اسکلت بتنی؛ مزایا، معایب و متداول‌ترین کاربردها

بروزرسانی شده در چهارشنبه, 15 می 2024 2

دسترسی سریع به محتوای این مطلب

زمان مطالعه: 4 دقیقه

اسکلت ساختمان، یکی از اجزای اصلی ساختمان‌سازی است؛ در اصل، اسکلت‌بندی پایه و اساس یک ساختمان را تشکیل می‌دهد. اسکلت‌های بتنی یا سازه‌های بتنی در بسیاری از ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از سازه‌های بتنی می‌توان در پله‌ها، ستون، فونداسیون و بسیاری از مکان‌های دیگر استفاده کرد. برای ساخت یک سازه بتنی از بتون آرمه (سیمان، شن، ماسه و پولاد به صورت میلگرد ساده و میلگرد آجدار) استفاده می‌شود. اسکلت‌های بتنی در عین اینکه مزایای زیادی دارند، دارای معایبی هم هستند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد مزایا و معایب سازه‌های بتنی صحبت کنیم. تا انتهای این مقاله همراه ما بمانید.

فایل صوتی این مقاله

همه‌چیز در مورد اسکلت بتنی

سوال خیلی از افراد این است که اسکلت بتنی چیست؟ اسکلت بتنی بهتره یا فلزی؟ قبل از اینکه در مورد سازه‌های بتنی صحبت کنیم، بهتر است بدانید که به طور کلی اسکلت ساختمان در دو نوع فلزی و بتنی پایه‌ریزی می‌شود. از اسکلت بتنی به صورت معمول برای مقاوم‌سازی ساختمان و بتن استفاده می‌شود. پله، ستون، فونداسیون یا پی ساختمان و … معمولا از اسکلت بتنی ساخته می‌شود؛ چرا که استفاده از آن استحکام سازه را در برابر لزرش و یا اتفاقات دیگر بالا می‌برد.

اگر برای شما سهولت در ساخت اسکلت بتنی ساختمان یک طبقه و یا اسکلت بتنی ساختمان دو طبقه مطرح است، بهتر است از سازه بتنی استفاده کنید. اما با این حال بازهم نمی‌توان در مورد سازه بتی یا فلزی صحبتی داشت؛ چرا که هر کدام معایب و مزایا خاص خود را دارند. سازه‌های بتنی دارای دو بخش عمودی و افقی هستند:

بخش عمودی، شامل تیرها و بخش های افقی آن شامل ستون‌ها هستند. حقیت ماجرا اینجاست که سازه‌های بتنی، دوام و استحکام سازه‌های فلزی ندارند؛ به طور میانگین، حداقل عمر یک سازه بتنی، حدود 50 تا 60 سال است؛ چرا که بتن با گذشت زمان باعث افت و خزش می‌شود و در عملکرد سازه در زمان زلزله تاثیرگذار است. به طور کلی هدف از ساخت سازه‌های بتنی موارد زیر هستند:

کاهش بارهای وارد شده بر ساختمان
تقویت اعضای موجود در ساختمان
اضافه کردن یک اعضای جدید به ساختمان

در بالا می‌توانید عکس اسکلت بتنی ساختمان را مشاهده کنید.

متداول‌ترین کاربردهای سازه‌های بتنی

اسکلت بتنی با فلزی؛ کدام را باید انتخاب کرد؟

از آنجایی که اسکلت هر ساختمان را می‌توان به صورت بتنی یا فلزی ساخت، قبل از انتخاب هرکدام، باید به نکات مهمی در این زمینه توجه داشت. تفاوت سازه‌های بتنی و فلزی، امکان انتخاب نوع مناسب را برای افراد فراهم می‌کند.

میزان هزینه اجرا، طول عمر سازه، مقاومت سازه و… از مهمترین پارامترهایی هستند که سازه بتنی و فلزی را از هم تفکیک می‌کنند. مهمترین تفاوت‌های این دو نوع سازه عبارتند از:

نوع اجرا
زمان اجرا
هزینه ساخت سازه
شکل‌پذیری سازه فولادی
نحوه طراحی هرکدام
میزان وزن سازه
عکس العمل سازه در مقابل زلزله و اتفاقات دیگر

همان‌طور که می‌دانید، اکثر سازه‌های قدیمی از چوب و کاه‌گل ساخته می‌شدند و مقاومت و کارایی لازم را نداشتند. سال‌ها بعد، ساخت ساختمان‌ها با مقاطع فولادی مانند میلگرد میلگرد، تیرآهن و… باعث شد که سازه‌ها حداکثر مقاومت را داشته باشند و ترک برندارند.

امروزه پارامترهایی مانند خم‌پذیری، شکل‌پذیری، جوش‌پذیری و حتی مقاومت بالا، فولاد را به بهترین گزینه برای ساخت سازه تبدیل کرده است. از فلزات مورد استفاده در ساختمان‌سازی می‌توان به مس، فولاد، آلومینیوم، تیتانیوم و… اشاره کرد. با توجه به موارد گفته شده می‌توان به این نتیجه رسید که سازه‌های بتنی و فلزی با هم تفاوت‌های زیادی دارند، اما قبل از انتخاب نهایی بهتر است موارد زیر را در نظر بگیرید:

مسائل اقتصادی
شرایط اجرا
محل اجرای پروژه
شرایط آب و هوا
عوامل فنی
و…

موارد زیر از متداول‌‌ترین کاربردهای سازه بتنی هستند:

قابل استفاده در مناطقی که در معرض رطوبت بالا باشند؛ مانند دیواره‌های ساحلی، اسکله‌ها و برج‌های بازدید
استخرها و تانکرهای زیر زمینی
پل‌ها، ستون‌ها، دیوارهای حائل و سدهای مستحکم
در ساختمان‌های مسکونی و تجاری به دلیل استحکام و مقاومت بالا
کارخانه‌های بزرگ
ساخت باند فرودگاه و سوله‌های نگهداری هواپیما

مزایای سازه‌های بتنی

مهمترین مزایای سازه‌های بتنی عبارتند از:

شکل‌پذیری بالا
هزینه کم سازه بتنی نسبت به سازه فلزی
استفاده از بتن آرمه در ساخت اسکلت بتنی
کمانش کمتر اجزا در اسکلت بتنی
زمان کمتر
حساسیت کمتر
هزینه نگهداری کمتر

معایب اسکلت بتنی

علاوه بر مزایای گفته شده، اسکلت بتنی با معایبی همراه است که عبارتند از:

وزن بیشتر سازه بتنی نسبت به سازه فلزی
تحمل کمتر نیروی کششی
میزان بیشتر هدر رفت مصالح
نیاز به سقف کاذب
عدم امکان ترمیم بافت‌ها در صورت آسیب دیدگی ساختمان
استفاده از عایق‌‎بندی برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی (سازه‌هایی که از اسکلت بتنی در ساخت آن‌ها استفاده شده است، به میزان زیادی گرما و سرما را از خارج به داخل ساختمان هدایت می‌کنند.)

همان‌طور که گفته شد، اسکلت‌بندی ساختمان از مهمترین و حساس‌ترین اجزای ساختمان است که می‌تواند در دو نوع بتنی یا فلزی انجام شود. در اسکلت‌بندی ساختمان باید به موارد مهمی مانند مسائل اقتصادی، شرایط آب و هوایی، شرایط اجرا، کیفیت اجرا و … توجه شایانی داشت. با توجه به این مطالب گفته شده، به راحتی می‌توانید در مورد اسکلت بندی ساختمان‌تان تصمیم بگیرید که البته همان‌طور که گفته شد این موضوع به موارد زیادی بستگی دارد.