الیاف آزبست ها از استحکام کششی نسبتا مطلوبی برخوردار هستند.
بی اثر بودن
آزبست ها نسبت به مواد شیمیایی بی اثر هستند و در مقابل این مواد نمی توانند واکنشی از خود نشان دهند.
علت خطرناک بودن آزبست چیست؟
بسیاری از افرادی که مرتبا با این ماده سروکار دارند، دچار عوارض خطرناک و بسیاری از بیماری ها مانند سرطان می شوند. بعد از سرب و جیوه، آزبست خطرناک ترین ماده برای سلامتی انسان است. میزان خطرناک بودن این ماده با تغییر روش های استفاده از آن، کاهش پیدا نمی کند؛ بلکه تنها راه حل برای مقابله با آثار سوء آن، حذف کامل استفاده از این محصول در صنایع است.
آزبست در ساختمان چه کاربردی دارد؟
این ماده در ساختمان سازی به شکل ورقه های تخت یا صفحه ای استفاده می شود که جهت پوشش سقف یا به عنوان سقف کاذب، آجرهای آزبست سیمان، لوله های انتقال مایع با فشار بالا و ورقه های کف پوش ساختمان به کار می رود.
همانطور که گفته شد، این ماده غیرقابل احتراق، عایق حرارت و الکتریسیته خوبی است و باعث افزایش جذب سیمان می شود. به هراندازه که طول الیاف آزبست بیشتر باشد، مقاومت این محصول بالاتر و کیفیت آن هم بیشتر می شود.
در نتیجه ورق سیاه و ورق گالوانیزه مورد نظر مقاومت بیشتری خواهد داشت و قیمت این محصول هم بیشتر می شود. میزان الیاف آزبستی در صنایع مختلف 10 تا 16 درصد و عمده این الیاف کریزوتیل، آموسیت و کروسیدلیت است.
چگونه می توان از خطرات آزبست جلوگیری کرد؟
بهترین کار این است که از این ماده به طور کلی در صنایع مختلف استفاده نشود. اگر در برخی از کاربردها استفاده از آن لازم باشد، باید از دستگاه تصفیه کننده هوا استفاده کنید. این دستگاه ها مجهز به فیلترهایی هستند که آزبست را از محیط حذف می کنند. با عبور هوا از این فیلترها، ذرات معلق به دام می افتند و حذف می شوند.
در صنایع ساختمانی هم می توانید از پلی وینیل، پلی پروپلین، الیاف طبیعی سلولزی، بامبو، سیسال در تولید ورق های سیمانی استفاده کنید. به جای استفاده از لوله های چدنی که از آزبست تولید می شوند، شما می توانید از لوله سیمانی تقویت شده با فولاد و پلی‌استر استفاده کنید.
آزبست اولین بار برای آبکاری سرامیک در دوره پارینه سنگی استفاده شد. بسیاری از وسائلی که در گذشته از این ماده تهیه می شدند، در فنلاند، روسیه، نروژ و سوئد دیده شده است. این مواد به دلیل تولید الیاف ریز و نفوذ آنها در ریه، باعث ایجاد بسیاری از بیماری ها از جمله آسم می شوند. در گذشته استفاده از این محصول در صنعت ساختمان سازی بسیار پر کاربرد بود؛ در حالی که امروزه به دلیل عوارضی که دارد، استفاده از آن به حداقل رسیده است. نظر شما چیست؟ آیا این ماده را می شناسید یا قبلا تجربه استفاده از آن را داشته اید؟ می توانید در بخش ارسال نظرات، سوالات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
آزبست چیست؟
آزبست ها ماده ای ازترکیب های معدنی منیزیم و سیلیسیوم هستند که در بسیاری از صنایع استفاده می‌شوند.
آزبست چه خطراتی دارد؟
ذرات ریز و غیرقابل رویت موجود در آزبست برای سلامتی انسان ها خطرناک است و در نهایت می تواند باعث ایجاد سرطان و بسیاری از بیماری های دیگر شود.
آزبست‌ها در چه صنایعی استفاده می شوند؟
آزبست ها در بسیاری از صنایع ساختمانی، نساجی، اتومبیل سازی و … کاربرد دارند.