پوشش ضد حریق اسکلت فلزی چیست؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی با افزایش پایداری سازه در زمان آتشسوزی، می‌تواند از وقوع فاجعه‌ای مانند پلاسکو پیشگیری کند. این پوشش‌ها در شکل‌ها و گونه‌‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترکیب سازنده آنها می‌تواند بر پایه مواد معدنی یا غیر معدنی باشد. نوع معدنی بر دو پایه سیمانی و گچی قرار دارد و دسته غیر معدنی شامل رنگ‌ها و بردهای ضد حریق است. این پوشش‌ها برای محافظت بیشتر از تیرها و ستون‌ها کاربرد دارند. در ساخت ستون‌ها از مصالح مختلفی همچون میلگرد، تیرآهن و … استفاده می‌شود. در نتیجه میلگرد شاخه ای چند می‌تواند در بهای تمام شده پروژه تاثیرگذار باشد. اگر شما نیز درباره چیستی پوشش ضد حریق کنجکاو هستید؛ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
فایل صوتی
فایل ویدئویی
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی چیست؟
ساختمان‌های اجرا شده با اسکلت فلزی از مقاومت بالایی برخوردارند؛ اما در زمان آتشسوزی، جنس اسکلت سازه می‌تواند به نقطه ضعف بنا تبدیل شود. بر اساس دستورالعمل‌های ISO و BS 476، در صورت وقوع آتشسوزی در سازه‌هایی که اسکلت فلزی دارند، حدود ۱۰ دقیقه زمان لازم است تا آهن به دمای خمش خود یعنی 500 درجه سانتی‌گراد برسد. از این زمان به بعد، مقاومت سازه به شدت کاهش یافته و باعث فرو ریختن آن می‌شود. درست مانند چیزی که برای ساختمان پلاسکو رخ داد.
به کار بردن پوشش ضد حریق در اسکلت سازه به خصوص در تیرها و ستون‌ها، موجب افزایش مقاومت ساختمان در برابر آتشسوزی می‌شود. اما نقش ستون فلزی چیست؟؛ ستون از مهم‌ترین اجزای هر ساختمان شمرده می‌شود و نقش اساسی در ایمنی و استحکام سازه ایفا می‌کند. در واقع این پوشش به واسطه افزایش مقاومت سازه، زمان پایداری آن را افزایش می‌دهد تا نیروهای امدادی بتوانند کنترل بیشتری بر حادثه داشته باشند. پوشش ضد حریق دارای انواع مختلفی است.
انواع پوشش ضد حریق
ترکیب سازنده پوشش ضد حریق می‌تواند بر پایه مواد معدنی یا غیر معدنی باشد. در پوشش‌هایی که بر پایه مواد معدنی هستند، گچ یا سیمان همراه با عناصری مانند پرلیت یا ورمیکولیت به کار می‌روند تا خاصیت ضد حریق بیشتری ایجاد شود. ورمیکولیت به دلیل دارا بودن مقاومت حرارتی بیش از ۱۲۵۰ درجه سانتی‌گراد و عایق بودن در برابر صدا، از بهترین گزینه‌هایی است که می‌تواند در پوشش ضد حریق اسکلت فلزی مورد استفاده قرار گیرد.
پوشش ضد حریق پایه سیمانی
این پوشش، یکی از ضد حریق‌های پاششی SFRM محسوب می‌شود. پاشیدن مواد موجب حبس شدن ذرات هوا در پوشش ضد حریق شده و زمان رسیدن فلز به دمای بحرانی را افزایش می‌دهد. در ترکیب سازنده این محصول از سنگ‌دانه‌های منبسط شونده، الیاف، گچ و مواد معدنی استفاده می‌شود. سنگ‌دانه‌های منبسط شونده بخشی از حرارت تولید شده را به خود جذب می‌کنند و از این طریق، رسیدن فلز به دمای بحرانی را به تاخیر می‌اندازند. پوشش ضد حریق اسکلت فلزی پایه سیمانی در ضخامت‌های مختلف قابل اجرا بوده و از استحکام بالا و هزینه‌ای مناسب برخوردارند.
به‌طور خلاصه، روش اجرای پوشش ضد حریق پایه سیمانی به این صورت است که در ابتدا، زیرسازی انجام می‌شود. برای زیرسازی از توری رابیتس، میلگرد و الکترود استفاده می‌کنند. نرخ هر یک از این محصولات همچون قیمت میلگرد می‌تواند در بهای تمام شده فرایند زیرسازی موثر باشد. پس از اتمام زیرسازی، پوشش ضد حریق با ضخامتی مناسب به سازه اضافه می‌شود.
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی پایه گچی
از نظر ترکیب سازنده و نحوه عملکرد، پوشش‌هایی که بر پایه گچی هستند؛ شباهت زیادی به نوع سیمانی دارند. این پوشش به شکل پاششی اجرا می‌شود. پوشش ضد حریق پایه گچی نسبت به نوع سیمانی وزن کمتری دارد؛ اما در موارد محدودتری قابل استفاده است. برای اجرای این عملیات، ابتدا باید سطوح را پاکسازی کرد. پس از آن، سطح سازه را با پرایمرهایی که خاصیت چسبندگی را افزایش می‌دهند، پوشش می‌دهیم. در گام آخر نیز پوشش ضد حریق اضافه می‌شود.
پوشش پایه رنگی
پوشش پایه رنگی نمونه دیگری از پوشش ضد حریق اسکلت فلزی است. این پوشش اغلب در مواردی که زیبایی ظاهری اهمیت بالایی دارد؛ مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوشش پایه رنگی از قابلیت انبساط برخوردار است و در زمان آتشسوزی متورم می‌شود. این ویژگی برای جلوگیری از رسیدن آتش و حرارت به لایه زیرین و اسکلت فلزی کاربرد دارد. برای اجرای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی نیازی به زیرسازی نیست؛ بلکه باید سطوح را به خوبی پاکسازی کرد. در گام بعدی نوبت به پاشیدن رنگ می‌رسد. این کار در دو مرحله رنگ آستر و نهایی انجام می‌شود. سرعت اجرای بالا و ظاهر زیبا از نکات مثبت در پوشش‌های پایه رنگی است. در مقابل، قیمت بالا را می‌توان نقطه ضعف این پوشش‌ها دانست.
بردهای ضد حریق
در میان انواع روش‌هایی که برای عایق کردن سازه در برابر آتشسوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بردهای ضد حریق مزیت‌های بیشتری دارند. این بردها مقاومت خوبی در برابر رطوبت، آتش و حرارت از خود نشان داده و می‌توان از آنها در قسمت‌های داخلی و خارجی سازه استفاده کرد. همچنین به دلیل نصب ساده، به سرعت پیاده‌سازی می‌شوند.
این بردها خود دارای انواع مختلفی هستند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پروماتک – 100 (PROMATECT – 100): بردهای این دسته دارای دو سطح صاف هستند و بیشتر برای سقف‌های کاذب ضد حریق مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پروماتک – 250 (PROMATECT – 250): این بردها یک سطح صاف و یک سطح متخلخل دارند و به عنوان ضد حریق در ستون‌ها و تیرهای سازه استفاده می‌شوند.
- پروماتک – ال 500 (PROMATECT – L500): سطوح بردهای پروماتک ال500 به دو شکل صاف و لانه زنبوری طراحی می‌شود که علاوه بر خاصیت ضد حریق، در برابر مواد اسیدی و قلیایی هم مقاومت مناسبی دارند.
- پروماتک – اچ (PROMATECT – H): این بردها علاوه بر یک سطح صاف، سطحی به صورت سمباده‌ای دارند. به همین دلیل پروماتک – اچ برای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی بسیار مناسب است.
- دورااستیل (Durasteel): به دلیل خاصیت ضد ضربه، ضد حریق و وزن پایین از این محصول در ساخت در و دیوارهای مقاوم استفاده می‌شود.
مزایا و معایب استفاده از پوشش ضد حریق سازه فولادی
مهم‌ترین مزیتی که استفاده از پوشش ضد حریق اسکلت فلزی دارد؛ افزایش مقاومت سازه در زمان آتشسوزی است. اما نکات مثبت استفاده از این پوشش‌ها به اینجا ختم نمی‌شود. برای مثال اکثر پوشش‌های ضد حریقی که در سازه مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای وزن کمی هستند. به همین دلیل میزان باری که سازه متحمل می‌شود تغییر چندانی نمی‌کند.
این محصولات علاوه بر عایق حرارت می‌توانند در برابر صدا، رطوبت، مواد بازی و اسیدی نیز مانع خوبی باشند. همچنین از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کنند و در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نیز مقاوم‌اند.
البته پوشش ضد حریق اسکلت فلزی خالی از ایراد نیست. از جمله معایب این محصول می‌توان به هزینه‌بر بودن آن اشاره کرد. اجرای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی عملیاتی تخصصی بوده و اجرای آن به افرادی ماهر نیاز دارد. این کار هزینه‌های گزافی را بر سازنده تحمیل می‌کند.
نحوه تعیین ضخامت پوشش ضد حریق چگونه است؟
ضخامت پوشش ضد حریق اسکلت فلزی در همه سازه‌ها یکسان نیست. برای تعیین ضخامت مناسب هر سازه، از مفهومی به نام «ضریب مقطع» استفاده می‌شود. ضریب مقطع یا Section Factor از تقسیم سطحی از فولاد که در معرض آتش قرار می‌گیرد بر سطح مقطع کل به دست می‌آید. هرچه سطحی که در برابر حرارت قرار می‌گیرد، بیشتر باشد یا سطح مقطع فلز کاهش یابد، به ضخامت بیشتری از پوشش ضد حریق اسکلت فلزی نیاز داریم.
در مجموع، انواع مختلف پوشش ضد حریق اسکلت فلزی در قسمت‌هایی از سازه همچون تیرها و ستون‌ها استفاده می‌شوند. در زمان آتشسوزی دما به بالای 500 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این دما موجب خمش مصالح فلزی می‌شود و پایداری سازه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
پوشش ضد حریق سازه فولادی خود دارای انواع مختلفی است. به طور کلی، می‌توان این محصول را در 2 گروه «بر پایه مواد معدنی» و «بر پایه مواد غیر معدنی» جای داد. این پوشش‌ها، مقاومت اسکلت فلزی را در برابر آتشسوزی و حرارت افزایش می‌دهند تا ساختمان برای مدت بیشتری پایدار بماند. همچنین ضخامت پوشش ضد حریق باعث افزایش مقاومت آن در برابر آتشسوزی و جلوگیری از خمش فلزات می‌شود. از جمله معایب این محصول می‌توان به هزینه‌بر بودن آنها اشاره کرد. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
روش اجرای پوشش ضد حریق اسکلت فلزی چگونه است؟
بنا بر نوع پوشش ضد حریق، روش اجرا هم متفاوت است. اما در مجموع، ابتدا فرایند زیرسازی یا پاکسازی را انجام داده و سپس پوشش ضد حریق اجرا می‌شود.
انواع پوشش ضد حریق سازه اسکلت فلزی چیست؟
پوشش ضد حریق سازه شامل دو نوع مواد معدنی و غیر معدنی می شود.
دمای خمش آهن چند درجه سانتی‌گراد است؟
آهن دارای دمای خمشی ۵۰۰ درجه سانتی گراد است.