تفاوت فولاد ضد زنگ و گالوانیزه در چیست؟
دسترسی سریع به محتوای این مطلب
بسیاری از مشتریان ما در مورد تفاوت فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه از ما سوال می‌پرسند. در صورتی که از فولاد کربنیِ ساده محافظت نشود، به سادگی در بسیاری از محیط ها زنگ می‌زند. استفاده از فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه، دو راه حل رایج برای جلوگیری از خوردگی هستند. اگرچه هر دو نوع فولاد، ضد زنگ و ضد خوردگی هستند، اما تفاوت‌های مهمی میان آن‌ها وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. بهتر است قبل از این که تفاوت فولاد ضد زنگ و گالوانیزه را بدانیم، با هرکدام از آن‌ها، آشنا شویم.
فایل صوتی مطلب
فایل صوتی زیر برای آن دسته از مخاطبین مجموعه اصفهان آهن تهیه شده است که فرصت کافی برای مطالعه این مطلب نداشته و یا تمایل دارند در هنگام مطالعه به فایل صوتی مطلب نیز گوش دهند.
فولاد ضد زنگ چیست؟
به علت حضور عناصر آلیاژی در ترکیبات شیمیایی فولاد زنگ نزن یا همان فولا ضد زنگ، این فولاد در برابر خوردگی مقاوم است. فولاد کربنی ساده از آهن و کربن تشکیل شده در صورتی که فولاد ضد زنگ، علاوه بر این دو عنصر، دارای مقادیر قابل توجهی از کروم نیز هست که این امر به مقاومت در برابر خوردگی، کمک می کند. در مرحله‌ی ذوب اولیه و قبل از هرگونه شکل‌دهی، کروم و سایر عناصر آلیاژِی به فولاد اضافه می‌شوند.
فولاد گالوانیزه چیست؟
فولاد گالوانیزه نوعی از فولاد است که با لایه‌ای از روی پوشیده شده است و این امر، از زنگ‌زدن فولاد جلوگیری می کند. این لایه، معمولا بسیار نازک است و با مقیاس هزارم اینچ یا میکرون اندازه گیری می‌شود.
برای تولید فولاد گالوانیزه، پوشش روی، معمولا بعد از ذوب کردن، پالایش و شکل‌دهی صفحه ی فولادی، اضافه می‌شود. گاهی اوقات، این امر حتی بعد از انجام فرآیند‌هایی از قبیل خمش یا جوشکاری فولاد گالوانیزه انجام می شود.
فولاد ضد زنگ چگونه در برابر خوردگی مقاومت می‌کند؟
فولاد ضد زنگ به علت داشتن کروم (و گاهی عناصر اضافه‌شده‌ی دیگر)، در برابر خوردگی مقاومت می‌کند. خوردگی بر روی فولاد کربنی زمانی اتفاق می‌افتد که آهن موجود در فولاد، فرصت می‌کند با اکسیژن محیط ترکیب شود.
کروم موجود در فولاد ضد زنگ، پس از ترکیب با اکسیژن و تشکیل لایه‌ای گسترده از اکسید کروم، از خوردگی آن جلوگیری می‌کند. تا زمانی که مقدار کروم فولاد به اندازه‌ی کافی باشد، لایه‌ی اکسید کروم ایجاد‌شده، از تشکیل اکسید آهن (که به زنگار نیز شناخته می‌شود) جلوگیری می کند.
میزان کروم و سایر عناصر آلیاژی مورد نیاز، درجه‌های مختلفی از فولاد ضد زنگ را تعیین می‌کند.
فولاد گالوانیزه چگونه در برابر خوردگی مقاومت می‌کند؟
فولاد گالوانیزه به علت داشتن پوشش روی موجود بر روی فولاد کربنی، در برابر خوردگی مقاومت می‌کند. پوشش روی، دو هدف را دنبال می‌کند:
1. با جلوگیری از تماس اکسیژن با فولاد، باعث کاهش احتمال خوردگی فلز می‌شود.
2. حتی اگر پوشش روی، مخدوش شده و مقدار کمی از آهن با هوای محیط در تماس شود، باقی‌مانده‌ی روی، به مراتب از فولاد واکنش‌پذیرتر است. این امر باعث می‌شود که روی، سریع‌تر از آهن به مولکول اکسیژن حمله کند و از شکل‌گیری زنگار جلوگیری کند.
تفاوت فولاد ضد زنگ و گالوانیزه
فولاد ضد زنگ دارای ویژگی‌های زیر است:
- فولاد ضد زنگ، معمولاً گران‌تر از فولاد گالوانیزه است.
- این نوع فولاد، معمولاً مقاومت به خوردگی بیشتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد.
- اگر فولاد ضد زنگ خراشیده شود، کماکان می‌تواند خواص ضد خوردگی خود را در اطراف نواحی آسیب‌دیده حفظ کند، اما اگر لایه‌ی روی موجود در فولاد گالوانیزه آسیب ببیند، لایه‌ی کربنی زیرین، آسیب‌پذیر می‌ماند.
- چون ورق‌های بزرگ فولاد ضد زنگ در روی غوطه‌ور شده و سپس به ابعاد موردنظر بُرش می خورند، لبه‌هایی که بُرش خورده‌اند بدون پوشش و در معرض اکسیژن قرار می‌گیرند و این امر امکان پیدایش زنگار را افزایش می‌دهد.
- از لحاظ زیبایی‌شناسی هم، فولاد ضد زنگ به علت رنگ درخشان و نقره‌گون، ظاهر مطلوب‌تری نسبت به فولاد گالوانیزه‌ی خاکستری دارد.
کاربردهای فولاد ضد زنگ
فولاد ضد زنگ کاربردهای مختلفی دارد. معمولاً در مواردی که احتمال خوردگی بسیار بالا و غیر مجاز وجود دارد، استفاده می‌شود. برخی از این موارد، عبارت‌اند از:
- تجهیزات صنایع غذایی
- تجهیزات صنایع دارویی
- اجزای موتورهای هوافضا
- تجهیزات آشپزخانه
- انواع خاصی از متصل کننده‌ها
کاربردهای فولاد گالوانیزه
فولاد گالوانیزه در مواردی که مقدار کمی از خوردگی مجاز است و زیبایی ظاهری مهم نیست، استفاده می‌شود. مواردی از قبیل:
- لوله‌های انتقال دهنده‌ی مارپیچی
- اجزایّ مربوط به خودروها
- برخی از متصل کننده‌ها
- تیرآهن‌های ساختمانی
- کابینت‌های فلزی
- نرده‌سازی
- پیاده‌رو‌های فلزی
- تابلوهای علائم ترافیکی
- تیرهای چراغ برق
قیمت فولاد ضد زنگ بهتر است یا گالوانیزه؟
قیمت فولاد گالوانیزه از قیمت فولاد ضد زنگ مقرون به صرفهتر است؛ اما این موضوع را هم در نظر داشته باشید که فولاد ضد زنگ قویتر و استحکام بیشتری دارد.
عمده مصرف فولاد ضد زنگ چیست؟
آسمان خراشها، پلها، بناها، اتومبیلها، راه آهن و حتی هواپیما از مهمترین موارد مصرف فولاد ضد زنگ هستند.
نتیجه نهایی
در این مطلب در مورد تفاوت فولاد ضد زنگ و گالوانیزه صحبت کردیم. در زمان انتخاب انواع فولاد گالوانیزه برای ساخت سازه‌ی مورد نظرتان، توجه به قیمت نهایی، نتیجه مناسبی را برای شما به همراه نخواهد داشت. هر کدام از این فلزات، با توجه به خواصی که دارند و در شرایطی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، دارای نقاط قوت و ضعفی هستند. بنابراین به صورت کلی می‌توان گفت که هر کدام از این فلزات کاربردهایی متفاوتی دارند و در طراحی سازه‌ها جایگاه خاص خود را دارند. بنابراین بهتر است قبل از اقدام به خرید تفاوت آن‌ها را بدانید تا خرید مطمئن‌تری داشته باشید.