مهم ترین نکات بتن ریزی در هوای گرم
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
اگرچه بهترین زمان برای انجام عملیات بتن‌ریزی، فصل‌هایی مانند پاییز و زمستان است، اما نمی‌توان پروژه های ساختمان سازی را به علت گرمای هوای اواخر بهار و تابستان، به تعویق انداخت. بتن ریزی در هوای گرم دردسرهای خاص خود را دارد؛ چرا که گرمی هوا و رطوبت کم (به خصوص در استان‌های کویری کشور)، فرآیند گیرش بتن را با مشکلات مختلف روبرو می کند.
بالا رفتن سرعت گیرش بتن، می‌تواند سبب بروز ترک هایی در ساختار بتن شود که روی مقاومت آن تاثیر منفی می گذارد؛ بنابراین به عنوان مهندس ساختمان باید نکاتی را در باب بتن ریزی در هوای گرم بدانیم تا این پروسه روند اصولی خود را طی کرده و با مشکل مواجه نشود. اگر شما نیز مایلید تا اطلاعاتی در این باره بدست آورید، در ادامه این نوشتار از سایت اصفهان آهن، همراه ما باشید.
فایل صوتی این مطلب
ویدئوی این مطلب
5 عامل موثر بر فرآیند بتن ریزی در هوای گرم
همان طور که در بخش ابتدایی مقاله به این موضوع اشاره کردیم، بتن ریزی در دمای گرم می تواند با پیچیدگی هایی همراه باشد؛ به بیان واضح تر، ترکیبی از دمای بالا، وزش باد و رطوبت کم می تواند منجر به شرایطی شود که گیرش بتن را با اختلال مواجه کند. البته که این مشکل تا حد زیادی به وسیله کارگذاری میلگرد در ساختار قطعات بتنی مرتفع شده است.
با توجه به نقش موثر میلگرد در مقاوم سازی بتن، در نظر گرفتن قیمت میلگرد روی هزینه پروژه تاثیر مستقیم می گذارد.
اما به هر‌حال شناخت عوامل تاثیرگذار بر کیفیت بتن، می تواند انجام این فرآیند را تسهیل کند و در مسیر درست پیش ببرد. عواملی که به گیرش بتن تازه مخلوط شده آسیب می رسانند عبارتند از:
- دمای بالای محیط
- دمای بالای بتن
- رطوبت نسبی کم
- سرعت باد
- میزان تابش نور خورشید
مشکلات بتن ریزی در دمای بالا
موفقیت عملیات بتن ریزی در هوای گرم تا حد بالایی به اقدامات انجام شده برای کاهش واکنش هیدراتاسیون سیمان در بتن و به حداقل رساندن میزان تبخیر رطوبت از بتن تازه مخلوط شده بستگی دارد. مشکلات احتمالی بتن ریزی در هوای گرم شامل موارد زیر است:
- افزایش تقاضای آب
- افزایش نرخ از دست دادن رکود
- افزایش نرخ تنظیم
- افزایش تمایل به ترک خوردگی با انقباض پلاستیک
- افزایش دشواری در کنترل محتوای هوای حباب شده
- افزایش تمایل به ترک‌خوردگی حرارتی تفاضلی
- تنوع بیشتر در ظاهر سطح
- افزایش نفوذپذیری
تاثیرات هوای گرم بر بتن
هوای گرم اثرات مضری بر خواص بتن دارد. به دلیل مشکلات زیر، بتن‌ریزی در هوای گرم توصیه نمی‌شود:
- کاهش مقاومت بتن
- کاهش پایداری ابعادی بتن
- کاهش مقاومت در برابر هوازدگی بتن
- ترک های ناشی از جمع شدگی پلاستیک
معایب خشک شدن بتن در هوای گرم
هوای گرم باعث تبخیر بیش از اندازه آب از بتن می شود به همین دلیل کیفیت بتن را کاهش میدهد و آن را شکننده می کند. اگر به طور دقیق به این قضیه نگاه کنیم، متوجه می شویم که برای حفظ اسلامپ مناسب، نیاز به افزودن آب بیشتر به بتن هستیم. همین امر باعث می شود نسبت آب به سیمان کم شود و از دوام بتن بکاهد.
به طور کلی تبخیر سریع آب از اسلامپ بتن را به سرعت کاهش می دهد و در نتیجه اسلامپ کم تر از انتظار، تاثیر
مستقیم روی تراکم و بتن ریزی دارد. گرما زمان بتن گیری را کم می کند به همین دلیل واکنش هیدراتاسیون افزایش پیدا می کند. کاهش سری بتن گیری و خشک شدن به سرعت آن، ترک هایی بر سطح بتن ایجاد می کند، که از مقاومت بتن می کاهند.
دمای مجاز برای بتن ریزی
برای جلوگیری از اثرات مضر هوای گرم بر کیفیت بتن، دمای آن نباید از دمای استاندارد تجاوز کند. حداکثر دمای مجاز بتن در هنگام بتن ریزی، می تواند از جدول زیر برداشت شود.
| رطوبت نسبی (%) در طول زمان بتن‌ریزی | حداکثر دمای مجاز بتن (درجه سانتیگراد) |
|---|---|
| بیش از 60 درصد | 33 درجه سانتیگراد |
| بین 40 تا 60 درصد | 30 درجه سانتیگراد |
| کمتر از 40 درصد | 27 درجه سانتیگراد |
دمای بالای آب نیز به معنای انقباض بیشتر در خشک‌شدن است؛ اما عمل آوری بتن مستلزم مرطوب نگه داشتن آن تا پایان هیدراتاسیون است؛ بنابراین نمی توان اجازه داد خیلی سریع خشک شود.
اقدامات موثر بر بتن ریزی در هوای گرم
در این بخش از مقاله، در مورد اقدامات تاثیرگذاری صحبت می‌کنیم که برای کنترل دمای بالای بتن انجام می شوند.
برنامه ریزی برای زمان بتن ریزی
فرآیند بتن‌ریزی در هوای گرم را می‌توان برای زمانی برنامه‌ریزی کرد که دما بالا نباشد؛ به عنوان مثال در تابستان می‌توان آن را در هنگام شب یا صبح زود انجام داد.
خنک کردن ادوات و تجهیزات بتن ریزی
برای جلوگیری از بالا رفتن دمای ادوات و تجهیزات بتن ریزی مانند میکسر، چات، چرخ دستی و …، باید آنها را در سایه قرار داد و یا اینکه با گونی های خیس پوشانید. همچنین قالب ها، فولاد تقویت‌کننده و بستر باید درست قبل از تماس بتن با آنها، با آب سرد، خنک شوند. خیس کردن آن منطقه باعث خنک‌شدن هوای اطراف و افزایش رطوبت نسبی می شود؛ این کار نه تنها دما را کاهش می دهد، بلکه تبخیر آب از بتن را نیز به حداقل می‌رساند.
خنک کردن سنگدانه های سیمانی
سنگدانه ها اثر قابل توجهی بر دمای بتن تازه دارند؛ زیرا 60 تا 80 درصد وزن کل بتن را تشکیل می دهند. انباشته ها باید در سایه آفتاب گذاشته شوند و با پاشیدن آب، آنها را مرطوب کرد. از آنجایی‌که تبخیر، فرآیندی خنک‌کننده است؛ آبپاشی، خنک‌کننده مناسبی است (به خصوص زمانی که رطوبت نسبی کم باشد). دمای سیمان تاثیر جزئی بر دمای بتن تازه مخلوط شده دارد؛ زیرا درصد نسبتا کمی از کل مخلوط را تشکیل میدهد.
آبپاشی قالب های بتنی و میلگردها
عمل آوری بتن یک فرآیند هیدراتاسیون است و به آب زیادی نیاز دارد. بنابراین قالب ها و میلگردها باید با آب خیس شوند تا مرطوب بمانند؛ به محض اینکه بتن به اندازه کافی سفت شد، باید آن را با موادی مانند ماسه پوشاند و برای چند روز مرطوب نگه داشت. پوشش با ورق های پلاستیکی پلی اتیلن یا استفاده از ترکیبات پخت، به جلوگیری از تبخیر توسط هوا یا باد کمک می کند.
استفاده از مواد با حرارت ذاتی پایین
یکی دیگر از روش هایی که برای کنترل دمای بتن در هوای گرم کاربرد دارد، ایجاد تغییراتی در نوع متریال و نسبت آن ها هنگام ترکیب کردن است. به عنوان مثال شن و ماسه ای را انتخاب کنید که دارای حرارت مخصوص کم تری باشند. یکی از این متریال ها، میلگرد است که وجود آن در سازه باعث بالا بردن مقاومت کششی بتن و پایین نگه داشتن دمای آن در حین بتن‌ریزی می‌شود؛
بنابراین انتخاب نوع میلگرد نیز در زمان بتن ریزی در هوای گرم از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. به‌همین‌منظور می‌توانید مقاله آشنایی کامل با انواع استاندارد میلگرد را مطالعه کنید.
بتن ریزی در محیط سرپوشیده
اگر امکان انجام آن را دارید، فرآیند بتن ریزی در هوای گرم را می توان در محیطی سرپوشیده انجام داد تا اثر نور خورشید حذف شود و سرعت پروسه تبخیر آب، کاهش پیدا کند.
برای به حداقل رساندن تاثیرات هوای گرم روی فرآیند بتن ریزی، نکاتی که در این مقاله مطالعه کردید را به خاطر بسپارید. همچنین سعی کنید در آغاز کار، راجع به زمان انجام بتن ریزی در هوای گرم، با پیمانکار پروژه به توافق برسید تا بهترین نتیجه حاصل شود. در مورد نوع و ترکیب متریال نیز به اندازه کافی تحقیق کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید. امیدواریم از این مقاله کاربردی لذت برده باشید. اگر نظر یا پیشنهادی در رابطه با این موضوع دارید، لطفا در قسمت دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.
تجهیزات بتن ریزی
تجهیزات بتن ریزی به دو دسته اصلی و جانبی تقسیم می شوند. این امر کاملا بدیهی است که یکسری تجهیزات کاملامنحصر به همین کار استمنحصرا برای این کار استفاده می شوند و و جود آن ها الزامی است. اما برخی تجهیزات صرفا کار را راحت تر می کنند. در انتخاب نوع تجهیزات به حجم بتن ریزی، نوع بتن، محل بتن ریزی و شرایط آب و هوایی و… دقت می کنیم.
بچینگ پلانت بتن، پمپ بتن، ویبراتور بتن،میکسر بتن، سنگ شکن یا خرد کن بتن، مخزن یا تانک بتنی، سنگ فرش بتن از جمله اصلی ترین تجهیزات در بتن ریزی هستند.
آیا دمای هوا بر کیفیت بتن تاثیرگذار است؟
دمای بالا فرآیند سخت شدن بتن را تسریع می کند و معمولا برای حفظ قوام مطلوب، به آب بیشتری نیاز است. اگر نسبت آب به سیمان با افزودن سیمان اضافی حفظ نشود، استحکام و دوام کاهش می‌یابد.
از چه نوع سیمانی برای بتن‌ریزی در هوای گرم استفاده کنیم؟
سیمان با حرارت کم
بهترین زمان برای بتن‌ریزی در فصل تابستان چه موقعی از روز است؟
بتن ریزی را صبح زود یا اواخر بعد‌از‌ظهر انجام دهید که دمای هوا کاهش پیدا می‌کند.