مهم‌ترین نکات بتنریزی در هوای گرم
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
اگرچه بهترین زمان برای انجام عملیات بتنریزی، فصل‌هایی مانند پاییز و زمستان است، اما نمی‌توان پروژه‌های ساختمان‌سازی را به علت گرمای هوای اواخر بهار و تابستان، به تعویق انداخت. بتنریزی در هوای گرم دردسرهای خاص خود را دارد؛ چرا که گرمی هوا و رطوبت کم (به‌خصوص در استان‌های کویری کشور)، فرآیند گیرش بتن را با مشکلاتی مواجه می‌کند. بالا رفتن سرعت گیرش بتن، می‌تواند سبب بروز ترک‌هایی در ساختار بتن شود که روی مقاومت آن تاثیر منفی می‌گذارد؛ بنابراین به عنوان مهندس ساختمان باید نکاتی را در باب بتنریزی در هوای گرم بدانیم تا این پروسه روند اصولی خود را طی کرده و با مشکل مواجه نشود. اگر شما نیز مایلید تا اطلاعاتی در این باره بدست آورید، در ادامه این نوشتار از سایت اصفهان آهن، همراه ما باشید.
فایل صوتی این مطلب
ویدئوی این مطلب
عوامل تاثیرگذار بر فرآیند بتن ریزی در هوای گرم
همان‌طور که در بخش ابتدایی مقاله به این موضوع اشاره کردیم، بتنریزی در دمای گرم می‌تواند با پیچیدگی‌هایی همراه باشد؛ به بیان واضح‌تر، ترکیبی از دمای بالا، وزش باد و رطوبت کم می‌تواند منجر به شرایطی شود که گیرش بتن را با اختلال مواجه کند. البته که این مشکل تا حد زیادی به وسیله کارگذاری میلگرد در ساختار قطعات بتنی مرتفع شده‌است.
پیشنهاد: قیمت روز میلگرد
اما به‌هر‌حال شناخت عوامل تاثیرگذار بر کیفیت بتن، می‌تواند انجام این فرآیند را تسهیل کند و در مسیر درست پیش ببرد. عواملی که به گیرش بتن تازه مخلوط شده آسیب می‌رسانند عبارتند از:
- دمای بالای محیط
- دمای بالای بتن
- رطوبت نسبی کم
- سرعت باد
- میزان تابش نور خورشید
مشکلات بتنریزی در دمای بالا
موفقیت عملیات بتنریزی در هوای گرم تا حد بالایی به اقدامات انجام‌شده برای کاهش واکنش هیدراتاسیون سیمان در بتن و به حداقل رساندن میزان تبخیر رطوبت از بتن تازه مخلوط‌شده بستگی دارد. مشکلات احتمالی بتنریزی در هوای گرم شامل موارد زیر است:
- افزایش تقاضای آب
- افزایش نرخ از دست دادن رکود
- افزایش نرخ تنظیم
- افزایش تمایل به ترک‌خوردگی با انقباض پلاستیک
- افزایش دشواری در کنترل محتوای هوای حباب‌شده
- افزایش تمایل به ترک‌خوردگی حرارتی تفاضلی
- تنوع بیشتر در ظاهر سطح
- افزایش نفوذپذیری
اثرات هوای گرم بر بتن
هوای گرم اثرات مضری بر خواص بتن دارد. به دلیل مشکلات زیر، بتنریزی در هوای گرم توصیه نمی‌شود:
- کاهش مقاومت بتن
- کاهش پایداری ابعادی بتن
- کاهش مقاومت در برابر هوازدگی بتن
- ترک‌های ناشی از جمع‌شدگی پلاستیک
دمای مجاز برای بتنریزی در هوای گرم
برای جلوگیری از اثرات مضر هوای گرم بر کیفیت بتن، دمای آن نباید از دمای استاندارد تجاوز کند. حداکثر دمای مجاز بتن در هنگام بتنریزی، می‌تواند از جدول زیر برداشت شود.
| رطوبت نسبی (%) در طول زمان بتنریزی | حداکثر دمای مجاز بتن (درجه سانتیگراد) |
| بیش از 60 درصد | 33 درجه سانتیگراد |
| بین 40 تا 60 درصد | 30 درجه سانتیگراد |
| کمتر از 40 درصد | 27 درجه سانتیگراد |
دمای بالای آب نیز به معنای انقباض بیشتر در خشک‌شدن است؛ اما عمل‌آوری بتن مستلزم مرطوب نگه‌داشتن آن تا پایان هیدراتاسیون است؛ بنابراین نمی‌توان اجازه داد خیلی سریع خشک شود.
اقدامات تاثیرگذار برای بتنریزی در هوای گرم
در این بخش از مقاله، در مورد اقدامات تاثیرگذاری صحبت می‌کنیم که برای کنترل دمای بالای بتن انجام می‌شوند.
1. برنامه‌ریزی برای زمان بتنریزی
فرآیند بتنریزی در هوای گرم را می‌توان برای زمانی برنامه‌ریزی کرد که دما بالا نباشد؛ به عنوان مثال در تابستان می‌توان آن را در هنگام شب یا صبح زود انجام داد.
2. خنک کردن ادوات و تجهیزات بتنریزی
برای جلوگیری از بالا رفتن دمای ادوات و تجهیزات بتنریزی مانند میکسر، چات، چرخ‌دستی و …، باید آنها را در سایه قرار داد و یا اینکه با گونی‌های خیس پوشانید. همچنین قالب‌ها، فولاد تقویت‌کننده و بستر باید درست قبل از تماس بتن با آنها، با آب سرد، خنک شوند. خیس‌کردن آن منطقه باعث خنک‌شدن هوای اطراف و افزایش رطوبت نسبی می‌شود؛ این کار نه تنها دما را کاهش می‌دهد، بلکه تبخیر آب از بتن را نیز به حداقل می‌رساند.
3. خنک کردن سنگدانه‌های سیمانی
سنگدانه‌ها اثر قابل‌توجهی بر دمای بتن تازه دارند؛ زیرا 60 تا 80 درصد وزن کل بتن را تشکیل می‌دهند. انباشته‌ها باید در سایه آفتاب گذاشته‌شوند و با پاشیدن آب، آنها را مرطوب کرد. از آنجایی‌که تبخیر، فرآیندی خنک‌کننده است؛ آبپاشی، خنک‌کننده مناسبی است (به خصوص زمانی که رطوبت نسبی کم باشد). دمای سیمان تاثیر جزئی بر دمای بتن تازه مخلوط شده دارد؛ زیرا درصد نسبتا کمی از کل مخلوط را تشکیل می‌دهد.
4. آبپاشی قالب‌های بتنی و میلگردها
عمل‌آوری بتن یک فرآیند هیدراتاسیون است و به آب زیادی نیاز دارد. بنابراین قالب‌ها و میلگردها باید با آب خیس شوند تا مرطوب بمانند؛ به محض اینکه بتن به اندازه کافی سفت شد، باید آن را با موادی مانند ماسه پوشاند و برای چند روز مرطوب نگه داشت. پوشش با ورق‌های پلاستیکی پلی‌اتیلن یا استفاده از ترکیبات پخت، به جلوگیری از تبخیر توسط هوا یا باد کمک می‌کند.
5. استفاده از مواد با حرارت ذاتی پایین
یکی دیگر از روش‌هایی که برای کنترل دمای بتن در هوای گرم کاربرد دارد، ایجاد تغییراتی در نوع متریال و نسبت آنها هنگام ترکیب‌کردن است. به عنوان مثال شن و ماسه‌ای را انتخاب کنید که دارای حرارت مخصوص کم‌تری باشند. یکی از این متریال‌ها، میلگرد است که وجود آن در سازه باعث بالا بردن مقاومت کششی بتن و پایین نگه‌داشتن دمای آن در حین بتنریزی می‌شود؛
بنابراین انتخاب نوع میلگرد نیز در زمان بتنریزی در هوای گرم از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. به‌همین‌منظور می‌توانید مقاله آشنایی کامل با انواع استاندارد میلگرد را مطالعه کنید.
6. بتنریزی در محیط سرپوشیده
اگر امکان انجام آن را دارید، فرآیند بتنریزی در هوای گرم را می‌توان در محیطی سرپوشیده انجام داد تا اثر نور خورشید حذف شود و سرعت پروسه تبخیر آب، کاهش پیدا کند.
برای به حداقل رساندن تاثیرات هوای گرم روی فرآیند بتنریزی، نکاتی که در این مقاله مطالعه کردید را به خاطر بسپارید. همچنین سعی کنید در آغاز کار، راجع به زمان انجام بتنریزی در هوای گرم، با پیمانکار پروژه به توافق برسید تا بهترین نتیجه حاصل شود. در مورد نوع و ترکیب متریال نیز به اندازه کافی تحقیق کنید تا بهترین انتخاب را داشته باشید. امیدواریم از این مقاله کاربردی لذت برده باشید. اگر نظر یا پیشنهادی در رابطه با این موضوع دارید، لطفا در قسمت دیدگاه‌ها با ما در میان بگذارید.
آیا دمای هوا بر کیفیت بتن تاثیرگذار است؟
دماهای بالا فرآیند سخت شدن بتن را تسریع می‌کنند و معمولا برای حفظ قوام مطلوب، به آب بیشتری نیاز است. اگر نسبت آب به سیمان با افزودن سیمان اضافی حفظ نشود، استحکام و دوام کاهش می‌یابد.
از چه نوع سیمانی برای بتنریزی در هوای گرم استفاده کنیم؟
سیمان با حرارت کم
بهترین زمان برای بتنریزی در فصل تابستان چه موقعی از روز است؟
بتنریزی را صبح زود یا اواخر بعد‌از‌ظهر انجام دهید که دمای هوا کاهش پیدا می‌کند.