درز انقطاع چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
تمامی ساختمان‌ها تا حدودی از لحاظ حرکتی محدود شده‌اند. این محدودیت‌ها با لرزش‌های ایجاد شده توسط عواملی همچون زلزله، باعث اعمال تنش در سازه‌ها می‌شوند. به همین علت در جهت جلوگیری از آسیب وارد شدن به ساختمان‌های مجاور در اثر لرزش‌های ایجاد شده یک درز مشخص در نظر گرفته می‌شود که به آن درز انقطاع می‌گویند. این کار هنگامی که زمین مورد نظر با پلاک مجاور از لحاظ ساختمانی همسایه محسوب می‌شود انجام می‌پذیرد. درزها شامل انواع مخلفی نظیر انقباضی، انبساطی و … هستند. اگر شما نیز قصد ساخت سازه‌ای را دارید لازم است در مورد درز انقطاع چیست و چگونه محاسبه می‌شود اطلاعاتی را کسب کنید. با ما همراه باشید.
چرا باید درز انقطاع را در اجرای ساختمان ها مد نظر قرار دهیم؟
برای مثال در نظر بگیرید چند ساختمان دقیقا به یکدیگر چسبیده و ساخته شده‌اند؛ پس از مدتی زلزله‌ای رخ داده و نیروی وارد شده از سوی زلزله موجب حرکت و جابه‌جایی ساختمان‌ها می‌شود. در واقع این نیروها باعث تخریب سازه‌ها می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاقات باید در میان ساختمان‌ها یک فاصله ایجاد نمود.
نحوه محاسبه درز انقطاع
در هنگام محاسبه درز انقطاع باید فاکتورهای مختلفی را مد نظر قرار داد. یکی از این پارامترها ازتفاع ساختمان است. بر اساس استاندارد 2800 این محاسبات برای سازه‌هایی با 8 طبقه و بیشتر متفاوت‌اند.
محاسبه درز انقطاع در ساختمان هایی با 8 طبقه و کمتر
بر اساس ضوابط درز انقطاع که در استاندارد 2800 مطرح شده ، ساختمان‌ها باید با پیش‌بینی این شکاف از یکدیگر فاصله‌ی مشخصی داشته باشند. به همین دلیل سازه‌هایی با هشت طبقه یا کمتر، فاصله هر طبقه از مرز زمین کناری حداقل 5 هزارم ارتفاع آن از روی تراز پایه باشد. این محاسبه با فرمول زیر انجام می‌شود.
محاسبه درز انقطاع برای ساختمان هایی بیشتر از 8 طبقه
بر اساس استانداردی که ذکر کردیم، در سازه‌هایی با بیش از 8 طبقه، درز انقطاع میان دو ساختمان مجاور باید از طریق تغییر مکان جانبی غیر خطی در طبقه و در نظر گرفتن پی دلتا محاسبه شود. پس از این محاسبه برای هر دو سازه، میتوان از جذر مجموع مربع‌های دو عدد به دست آمده برای محاسبه درز انقطاع استفاده کرد. در نتیجه از فرمول زیر استفاده می‌شود.
محاسبه درز انقطاع در حالت‌های خاص
در صورتیکه مشخصات ملک همسایه در دسترس نباشد یا اصلا سازه‌ای وجود نداشته باشد، حداقل فاصله برای هر طبقه از زمین همسایه باید برابر 70 درصد از مقدار تغییر مکان جانبی غیرخطی طرح در نظر گرفته شود. برای این حالت از فرمول زیر استفاده می‌شود.
نکات و توصیه‌های لازم در درز انقطاع
- بهتر است از درز انقطاع در سایت پلان، پلان‌های تیر ریزی و معماری سازه، در جزئیات خاص نشان داده شود تا از اجرای آن اطمینان حاصل کرد. به دلیل تیرریزی که در ساخت سازه صورت می‌گیرد، قیمت تیرآهن از پارامترهای تاثیرگذار در فاکتور نهایی شمرده می‌شود.
- باید به ابعاد ستون‌ها از پایین تا بالای ساختمان، به‌ویژه آن دسته از ستون‌هایی که ابعاد آنها تا بالا به‌صورت پیوسته ادامه پیدا می‌کنند، توجه شود. در خصوص این نوع ستون‌ها یا دیوارهای برشی باید میزان فاصله درز انقطاع در کلیه طبقه‌ها از پایین تامین شود.
- علاوه بر موارد ذکر شده، سازه‌هایی که در طبقات پایین دارای دیواره‌های اولیه هستند باید مورد توجه قرار بگیرند. در این نوع ساختمان‌ها درز انقطاع در طبقه دارای دیواره‌های اولیه باید مطابق جزئیات واحد ایستایی اجرا شود.
- اجرای درز انقطاع به‌قدری دارای اهمیت است که گاهی اداره ثبت و شهرداری‌ها جهت مساحت زیر بنای ساختمان به آن توجه خاصی دارند.
- در صورتیکه ملک مجاور درز انقطاع را رعایت نکرده باشد، ناظر ساختمانی که در دست احداث است باید تمامی ملاحظات فنی و حقوقی لازم را قبل از اجرای کار در نظر بگیرد.
فاصله درز انقطاع در چه جاهایی قرار می گیرد؟
درز انقطاع فاصله‌ای است که در میان دو سازه جهت جلوگیری از برخورد آنها هنگام وقوع زلزله با یکدیگر، ایجاد می‌شود. به همین دلیل این فاصله را باید با مرز زمین خود و ملک مجاور در نظر بگیریم. بدون شک اگر فضای خالی بین دو ساختمان را پر نکنیم علاوه بر اینکه محل لانه‌گذاری پرندگان خواهد شد، از نظر زیباشناسی نیز به مبحث زیبایی سازه آسیب می‌زند. برای پر کردن درز انقطاع بهتر است از مصالحی که حالت ارتجاعی، ترد و مقاومت کمی دارند استفاده شود.
با انواع دیگر درز ها آشنا شوید.
درزها انواع مختلفی را شامل می‌شوند. هر کدام از این شکاف‌ها با توجه به خواص و مواد اولیه‌ای که در تولید آنها استفاده شده، در مکان‌ها و شرایط خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این درزها میتوان به درزهای اجرایی، انقباضی و … اشاره نمود. در ادامه به توضیح مختصری از آنها می‌پردازیم.
درزهای اجرایی
درزهای اجرایی با نام درزهای ساخت نیز شناخته می‌شوند. این درز به طور کلی در جهت تسهیل بتن‌ریزی و با توجه به محدودیت‌های موجود در رابطه با حجم بتن ریزی در نظر گرفته می‌شود. در این نوع از شکاف‌ها باید پیوستگی میان بتن و آرماتور در دو قسمت مجاور حفظ شود. در صورتیکه زمان توقف عملیات بتن‌ریزی از سی دقیقه بیشتر شود باید تشکیل درز اجرایی را مد نظر قرار داد. برای اجرای بهتر این عملیات مطالعه مقاله نکاتی که باید در مورد بتن و فرآورده های بتنی بدانید را پیشنهاد می‌کنیم.
درزهای انقباضی
این نوع از درزها در حقیقت نوعی از درزهای حرکتی شناخته می‌شوند. این شکاف‌ها به‌منظور جلوگیری از ایجاد ترک‌های ناشی از جمع‌شدگی بتن ایجاد می‌شوند. در صورت اجرای نامناسب یا عدم اجرای درزهای انقباضی در سطوح پیاده روها و دیوارهای بتنی ترک‌خوردگی‌هایی ایجاد می‌شوند.
درزهای انبساطی
به طور کلی درزهای انبساطی نوعی از درزهای حرکتی هستند. این شکاف‌ها برای به وجود آوردن امکان انقباض و انبساط تعمیر شده در اثر تغییرات درجه حرارت تعبیه می‌شوند. عدم در نظر گرفتن این درزها در نقاط مختلف ساختمان موجب شده تا ترک‌هایی در اثر تغییرات دما ایجاد شوند.
درزهای کنترل
انبساط و انقباض در بتن‌ها به‌دلیل تغییرات دما و سایر عامل موجب اعمال استرس و تنش می‌شود. به طور کلی این مسائل موجب کاهش مقاومت بتن خواهند شد و در نهایت به ترک خوردگی آنها می‌انجامد. برای حل این مشکلات از درزهای کنترلی استفاده می‌کنند.
درزهای نشست
از این درزها برای ممانعت از ایجاد نشست‌های نامساوی در دو ساختمان مجاور که هرکدام از این سازه‌ها از مشخصات متفاوتی بهره‌مند هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
موادی که برای پر کردن درزها مناسب هستند
این مواد پرکننده با نام فیلر نیز شناخته می‌شوند که ممکن است حاوی الیاف گیاهی، لاستیک، ترکیبات آسفالتی، چوب پنبه و دیگر موادی که دارای حالت انعطافی و ارتجاعی هستند؛ باشد. در حالت ایده‌آل موادی که برای پرکنندگی درزها به کار می‌روند باید از ویژگی‌هایی همچون جای‌گیری و شکل‌گیری در درزها، داشتن امکان انعطاف و ارتجاع، عدم اتصال با درز و داشتن دوام و ماندگاری بالا برخوردار باشند.
در جهت جلوگیری از آسیب وارد شدن به ساختمان‌های مجاور در اثر لرزش‌های ایجاد شده یک درز مشخص در نظر گرفته می‌شود که به آن درز انقطاع می‌گویند. از جمله دلایل دیگری که این شکاف را ایجاد می‌کنند ممانعت از نشست نامتقارن سازه‌هاست. بر اساس استاندار 2800 و ارتفاع ساختمان، نحوه محسابه درز انقطاع متفاوت است. از آنجایی که این شکاف را برای جلوگیری از برخورد سازه‌ها به یکدیگر ایجاد می‌کنند لازم است این فاصله را با مرز زمین خود و ملک مجاور در نظر بگیریم. این درزها شامل انواع مختلفی نظیر درز انقباضی، انبساطی و … هستند. نظر شما در مورد این کار چیست با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
درز انقطاع چیست؟
در جهت جلوگیری از آسیب وارد شدن به ساختمان‌های مجاور در اثر لرزش‌های ایجاد شده یک درز مشخص در نظر گرفته می‌شود که به آن درز انقطاع می‌گویند.
چه موادی برای پر کردن درز ها مناسب هستند؟
این مواد پرکننده با نام فیلر نیز شناخته می‌شوند که ممکن است حاوی الیاف گیاهی، لاستیک، ترکیبات آسفالتی، چوب پنبه و دیگر موادی که دارای حالت انعطافی و ارتجاعی هستند؛ باشد.
درزها شامل چه انواعی می شوند؟
از جمله درزها میتوان به درزهای اجرایی، انقباضی، انبساطی، کنترل و نشست اشاره کرد.