۵ تفاوت اصلی دورگیر و خاموت
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
احتمالا شما هم بارها در پروژه ها و کارگاه های ساختمانی، با اصطلاحاتی مانند خاموت تیر و دورگیر ستون مواجه شده اید. مهم ترین تفاوت دورگیر و خاموت مربوط به نحوه اجرای هر کدام و کارایی آن ها است. البته توجه به این نکته که هر دو نوعی میلگرد خم شده هستند، ضروری است.
در این مطلب از دانشنامه مرجع اصفهان آهن، قصد داریم به بررسی و تفاوت خاموت و دورگیر بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان سازی بپردازیم؛ زیرا خاموت، تنگ و دورگیر همگی از جنس المان هایی هستند که تعاریف آن ها به یکدیگر نزدیک است و در خرید میلگرد تاثیر می گذارند.
فایل صوتی
خاموت یا Stirrup چیست؟
خاموت، به عنوان نوعی میلگرد، در بتن های استفاده شده برای ستون و تیر جهت مقاومت بیشتر در برابر ترک خوردگی، حفظ شکل و افزایش استحکام آن به کار می رود. این محصول فولادی اهمیت و کارایی بسیار زیادی دارد؛ زیرا آخرین مرحله دفاعی در مقابل زلزله است و می تواند از ریزش ستون ها یا تیرهای بتنی پس از تغییر حالت آن ها جلوگیری کند.
خاموت انواع مختلفی دارد که رایج ترین آنها، خاموت تنگ باز (سطح مقطع باز) و تنگ بسته (سطح مقطع بسته) است. به خاموت، میلگرد عرضی نیز گفته می شود زیرا خم شده و به دور میلگردهای طولی می پیچید تا مقاومت در برابر نیروهای برشی و پیچشی را افزایش دهد.
دورگیر یا Hoop چیست؟
دورگیر یکی از مقاطع فولادی پرمصرف در ساختمان سازی است و به نوعی از خاموت (از جنس میلگرد) گفته می شود. در حقیقت دورگیر، نوعی خاموت است که در مقررات ملی ساختمان مشخصات خاصی برای آن تعیین می شود.
این محصول از دو یا چند میلگرد ساخته شده و در انتهای هر کدام قلاب های لرزه ای وجود دارد. منظور از قلاب لرزه ای این است که طول مستقیم آن بعد از خم حتما 7.5 سانتی متر یا 6 برابر قطر میلگرد باشد؛ همچنین مقدار خم دو سر آن (قلاب ها)، 135 درجه است. توجه داشته باشید که برای ساخت دورگیر، نمی توان از میلگرد آجدار سردار استفاده کرد.
دورگیر و خاموت چه تفاوت های با یکدیگر دارند؟
اگرچه که دورگیر نوعی خاموت است، اما از لحاظ کاربرد و مشخصات ظاهری با یکدیگر تفاوت های اساسی دارند.
خاموت به میلگردهای عرضی گفته می شود که اصولا دور تیرها یا دال های یک سازه بتنی قرار گرفته و برای مقاومت بیشتر در برابر نیروهای برشی و پیچشی استفاده می شود.
خاموت در سازه ها به هر دو شکل پیوسته و دوتکه استفاده می شود. خاموت دوتکه از ترکیب دو میلگرد عرضی رکابی و سنجاقی ساخته شده است. در این نوع خاموت، میلگرد رکابی از دو سمت دارای خم 135 درجه، میلگرد سنجاقی از یک سمت دارای خم 90 درجه و از سمت دیگر دارای خم 130 درجه است.
دورگیر نیز به میلگردهای عرضی گفته می شود که به دور ستون های یک سازه بتنی، در محل اتصال تیر و ستون (ناحیه ویژه) قرار می گیرد. این مقاطع باید در ناحیه اتصال، فواصل محدود و مقادیر مشخصی داشته باشند. توجه به این نکته که قلاب دورگیر حتما از نوع لرزه ای باشد، ضروری است. دورگیر نیز مانند خاموت، به هر دو شکل پیوسته و مجزا به کار می رود.
علاوه بر خاموت و دورگیر، گاهی با اصطلاح دیگری به نام تنگ (Tie) در ساختمان سازی مواجه می شویم. تنگ نیز نوعی خاموت (میلگرد عرضی) است که به دور میلگردهای طولی ستون بافته می شود. این محصول به شکل دایره، مستطیل، مربع و چند وجهی ساخته می شود. تنگ برخلاف خاموت و دورگیر، فقط به صورت پیوسته به کار می رود و هیچگاه دو تکه ساخته نمی شود.
در این مقاله به بررسی خاموت، دورگیر و تنگ که سه محصول پرکاربرد در ساختمان سازی هستند، پرداختیم. همانطور که اشاره شد این مقاطع در واقع نوعی میلگرد هستند که از نظر شکل ظاهری و ضوابط کاربرد تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند.
مهم ترین تفاوت دورگیر و خاموت چیست؟
خاموت برای تیر و دورگیر برای ستون به کار می رود.
مهم ترین شباهت دورگیر و خاموت چیست؟
هر دو نوعی میلگردعرضی هستند که به دو صورت پیوسته و مجزا استفاده می شوند.
تنگ یا Tie چه تفاوتی با دورگیر و خاموت دارد؟
برخلاف خاموت و دورگیر، تنگ فقط به صورت پیوسته قابل استفاده است و به شکل دایره، مربع، مستطیل و چند وجهی ساخته می شود.
شرط مهم برای ساخت و اجرای دورگیر چیست؟
بر اساس مقررات ملی ساختمان، قلاب ها در میلگرد از نوع لرزه ای هستند؛ یعنی مقدار خم هر قلاب 135 درجه و طول مستقیم بعد از خم، 7.5 سانتی متر یا 6 برابر قطر میلگرد است.
خاموت دوتکه یا مجزا چیست؟
خاموتی که از دو میلگرد عرضی رکابی (خم 135 درجه) و سنجاقی (از یک سمت خم 135 و از سمت دیگر خم 90 درجه) تشکیل شده است.