اسلب یا تختال چیست؛ کاربرد و ویژگی های آن

زمان مطالعه: 4 دقیقه

آیا تا به حال چیزی در مورد اسلب یا تختال شنیده‌اید؟ اسلب که به آن تختال نیز می‌گویند، از فرآورده‌های فولادی است که از فرآیندی به نام نورد شمش ساخته می شود. سطح مقطع اسلب، مستطیلی‌شکل است و کاربردهای گسترده‌ای دارد. در این مقاله می‌خواهیم درباره‌ی اسلب یا تختال صحبت کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

در مورد اسلب یا تختال بیشتر بدانیم

همان طور که اشاره کردیم، سطح مقطع اسلب‌ها مستطیلی‌شکل است و به عنوان ماده‌ی اولیه برای ساخت محصولات نورد از جمله کویل و ورق نورد گرم، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسلب‌ها دارای عرض 650 تا حداکثر 2000 میلی‌متر هستند و طولی که برای این محصولات در نظر گرفته می‌شود، بین 4 تا 12 متر است.

نوع دیگری از فولادها که برای ساخت اسلب یا تختال در نظر گرفته می‌شود، فولادهای ضد زنگ هستند که باعث می‌شوند این محصول، مقاومت بالایی داشته باشد.

اسلب یا تختال چه ویژگی هایی دارد؟

در فرآیند ساخت اسلب باید نکات و ویژگی‌های مهمی در نظر گرفته شود. به طور کلی، اسلب یا  تختال‌ها دارای ویژگی هایی هستند که عبارتند از:

• یکی از موارد مهم این است که تمام اسلب‌ها باید عاری از هر گونه ترک‌خوردگی باشند و سطح صاف و یکدستی داشته باشند.
• روی سطح اسلب، نباید اثری از پوسیدگی باشد.
• برای این که اسلب کارایی بهتری داشته باشد، بهتر است روی سطح آن‌ها با ورق فولاد ضد زنگ پوشیده شود؛ این لایه‌ی ضد زنگ می‌تواند روی یک یا هر دو طرف محصول باشد.
• همان طور که اشاره کردیم، جنس اسلب‌ها از فولاد است و این محصول از آلیاژهای مختلفی مانند آهن، مس، منگنز، کروم، نیکل، سیلیسیم و مولیبدن تشکیل شده است.

اسلب،‌ معمولاً در کشور ما با نام تختال شناخته می‌شود که آن را با فولاد کربنی می‌سازند؛ البته در نظر داشته باشید که تمامی اسلب‌ها با این نوع فولاد ساخته نمی‌شوند و ممکن است جنس‌های متفاوتی داشته باشند.

کاربردهای اسلب

اسلب، بیلوم و بیلت محصولات پیش‌ساخته‌ی فولادی هستند؛ به این معنا که بسیاری از قطعات فولادی از این‌ها ساخته می‌شوند. در ساخت بسیاری از مقاطع فولادی مانند لوله، میلگرد و همچنین تیرآهن از بیلوم و بیلت استفاده می‌شود.

این در حالی است که از اسلب برای تولید محصولات تخت فولادی، مانند کویل یا ورق‌هایی استفاده می‌شود که در صنعت ماشین‌آلات سنگین کاربرد دارد.

روش‌های تولید اسلب

به طور کلی، سه روش برای تولید اسلب وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• تولید اسلب در کوره‌ی بلند
• تولید اسلب به روش کوره‌ی قوس الکتریکی
• تولید اسلب با استفاده از روش کوره‌ی القایی

تولید اسلب در کوره بلند

تولید تختال به روش کوره‌ی بلند، یک روش سنتی است که در آن به زغال‌سنگ نیاز خواهیم داشت.

روش تولید اسلب در کوره‌ی بلند به این صورت است که باید سنگ آهن را با استفاده از کُک و آهن داخل کوره‌ی مواد مذاب قرار ‌می‌دهند تا ذوب شود. سپس ناخالصی‌های آن را جدا می‌کنند و ماده‌ی به‌دست‌آمده را با اضافه‌کردن اکسیژن و با ریخته‌گری مداوم و ریختن مواد مذاب داخل قالب به شکل مورد نظر درمی‌آورند.

در مرحله‌ی بعد، با پاشیدن آب سرد، تختال‌ها را خنک می‌کنند و سپس محصول نهایی به دست می‌آید.

روش تولید اسلب به روش کوره الکتریکی

در این روش، مواد اولیه (همان فولاد یا آهن قراضه) را در کوره‌ای الکتریکی ذوب می‌کنند. در این روش، باید آهن را به همراه آهک، بنتونیت، کُک و سایر افزدونی‌ها از بالای کوره به داخل آن ریخت.

البته باید به این نکته توجه داشت که در سال‌های اخیر، از آهن اسفنجی برای تولید اسلب استفاده می‌کنند. پس از ذوب‌شدن، آن‌ها را در قالب‌های مسی می‌ریزند تا به شکل مورد نظر تبدیل شوند؛ سپس، مانند روش قبلی با پاشش آب خنک، به شکل محصول نهایی در می‌آیند.

تولید اسلب با استفاده از روش کوره القایی

در کوره‌های القایی از برق و الکترود استفاده می‌شود و به همین دلیل، این روش، هزینه‌ی بالایی دارد. بهتر است بدانید که در کشور ما برای تولید اسلب، معمولاً از روش اول، یعنی روش کوره‌ی بلند استفاده می‌شود.

چه کارخانه‌هایی در ایران اسلب تولید می‌کنند؟

کارخانه‌ی‌ ذوب ‌آهن اصفهان، فولاد خوزستان، فولاد هرمزگان، فولاد مبارکه‌ی اصفهان و چادرملو، از جمله کارخانه‌هایی هستند که در خصوص تولید اسلب فعالیت دارند. طی چند سال اخیر، بسیاری از این کارخانه‌ها موفق شده‌اند این محصول را به کشورهای آسیایی و اروپایی صادر کنند.

تنها مشکلی که این محصول دارد این است که بُرش آن سخت است؛ چون ضخامت آن به حدود 25 سانتی‌متر می‌رسد.

در این مقاله به معرفی اسلب یا همان تختال اشاره شد. همان طور که گفتیم، در ساخت ورق و کویل از اسلب یا تختال استفاده می‌شود و کارخانه‌های متعددی در این زمینه فعالیت دارند. با توجه به مطالب گفته‌شده، می‌توان نتیجه گرفت که سه روش برای تولید اسلب وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها روش کوره‌ی بلند است که در ایران، محبوبیت زیادی دارد.

اگر سؤالی در این زمینه دارید، می‌توانید در بخش دیدگاه با ما مطرح کنید تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم. اگر هم در این زمینه اطلاعاتی دارید که ما به آن اشاره نکردیم، حتماً برای ما ارسال فرمایید.